Alahamady

Ny Alahamady no vintana voalohany ao amin' ny fanandroana malagasy. Ny Alohotsy no eo alohany ary ny Adaoro no manaraka azy. Ny zoro avaratra-atsinana no toerana omena azy. Io zoro io dia atao hoe zorofirarazana koa. Amin' ny Malagasy dia anaram-bintana aloha ny Alahamady vao izay anaram-bolana sy zavatra hafa (zoro, biby, habaka, erana sns). Renivintana na renim-bintana ny Alahamady. Misy amin' ny Malagasy ny mandray ny volana Alahamady ho volana voalohany amin' ny taona ao amin' ny tetiandro malagasy.

Fiavian' ilay anarana

Ny teny hoe Alahamady

Ny teny hoe Alahamady dia avy amin' ny anaran'ny antokon-kintana amin' ny teny arabo hoe االحمل / Al-Hamal izay midika hoe "ondrilahy". Amin' ny faritra maro eto Madagasikara dia tononina manakaiky kokoa ny teny arabo izy ka atao hoe Alahamaly. Manondro ny antokon-kintana sy ny evan' ny zôdiaka atao amin' ny teny latina sy anglisy hoe Aries na amin' ny teny frantsay hoe Bélier ny hoe Al-Hamal. Amin' ny fiteny soahily dia atao hoe Hamal na Kondoo io antokon-kintana io. Amin' ny teny maley kosa dia atao hoe Hamal na Biri-biri ihany koa izy.

Ny antokon-kintana Ondrilahy sy ny zôdiaka

Ny fotoana andalovan' ny masoandro ao amin' ny fari-danitry ny antokon-kintan' ny Ondrilahy dia manomboka amin' ny 18 Avrily ka miafara amin' ny 13 Mey. Ny fari-potoan' ny Ondrilahy araka ny zôdiakan-kintana (frantsay: zodiaque sidéral) dia eo amin' ny 15 Avrily hatriamin'ny 15 Mey. Ny Ondrilahy ao amin' ny zôdiaka mikisaka (frantsay: zodiaque tropique) dia eo anelanelan' ny 21 Marsa sy 20 Avrily: tsy mifanaraka amin' ny fotoana andalovan' ny masoandro tandrify ny antokon-kintana Ondrilahy izany.

	Hazandrano na Alohotsy	Ondrilahy na Alahamady	Ombilahy na Adaoro
Antokon-kintana	11 Marsa - 18 Avrily	18 Avrily - 13 Mey	13 Mey - 21 Jona
Zôdiakan-kintana	15 Marsa - 14 Avrily	15 Avrily - 15 Mey	16 Mey - 15 Jona
Zôdiaka mikisaka	20 Febroary - 20 Marsa	21 Marsa - 20 Avrily	21 Avrily - 20 Mey

Ny volana Alahamady ao amin' ny tetiandro malagasy kosa dia tsy mifanaraka amin' ireo fa miandry tsinam-bolana ka misy milaza fa ny tsinam-bolana manakaiky indrindra ny 21 Marsa ao amin' ny volana Marsa na Avrily izany. Raha manara-bolana tanteraka anefa ny tetiandro malagasy dia tsy voatery ho marina izany.

Vintan' ny Alahamady

Toerany

Entina hilazana vintana ny teny hoe Alahamady ka iray amin'ireo renivintana efatra amin'ny fanandroana malagasy izy. Ny vintana Alahamady, hono, no vintana tsara indrindra satria ny olona teraka eo dia natao hitondra fanjakana. Lazaina fa mibaby ny Alohotsy sy mitrotro ny Adaoro ny Alahamady sady mifandratra amin'ny Adimizana nefa mitanila eo amin'ny Asombola sy Alakarabo izay iandrianany sy iarenany ny vintana Alahamady. Amin' ny fitetezana andro dia mitondra tonon' andro telo ny Alahamady, dia ny vava Alahamady (na vavan' Alahamady) sy ny vonto Alahamady (na vonton' Alahamady) ary ny vody Alahamady (na vodin' Alahamady).

Zoro avaratra-atsinana

Ny hoe Alahamady dia ilazana ny zoro avaratra-atsinana teo amin' ny Ntaolo malagasy. Zoro saro-pady sy masina indrindra ny Alahamady satria eo no itodihana raha mivavaka amin' Andriananahary sy ny razana ary eo no apetraka ireo zava-masina rehetra. Ny zoro Alahamady no zoro firarazana. Ary izany no maha loham-bitana sy volana voalohany ny Alahamady amin'ny faritra sasany teto Madagasikara.

Fombany

Inoana ho vintan'andriana sady vintana maha mpanjaka ny Alahamady. Ny Alahamady no vintana mahery indrindra^[1].

Vava Alahamady

Ny vava Alahamady ao amin'ny volana Alahamady dia atao hoe Alahamadibe. Ralambo sy Andriamasinavalona ary Andrianampoinimerina ihany anefa no mpanjaka lazaina fa teraka tamin' ny vava-Alahamady. Io andro io no natokana hanaovana ny Fandroan'Andriana. Andro mahery ny vava Alahamady ka ny zaza teraka amin'io dia alam-bintana fandrao misavika ny andriana, ka raha ankohonan'ny Andriana dia tsy avela hiara-mitoetra aminy.

Vonto Alahamady

Ny olona teraka vonto Alahamady dia ampitehirizina amponga telon-jehy sy ampiompina gisa fotsy mivady mba ho tratra antitra.

Vody Alahamady

Tonon'andro tsara ny vody Alahamady ka ny olona teraka amin'io dia ho tonga lehibe sy hanan-karena ary ho tratra antitra.

Ny Alahamady teo amin' ny tantaran' ny Fanjakana merina

Mpanjaka teraka Alahamady

Araka ny lovantsofina, Ralambo zafikelin-dRabiby dia teraka ny vava Alahamady, koa lasany ny fanjakana. Tamin-dRabiby dia voalohan' ny volana amin' ny volana 12 ny volana Alahamady. Andriamasinavalona sy Andrianampoinimerina koa dia lazain' ny lovantsofina fa teraka vava Alahamady.

Zoro ahatsiarovan-dRabiby ny razany

Araka ny lovantsofina dia ny mpanjaka Rabiby hatrany no nametraka ny Alahamady ho eo amin' ny zoro avaratra-atsinanana mba ho fahatsiarovany fa avy any Maka na Meka any Arabia Saodita (frantsay: La Mecque), any avaratra atsinanan' i Madagasikara ireo razana niandohany ka nomeny lanjany manokana io zoro io raha Ambohidrabiby, vohitra misy azy no jerena. Eo amin' ny Alahamadintanin' Ambohidrabiby, amin' ilay tanàna atao hoe Fonohasina no nanao joro sy nangata-pitahiana Rabiby alohan' ny hanafihany ny Vazimba teo an-tampon' Ambohidrabiby, koa napetrany amin' io toerana io ny hasin' ny fanjakany ary izany hasina mipetraka ao Fonohasina izany no maha-hasin' Imerina ny vohitr' Ambohidrabiby.

Fotoan' ny fandroan' andriana

Tato aoriana, mba ho fahatsiarovana ny andro nahaterahany dia nataon-dRalambo amin' ny volana Alahamady ny fandroan' andriana ka Alahamadibe (tonon' andro vava Alahamady amin' ny volana Alahamady) no iantsoana io andro iray amin' ny volana Alahamady io. Tamin' izany dia lasa fomba fiheverana fa io fitsingeranan' ny andro nahaterahan-dRalambo io no lasa tonon-taona sy noheverina ho toy ny voalohan' ny taona na "asaramanitra". Tamin-dRalambo dia nifanindry ny Alahamadibe sy ny fandroan' andriana ary ny asaramanitra.

Nandritry ny taonjato faha-19, dia nisy mpanjaka nanova ny andro fanaovana ny fandroan' andriana ho amin' ny andro nahaterahany ka tsy nifanindry intsony nanomboka teo ny volana Alahamady sy ny fandroan' andriana ary ny asaramanitra.

Vavahady fidiran' andriana sy zoro fandroan' andriana

Mbola ny vavahady Alahamady amin' ny vohitr' Ambohidrabiby no natokana hidiran-dRabiby sy ny taranany, fa ny andriana hono tsy mba miditra amin' ny vavahady atsimo amin' ny vohitra iray. Tamin-dRalambo dia mbola nolalainy fatratra ny zoro Alahamady, manamarina izany, ao ambany avaratra-antsinana amin' ny vohitr' Ambohidrabiby no antsakaina ny rano ampiasain-dRalambo amin' ny sakafony sy hisasany; ao anatin' ny lapa, amin' ny zoro Alahamady no manao ny fandroana Ralambo ary mbola ao Fonohasina amin' ny zoron' Alahamadin' Ambohidrabiby no nampitoeriny ireo zanak' andriana teo Ambohidrabiby atao hoe Andriandoriamanjaka.

Raha mbola tsy nanjaka Andrianampoinimerina dia efa naminany ny amin' ny hanjakany ny mpanjaka Andriambelomasina ka hoy izy hoe: "Ilay ilahifotsy avy amin' ny alahamadintany no tompon'ny farany", kanjo tokoa Andrianampoinimerina sady fotsy marirana izy no avy any Ikaloy izay alahamadintanin' Ambohimanga.

Ny volana Alahamady

Volana Alahamady

Araka ny lovantsofina, tamin'ny voalohan'ny taonjato faha-16, rehefa tafakatra taty anivon'ny riaka, tao Ambohidrabiby, ny lehilahy iray atao hoe Rabiby, izay lasa mpanjaka malaza tamin'ny fanandroana, ary nandresy ireo Vazimba teo amin' ny manodidina an' Ambohidrabiby, dia novainy ho amin'ny teny arabo ny anaram-bolana 12 izay tamin' ny teny maley sy vazimba teo aloha. Rabiby sy ny fahaizany mitety andro moa dia voatazon' ny fitenenana manao hoe: "Aza milaza mahita volana alohan-dRabiby".

Manomboka amin' ny vava Alahamady ka miafara amin' ny vava Alahamady ny volana Alahamady raha misy 29 andro; raha mbola tsy tsinana aorian' io vava Alahamady io ny Volana dia mifarana amin' ny vonto Alahamady ny volana izay misy 30 andro.

Oviana marina ny volana Alahamady?

Mizara roa ny hevitry ny Malagasy ny amin' ny fomba famaritana ny volana Alahamady sy ny volana sisa rehetra. Izy roa ireo dia samy miaiky fa tsinam-bolana ny andro voalohany amin' io volana io, dia ilay atao hoe vava Alahamady, sahala amin' ny volana malagasy iraika ambin'ny folo sisa rehetra. Tsy mifanaraka kosa izy ireo ny amin' ny fomba famaritana io volana io.

Amin' ny fararano?

Ny Trano Koltoraly Malagasy sy ny fikambanana hafa mitovy hevitra aminy dia milaza fa ny tsinam-bolana manakaiky indrindra ny daty gregôriana 21 Marsa no anombohan' ny volana Alahamady ka raha tsy amin' ny volana Marsa izany dia amin' ny volana Avrily, izany hoe amin' ny fizaran-taona fararano. Midika izany fa tsy manara-bolana tanteraka ny tetiandro malagasy arahin' io fikambanana io fa manara-masoandro koa (sahala amin' ny tetiandro hebreo). Milaza ny mpanohana io hevitra io fa fotoana manakaiky indrindra ny fidiran' ny masoandro manandrify ny antokon-kintana Alahamady izany, nefa ny haikintana amin' izao fotoana izao dia tsy manamarina izany tanteraka (Jereo: Zôdiaka).

Miovaova fizaran-taona?

Ny Malagasy hafa, izay mandray ara-bakiteny ny maha manara-bolana tanteraka ny tetiandro malagasy (sahala amin' ny tetiandro mozilmàna), dia milaza fa tsy raikitra amin' ny volana Marsa na Avrily ny fiantombohan' ny volana Alahamady fa miovaova sady mitety ny volana gregoriana rehetra sy ny fizaran-taona rehetra ka tsy tafaverina ny fifanandrifiana amin' ny daty gregôriana iray raha tsy afaka 33 taona gregôriana na 34 taona malagasy. Ny iray taona malagasy dia misy 354 na 355 andro nefa ny iray taona gregôriana misy 365 na 366 andro. Anisan' ny momba ity hevitra faharoa ity ilay mpamokatra ny "Alimanaka malagasy", dia i Arima Rabesata.