Диоклецијан
| Диоклецијан | ||
| ||
| Роден | 22 декември 242–245[1] Далмација, денешна Хрватска | |
|---|---|---|
| Починал | 316 Салина, денешна Хрватска | |
Диоклецијан (латински:Gaius Aurelius Valerius Diocletianus[2], Diocletianus) бил римски цар. Познат и како Гаj Аврелиj Валериj Диоклецијан. Со Римското Царство управувал од 285 до 316 година. Современата историографија го смета царувањето му за крај на т.н. војнички цари и почеток на доцната антика. Својот пријател Максимијан го поставил за соцар, давајќи му задача за управување со западниот дел од царството. По големата победа во Сирија, во 293 година исто така со свој соцар го поставил и Галериј. Од своја страна Максимијан за свој совладетел го поставил Констанциј I Хлор.
Така, управувањето со царството било разделено, и тоа:
- Диоклецијан управувал со азискиот дел од царството, Тракија и Египет;
- Галериј управувал со Балканот и подунавскиот дел;
- Максимијан со Италија, Реција, Шпанија и Африка, а
- Констанциј I Хлор со Галија и Британија
Како цар го наследил Карин[3] и бил најголемиот прогонувач на христијаните од 303 година. Најпозната жртва од неговиот прогон бил бискупот Свети Дуј. Во негово време, сенатот во Рим го изгубил своето значење. Диоклецијан се прогласил за син на Јупитер, и барал сите да го почитуваат како жив Бог. Така во Римското Царство започнал периодот на Доминат, а завршил оној на Принципат. Во 316 година се отрул.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Barnes 1982, стр. 30, 46; CAH, стр. 68.
- ↑ Cambi, Nenad (2012). „Tetrarchic Practice in Name Giving“. Во A. Demandt; A. Goltz; H. Schlange-Schöningen (уред.). Diokletian und die Tetrarchie. 98. Berlin: De Gruyter. стр. 38–45. ISBN 978-3-11-091460-3. Архивирано од изворникот 19 March 2023. Посетено на 15 May 2022.
- ↑ Barnes 1982, стр. 4.
Принципат 27 п.н.е. — 235:
Август • Тибериј • Калигула • Клавдиј -{I}- • Нерон • Галба • Отон • Вителиј • Веспазијан • Тит • Домицијан • Нерва • Трајан • Адријан • Антонин Пиј • Марко Аврелиј • Лукиј Вер • Комод • Пертинакс • Дидиј Јулијан • Септимиј Север • Каракала • Макрин • Елагабал • Александар Север
Криза од III век 235 - 284:
Максимин Трак • Гордијан I • Гордијан II • Пупијан • Балбин• Гордијан III • Филип Арапски • Дециј Трајан • Требонијан Гал cо Хостилијан и Волусијан• Емилијан • Валеријан • Галиен • Клавдиј II • Квинтил • Аврелијан • Такит • Флоријан • Проб • Кар • Нумеријан • Карин
Доминат 284 - 395:
Диоклецијан • Максимијан • Констанциј I Хлор • Галериј • Север II • Максенциј • Максимин II Даја • Лициниј • Константин I Велики • Константин II • Констанс I • Констанциј II • Јулијан Отпадник • Јовијан • Валентинијан I • Валенс • Грацијан • Валентинијан II • Теодосиј I
Западно царство (395 - 476):
Хонориј • Констанциј III • Јован • Валентинијан III • Петрониј Максим • Авит • Мајоријан • Либиј Север • Антемиј • Олибриј • Глицериј • Јулиј Непот • Ромул Августул
Источно (Византиско) царство (395 - 1453):
Аркадиј • Теодосиј II • Маркијан • Лав I • Лав II • Зенон • Василиск • Анастасиј I • Јустин I • Јустинијан I • Јустин II • Тибериј II • Маврикиј • Фока • Ираклиј I • Константин III • Ираклиј II • Констанс II • Константин IV • Јустинијан II • Леонтиј • Тибериј III • Филипик • Анастасиј II • Теодосиј III • Лав III • Константин V • Лав IV • Константин VI • Ирина • Никифор I • Ставрикиј • Михаил I • Лав V • Михаил II • Теофил • Михаил III • Василиј I • Лав VI • Константин VII • Роман I • Роман II • Никифор II • Јован I • Василиј II • Константин VIII • Роман III • Михаил IV • Михаил V • Константин IX • Зоја • Теодора • Михаил VI • Исак I • Константин X • Роман IV • Михаил VII • Никифор III • Алексиј I • Јован II • Мануил I • Алексиј II • Андроник I • Исак II • Алексиј III • Алексиј IV • Алексиј V • Константин XI • Теодор I • Јован III • Теодор II • Јован IV • Михаил VIII • Андроник II • Андроник III • Јован V • Јован VI • Андроник IV • Јован VII • Мануил II • Јован VIII • Константин XI
|