Friuli
| Friuli Friûl | |
|---|---|
| |
| Precipua urbo: | Udine |
| Habitanti: | cirkume 738.104 |
| Areo: | 7.147 km² |
| Lingui: | Italiana, Friuliana |
| |
Friuli (Friuliana: Friûl, Germana: Friaul) esas historiala regonoo en nord-estal Italia, kontenante la maxim granda parto di la nuna regiono Friuli-Venezia Giulia.
En 50 aK, urbo kun nomizita Forum Julii (merkato di Julius) fondesis ibe, dal Romani. Pos l'invado di Karolus la Granda, lua nomo chanjesis a Civitas Austriae (Urbo Estala).
Pos 1518, l'esta parto divenis provinco di l'Austriana imperio, tamen la westa parto restis en Venezia.
Friuli divenis parto di Italia komplete nur en 1918, pos l'unesma mondomilito. Tamen, ankore existas forta kulturala ligili kun Austria ed altra regioni de la nomizita Mitteleuropa. Ta ligili esis ulatempe plu forta kam la ligili kun Italia. Existas personi qui defensas plua nedependo de la centrala guvernerio. Multa habitanti prezervas la Friuliana linguo e kulturo.
Regionala lingui e dialekti
[redaktar | redaktar fonto]Malgre ke l'Italiana esas l'oficila linguo di la regiono, plura altra lingui e dialekti uzesas en la provinco. La Friuliana uzesas en Udine e vicina arei, dum ke la Veneziana uzesas en Trieste e la Sloveniana parolesas proxim la frontiero kun Slovenia. Historiale, la Germana freque uzesis en nord-estala arei di la provinco, ma ignoresas se ankore existas o ne parolanti di la Germana ibe.