Trienio liberal

Documento do xuramento de Fernando VII da Constitución de Cádiz de 1812.

O Trienio liberal ou Trienio Constitucional foi un período da historia de España, que abrangue entre 1820 e 1823, durante o reinado de Fernando VII.

Historia

O 1 de xaneiro de 1820 tivo lugar, entre as tropas que estaban destinadas para ir loitar contra os movementos emancipadores americanos acampadas en Las Cabezas de San Juan (Sevilla), o pronunciamento militar do tenente coronel Rafael del Riego que proclamou a restauración da Constitución de Cádiz e o restablecemento das autoridades constitucionais, pero que non tivo éxito ata que se constituíu na Coruña unha Xunta Superior Provisoria que estendeu a insurrección por toda Galicia e á que axiña se sumaron a maioría das grandes cidades españolas. O 8 de marzo Fernando VII xurou a constitución, pola presión das circunstancias, e o 10 dese mesmo mes publicou un manifesto acatando a monarquía parlamentaria.

Malia iso España viviu un longo período de inestabilidade política causada pola escasa consideración do monarca polo réxime constitucional e polos conflitos políticos causados pola rivalidade entre os liberais moderados, coñecidos como doceañistas, e os liberais exaltados, coñecidos como vintenos e que pretendían un réxime con maiores liberdades e que aplicase reformas sociais e que se axuntaban en sociedades patrióticas. Ademais das guerrillas absolutistas. Aínda así o goberno que dirixía Francisco Martínez de la Rosa aplicou as primeiras grandes reformas liberais que se acordaran nas Cortes de Cádiz, afirmación das liberdades fundamentais, a abolición da Inquisición e do réxime señorial, o reforzamento do proteccionismo cerealístico ademais de establecer unha amnistía que permitiu o regreso dos afrancesados a España.

Entre 1820 e 1821 producíronse varias insurreccións locais en Galicia, Cataluña, Valencia, Castela, Navarra e as Provincias Vascongadas, pero non foi ata 1822 en que derivou nunha auténtica guerra civil sobre todo en Navarra e Cataluña e que contou co apoio da Igrexa católica, en total houbo arredor de 30.000 homes sublevados, con técnicas guerrilleiras aprendidas da Guerra de Independencia.

En xullo de 1822 unha sublevación da Garda Real transformouse nunha vitoria dos exaltados baixo o goberno de Evaristo San Miguel e en agosto de 1822 os sublevados estableceron a Rexencia de Urgell, encabezada por Bernardo Mozo de Rosales (marqués de Mataflorida), Jaime Creus e Joaquín Ibáñez, que pretendían representaba a Fernando VII, a quen consideraban prisioneiro dos liberais. Pero non foron quen de derrubar ao réxime liberal, e a comezos de 1823 Francisco Espoz y Mina obrígaos a cruzar a fronteira francesa.

A Santa Alianza (Francia, Austria e Rusia) decidira no Congreso de Verona que se celebrou o 22 de outubro de 1822 acudir a España para restablecer o réxime absolutista e que se plasmou no envío dos Cen mil fillos de San Luís, 11.000 homes do exército francés baixo o mando de Lois Antón de Borbón, duque de Angulema, no mes de abril de 1823. Logo de atravesar os Pireneos restauraron o réxime absolutista.

Unha parte da intelectualidade e da clase dirixente liberal marchou ao exilio, principalmente a Londres, namentres que outros foron axustizados como Rafael del Riego que morreu aforcado o 7 de novembro de 1823 en Madrid.