Chicharõ

Chicharõ (oúva ñe’ẽ castellano chicharrón-gui) Paraguái tembi’uhe apopy rehegua; ha jajuhu heta rehegua ko tembi’u. “Chicharõ trenzado” katu ha’ehína upe so’o ñembopukupyre kure ro’ógui apopyre.

Opavave tembi’ukuéra ojejepóva Paraguáipe guáicha ko “chicharõ trenzado” ha’e vavei tembi’u mbarete oguerekóva heta caloría. Ko mba’e ymate guivéma ojeikuaa upeichaha.

Moõguipa ou héra

Ko kure ro’o oñembopuku ha ojeipoka oñembojy mboyve upévare oñembohéra “chicharõ trenzado” ko tembi’u kóicha ijapopyre.

Mba’e mba’épa oguereko

Ko “chicharõ trenzado” ojejapo haguã oñembopuku kure rye pire ro’o hérava España ñe’ẽme “matambre”, ojeipuru avei vacío, ha’éva upe so’o opytáva kure ha vaka pire ha icostilla apytépe, avei ikyrakué pella, juky ha naranjahái rykue.

Mba’éicha ojejapo

Ko tembi’u paraguái ojejapo kóicha: ojeipoka pe so’o pukupyre (ikatu ojejapo mbohapy, irundy terã po so’o puku) ha oñembojy japepópe opa peve ichugui ikyrakue.

Ojeipe’a ichugui pe ikyrakue ha pe iso’okue hembývape oñemoĩ upe naranjahái rykue ha avei juky. Kóva oñembojy jevy oreko sa’y pytãngy.

Ko’ãva ave iporã jaikuaa

Ko “chicharõ trenzado” ja’uheve mandi'o ndive (“manihot esculenta=manihot utilísima”, ka’avo euforbiácea-kuéra rehegua hapokue ja’uva ha ime’ẽva heta aramirõ ha’éva tembi’urã oguerekóva heta proteína”).

Ko tembi’u ikatu ñañaongatu heta ára jave, upevarã katu jajaty va’erã avatiku’i ñembojy pyrépe.

He’iháicha umi oñemoarandúva umi Paraguái tembiasakue reheguáre opavave umi tembi’u paraguái ogahárupi ojejapóva upe Guerra del Paraguay Triple Alianza (Argentina, Brasil y Uruguay, rehegua okó va’ekue umi ary 1864 ha1870) jave, heta he’e tembi’u imbate porãva, kóicha oiko upe ñorairõguasu rire ndahetavéi rupi ojehupyty tembi’ukuéra, ha umi ojejapóva guive katu ha’e ikatu haguãicha ko’a tembi’u ohupyty pukuve.

Referencias

• “Karú rekó – Antropología culinaria paraguaya”, de Margarita Miró Ibars

Enlaces externos

• Terra