Và al contegnud

Mecànega quantìstega

Articol di 1000 che tucc i Wikipedie gh'hann de havégh
De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


El fìzich todèsch Max Planck (1858-1947) l'è stat el prim a descrìer el concèt de "quanto" endel sò stüde del 1900 "Ueber die Elementarquanta der Materie und der Elektrizität" (Entùren ai quanti elementar de la matéria e de l'eletricità)

La mecànica quantìstica o fìzica quantìstica l'è la teurìa che decrìf el comportamènt de la matéria, de la radiasiù e le interasiù 'ntra le dò, con atensiù particolàr ai fenòmeni tìpich de la scàla de longhèse o de energìa atòmica e subatomica.[1]

Come caraterìstica fondamentàl, la mecànica quantìstica la descrìf la radiasiù[2] e la matéria[3] tat come fenòmeno ondulatóre che come partezèla, al contràre de la mecànica clàsica, endoche per ezèmpe la lùce l'è discriìda apéna come ónda o l'eletrù apéna come 'na partezèla elementàr. Chèsta proprietà difìcil de entöéser, ciamàda dualismo onda-partezèla,[4] l'è a l'urìgin de töcc i falimèncc de töte le teurìe clàsiche svelöpàde 'nfìna al sècol XIX. La relasiù 'ntra natüra ondulatòria e natüra corpusculàr de le partezèle l'è definìda endel "prensépe de complementarità" e formalizàda endel prensépe de endeterminasiù del Heisenberg[5].

  1. Richard Phillips Feynman; Robert B. Leighton and Matthew Sands, The Feynman Lectures on Physics, Addison-Wesley, 1964, Vol. 3.
  2. A. Einstein, "Über einen die Erzeugung und Verwandlung des Lichtes betreffenden heuristischen Gesichtspunkt" (PDF), in Annalen der Physik, vol. 17, 1905, pp. 132-148.
  3. Louis de Broglie, "Recherches sur la théorie des quanta", 1924.
  4. Walter Greiner, "Quantum Mechanics: An Introduction", Springer, 2001, pp. 29.
  5. W. Heisenberg, "Physikalische Prinzipien der Quantentheorie", Hirzel, 1930.