Демпинг

Демпинг (нем. dumping' - сөзбе-сөз мағынасы: лақтырып тастау)

1. тауарлардың сыртқа едәуір төмен бағамен (кейде оны "тастанды" баға деп атайды) шығарылуы;
2. тауарлардың ішкі нарықтағы бағаға қарағанда сыртқы нарықта неғұрлым төмен бағамен сатылуы. Мазмұнына қарай екі нысанға бөлінеді: тауар демпингі - тауарларды басқа елдің нарықтарында төмендетілген бағамен сату, яғни ол дағдылы коммерциялық операцияларда қолданылады; валюта демпингі, мұнда валютамен неғүрлым қамтамасыз етілген елден валютасының тұрақтылығы жоғары елге тауарлар төмен бағамен шығарылады.

Демпинг – экспортер-өндірушілердің сыртқы рынокта тауарларын ішкі бағадан төмен бағамен сатуы. Демпингтің тұрақты жəне уақытша түрлері болады. Тұрақты демпинг-фирмалардың сыртқы рынокта монополиялық пайда табуы үшін ұзақ бойы тауарларын əлемдік рынокта төмен бағамен сату. Уақытша демпинг – тауарларды сыртқы рынокта өзіндік құнынан төмен бағамен сату. Демпингтің бұл түрі бəсекелесін рыноктан ығыстырып, монополиялық билік орнату үшін уақытша қолданылады.

Демпинг әдетте мынадай нысандарда болады: стихиялық (жекелеген) демпинг — тауарды шетелде өткізу оның болжанбаған жағдайда мол болып шығуына апарып соқтырады (құбылыс ретінде жекелеген сипатта болады); тонаушылық демпинг - шетелдік жеткізушілердің олардың өз нарықтарындағы жағдайына нұқсан келтіру ниетімен (сыртқы нарықтағы бәсекені жою және монополия құру мақсатымен) тауарды шетелге ішкі нарықтағыңан төмен бағамен саналы түрде, әдейі шығару; орнықты демпингі — ішкі нарықпен салыстырғанда баға жөнінен неғұрлым икемді сыртқы нарықта бәсекелесуге қабілетті шепті жеңіп алу мақсатымен демпингсаясатын іске асыру жөніндегі ұзақ уақытқа созылған тұрақты демпинг.