1889
| Historio > yarcento |
| 18ma yarcento19ma20ma yarcento
|
| Yardeki: 1800a • 1810a • 1820a • 1830a • 1840a |
| Yari: 1801 • 1802 • 1803 • 1804 • 1805 |
La yaro 1889 (MDCCCLXXXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye mardio segun Gregoriala kalendario, ed ordinara yaro komencinta ye sundio segun Juliala kalendario. Ol esis la 889ma yaro di la duesma yarmilo, la 89ma yaro di la 19ma yarcento, e la 10ma yaro di la yari 1880a. Kande 1889 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 31ma di marto - Turmo Eiffel da Gustave Eiffel kompleteskas por mondal expozo en Paris, Francia.
- 6ma di oktobro - Amuzeyo le Moulin Rouge unesmafoye apertesas en Montmartre, Paris. Ol fondesis da Joseph Oller, qua naskis en Hispania e divenis komercisto en Paris. En 1867 il inventis nova pario-sistemo Pari Mutuel qua divenis populara; pos 1876 til 1892, kun lia asociito Charles Zidler, il fondis plura diversa amuzeyi en Paris. Vizitanti di le Moulin Rouge dum la frua yari inkluzis piktisto Henri de Toulouse-Lautrec; la teatreyo komisis il produktar afishi montranta la dansisti.
- 19ma di oktobro - Carlos la 1ma divenas rejulo di Portugal.
- 19ma di novembro - En Helsinki fondesas zoologiala parko en Korkeasaari, l'insulo apud l'urbo.
- En Paris, fondesas la duesma Socialista internacionalo.
- En Suedia, fondesas social-demokratista partiso.
- Internaciona Sistemo di Unaji establisas nova prototipi por metro e kilogramo.[1]
- Japonia adoptas konstituco, qua kreas du-chambra parlamento.
- Unionita Rejio e Francia establisas la frontiero inter Senegal e Gambia.
- Francia fondas Bangui, en la nuna Centrafrika.
- 6ma di aprilo - George Eastman komencas vendar la "Kodak Camera No. 1".
- 11ma di julio - Urbo Tijuana fondesas en Mexikia.
- 2ma di novembro - Nordal Dakota e Sudal Dakota divenas Usana stati.
- 8ma di novembro - Montana divenas la 41ma Usana stato.
- 11ma di novembro - Washington divenas la 42ma Usana stato.
- 15ma di novembro - Brazilia divenas republiko, kande marshalo Deodoro da Fonseca revokas imperiesto Pedro la 2ma.
- Malietoa Laupepa agnoskesas kom rejo di Samoa da “komuna surveyanti” (Unionita Rejio, Usa, Germania).
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 4ma di januaro - William Edward Collinson, Britaniana linguisto (m. 1969)
- 3ma di februaro - Risto Ryti, chefministro e prezidanto di Finlando (m. 1956)
- 3ma di februaro - Carl Theodor Dreyer, Dana filmifisto (m. 1968)
- 9ma di februaro - Tryggvi Þórhallsson, chefministro di Islando (m. 1935)
- 20ma di februaro - Laureano Gómez Castro, prezidanto di Kolumbia (m. 1965)
- 28ma di februaro - William Zorach, Usana skultisto e piktisto (m. 1966)
- 7ma di aprilo - Gabriela Mistral, Chiliana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1957)
- 12ma di aprilo - Pierre-Étienne Flandin, chefministro di Francia (m. 1958)
- 14ma di aprilo - Yefim Bogolyubov, Rusa shakoludisto (m. 1952)
- 15ma di aprilo - Thomas Hart Benton, Usana piktisto (m. 1975)
- 16ma di aprilo - Charlie Chaplin, Britaniana filmifisto ed aktoro (m. 1977)[2]
- 20ma di aprilo - Adolf Hitler, diktatoro di Germania (m. 1945)
- 21ma di aprilo - Paul Karrer, Rusa-Suisiana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 1971)
- 21ma di aprilo - Manuel Prado y Ugarteche, prezidanto di Peru (m. 1967)
- 24ma di aprilo - Lyubov Popova, Rusa piktisto (m. 1924)
- 26ma di aprilo - Ludwig Wittgenstein, Austriana filozofo (m. 1951)
- 28ma di aprilo - António de Oliveira Salazar, diktatoro di Portugal (m. 1970)
- 11ma di mayo - Paul Nash, Britaniana piktisto (m. 1946)
- 12ma di mayo - Abelardo L. Rodríguez, prezidanto di Mexikia (m. 1967)
- 25ma di mayo - Igor Sikorsky, Rusa inventinto dil helikoptero (m. 1972)
- 28ma di mayo - Richard Réti, Slovaka shakoludisto (m. 1929)
- 18ma di junio - Per Krohg, Norvegiana piktisto (m. 1965)
- 23ma di junio - Anna Ahmatova, Ukrainana-Rusa poeto (m. 1966)
- 28ma di junio - Erich Weferling, Germana linguisto, Idisto (m. 1981)
- 5ma di julio - Jean Cocteau, Franca poeto, novelisto e skriptisto por cinemo (m. 1963)
- 14ma di julio - Ante Pavelić, Kroata milito-kriminero, 1ma ministro pri exterlandal aferi dil nedependanta stato Kroatia (m. 1959)
- 17ma di julio - James Cagney, Usan aktoro (m. 1986)
- 24ma di julio - Ādolfs Bļodnieks, chefministro di Latvia (n. 1962)
- 31ma di julio - Frans Masereel, Belga piktisto (m. 1972)
- 12ma di agosto - Luis Miguel Sánchez Cerro, prezidanto di Peru (m. 1933)
- 1ma di septembro - Yasuo Kuniyoshi, Japonian-Usana piktisto (m. 1953)
- 2ma di septembro - Isaac Grünewald, Sueda piktisto (m. 1946)
- 26ma di septembro - Martin Heidegger, Germana filozofo (m. 1976)
- 3ma di oktobro - Carl von Ossietzky, Germana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1938)
- 12ma di oktobro - Joseph Laniel, chefministro di Francia (m. 1957)
- 15ma di oktobro - Chen Mingshu, chefministro di Republiko Chinia (m. 1965)
- 20ma di oktobro - Suzanne Duchamp, Franca piktistino e skultistino (m. 1963)
- 22ma di oktobro - Leonard Weber, Polona abel-edukisto, poligloto, Idisto (m. 1975)
- 24ma di oktobro - Clovis Trouille, Franca piktisto (m. 1975)
- 29ma di oktobro - Ludomir Sleńdziński, Polona piktisto (m. 1980)
- 29ma di oktobro - Edward Wadsworth, Angla piktisto (m. 1949)
- 1ma di novembro - Philip Noel-Baker, Britaniana sportisto, pacifisto e diplomacisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1982)
- 10ma di novembro - Rafael Estrella Ureña, prezidanto di Dominikana Republiko (m. 1945)
- 14ma di novembro - Jawaharlal Nehru, chefministro di India (m. 1964)
- 15ma di novembro - Rejulo Manuel la 2ma di Portugal (m. 1932)
- 18ma di novembro - Zoltán Tildy, prezidanto di Hungaria (m. 1961)
- 20ma di novembro - Edwin Hubble, Usan astronomo (m. 1953)
- 24ma di novembro - Zalman Shazar, prezidanto di Israel (n. 1974)
- 24ma di novembro - Cissy van Marxveldt, Nederlandana skriptisto (m. 1948)
- 30ma di novembro - Edgar Douglas Adrian, Britaniana fiziologiisto, Nobel-laureato (m. 1977)
- 2ma di decembro - Anita Malfatti, Braziliana piktistino (m. 1964)
- 9ma di decembro - Hannes Kolehmainen, Finlandan atleto (m. 1966)
Morti
[redaktar | redaktar fonto]
- 21ma di aprilo - Sebastián Lerdo de Tejada, prezidanto di Mexikia (n. 1823)
- 15ma di junio - Mihai Eminescu, Rumana poeto (n. 1850)
- 1ma di julio - José Joaquín Pérez, prezidanto di Chili (n. 1801)
- 8ma di agosto - Benedetto Cairoli, chefministro di Italia (n. 1825)
- 10ma di septembro - Princo Charles la 3ma di Monako (n. 1818)
- 3ma di oktobro - Karel Miry, Belgiana kompozisto (n. 1823)
- 11ma di oktobro - James Prescott Joule, Britaniana fizikisto (n. 1818)
- 19ma di oktobro - Rejulo Luís la 1ma di Portugal (n. 1838)
- 5ma di decembro - Imperiestro Pedro la 2ma di Brazilia (n. 1825)
- 6ma di decembro - Jefferson Davis, prezidanto di Kunfederita Stati di Amerika (n. 1808)
- 12ma di decembro - Robert Browning, Britaniana skriptisto (n. 1812)
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ http://www.bipm.org/fr/CGPM/db/1/1/
- ↑ Charlie Chaplin : Biographie - URL vidita ye 20ma di mayo 2020. Idiomo: Franca.