K wobsahej skočić

Wuskidź

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wuskidź
Wuskidź na karće Sakskeje
Wuskidź na karće Sakskeje
DEC
Zakładne daty
stat Němska Němska
zwjazkowy kraj SakskaSakska Sakska
wokrjes Zhorjelski
wysokosć 126 metrow n.m.hł.
přestrjeń 50,68 km²
wobydlerstwo 1.220 (31. dec 2023)[1]
hustosć zasydlenja 24 wob. na km²
póstowe čisło 02957
předwólba (+49) 03576
awtowa značka GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI
Politika a zarjadnistwo
adresa Torhošćo
02943 Běła Woda
webstrona www.weisskeissel.de/
Połoženje Wuskidźa w Sakskej
KartaBjerwałdski jězorBartonski jězorKwětanečanski jězorKwětanečanski jězorPólskaČěskaWokrjes Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horyMužakowBejerecyBjenadźicyOchranowBertsdorf-HörnitzHamorHamorSuche HendrichecyHabrachćicy-Nowe JěžercyKotmar (gmejna)JabłońcZhorjelcZhorjelcDźěwinDźěwinWulki ŠunowSwóńcaWosečkHainewaldeOchranowWysoka DubrawaHórkaJonsdorfKodrecyKralowski hajKrušwicaChrjebja-Nowa WjesLěwałdLutarjecyLubijMarkoćicyMarkoćicyMittelherwigsdorfMikowMikowNysowa łučinaNowosólc-Horni HródkKotmar (gmejna)NiskaKotmar (gmejna)WódrjeńcaOlbersdorfWopakaWostrowcOjwinKwětanecy při jězoruRychbachRěčicyRosenbachRózborkSlepoSchönau-BerzdorfŠumbachŠepcowy DołWodowe HendrichecyRychbachTrjebinTrjebinVierkirchenWaldhufenWuskidźBěła WodaŽitawaŽitawaWokrjes BudyšinBraniborska
Karta
51.48333333333314.716666666667


Wuskidź (němsce Weißkeißel) je wjes a gmejna w sewjeru sakskeho wokrjesa Zhorjelc. Leži 126 m nad mórskej hładźinu a ma wokoło 1.300 wobydlerjow.

Gmejna słuša oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.

Wuskidź leži na sewjeru Zhorjelskeho wokrjesa njedaloko hranicy mjez Němskej a Pólskej, něhdźe šěsć kilometrow wuchodnje Běłeje Wody a pjeć kilometrow južnje Mužakowa. Južna połojca gmejnskeho teritorija słuša k wojerskemu zwučowanišću Hornja Łužica a je tuž zawrjene pasmo.

Susodne gmejny su Krušwica na sewjeru a wuchodźe, Rěčicy a Hamor na juhu kaž tež Běła Woda na zapadźe.

wob. přer.
staroba
♀/♂a kwocient
młodych
b
kwocient
starych
c
wosoby/
domjacnosć
Hola 108 50,0 108 9 28 2,3
Wuskidź 1227 47,6 108 17 28 2,3
gmejna 1335 47,8 108 17 28 2,3
podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[2]
a: ličba mužow na 100 žonow
b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65
c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65


Runje přez Wuskidź wjedźe zwjazkowa dróha 115.

Při wuchodnej kromje gmejny leži při železniskej čarje Berlin-Zhorjelc dwórnišćo Wuskidź, kotrež so hižo za wosobowy wobchad njewužiwa; najbliše wosobowe dwórnišćo namaka so w Běłej Wodźe.

Prěnje historiske naspomnjenje jako Weißkeusel pochadźa z lěta 1452. Ležownostne knjejstwo měješe přez lětstotki Mužakowske stawowe knjejstwo.[3] Tež cyrkwinsce słušeše Wuskidź hač do 20. lětstotka do Mužakowa. Dźensa su ewangelscy Wuskidźenjo zafarowani do Krušwicy.

Po statistice Arnošta Muki měješe wjes w lěće 1884 cyłkownje 755 wobydlerjow, z nich 739 Serbow (98 %) a 16 Němcow.[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbskorěčny podźěl wobydlerstwa wot hišće 17,7 %.[5] Tule rěčeše so Mužakowska narěč, přechodny dialekt mjez hornjo- a delnjoserbšćinu.

Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).

  1. Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
  2. Statistiski krajny zarjad Sakskeje: gmejna Wuskidź (němsce)
  3. Wuskidź w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  4. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 122. → wšě wjeski
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 255. [1598 wobydlerjow, z nich 219 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 39 z pasiwnymi, 25 serbskich dźěći a młodostnych, 1315 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
 Commons: Wuskidź – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije