Laodicea no Lycus
(grc) Λαοδίκεια  | ||||
| ||||
| Tipo | xacemento arqueolóxico | |||
|---|---|---|---|---|
| Epónimo | Laódice I (pt)  | |||
| Localización | ||||
| División administrativa | Denizli, Turquía (pt) e Pamukkale, Turquía (en) | |||
| ||||
| Características | ||||
| Candidato a Patrimonio da Humanidade | ||||
| Data | 2013 | |||
| Identificador | 5823 | |||
| Historia | ||||
| Cronoloxía | ||||
| 1119 | Siege of Laodicea (en) | |||
| Actividade | ||||
| Fundador | Antíoco II Teos (pt) | |||
| Páxina web | muze.gov.tr… | |||
Laodicea no Lycus (grego: Λαοδίκεια πρὸς τοῦ Λύκου Laodicea pros tou Lykou; latín: Laodicea ad Lycum, tamén transliteración como Laodiceia ou Laodikeia) (actual turco: Laodikeia) foi unha antiga cidade de Asia Menor, hoxe Turquía, no río Lycus (Çürüksu). Estaba situada nas rexións helenísticas de Caria e Lidia, que máis tarde se convertería na provincia romana de Phrygia Pacatiana. Agora está situado preto da moderna cidade de Denizli.
Desde 2002, a investigación arqueoloxía é continúa desde a Universidade de Pamukkale en Denizli, seguido dun traballo de restauración intensivo.[1]
En 2013 o sitio arqueolóxico foi inscrito na Lista tentativa de sitios do Patrimonio da Humanidade en Turquía.[2]
Contiña unha das Sete igrexas de Asia mencionadas no Libro do Apocalipse.[3]
Localización
[editar | editar a fonte]Laodicea está situada no longo esporón dun outeiro entre os estreitos vales dos pequenos ríos Asopus e Caprus, que verten as súas augas no Lycus.
Atopábase nunha importante ruta comercial[4] e nos seus arredores había moitas cidades antigas importantes, estaba a 17 km ao oeste de Colosas, a 10 km ao sur de Hierápolis.[5] e 160 km ao leste de Éfeso. Estaba situada na antiga rexión de Frixia, aínda que algúns autores antigos sitúan a Laodicea en diferentes territorios provinciais, non é sorprendente porque os límites precisos destes territorios estaban mal definidos e inconstantes, por exemplo, Ptolomeo[6] e Filóstrato[7] chámaa cidade de Caria, mentres que Estevo de Bizancio descríbea como pertencente a Lidia.
Historia
[editar | editar a fonte]
A cidade chamábase orixinalmente Diospolis, "Cidade de Zeus", e despois Rhodas.[8] As escavacións na necrópole do norte demostraron que o asentamento existía antes da fundación helenística e estaba habitado pola poboación autóctona.
Laodicea fundouse no lugar dunha cidade máis antiga por Antioco II Theos, rei do Imperio Seléucida, no 261-253 a.C. en honra da súa esposa Laodice, xuntos con outras varias cidades do mesmo nome. Laodicea pronto se enriqueceu bastante.[Cómpre referencia] No 220 a.C, Aqueo declarouse rei da rexión, pero foi derrotado por Antioco o Grande en 213 a.C. Antíoco transportou a 2.000 familias de xudeus a Frixia desde Babilonia.[9] Moitos dos habitantes de Laodicea eran xudeus desta época, e Cicerón rexistra que Flacco posteriormente confiscou a considerable suma de 9 kg de ouro que se enviaba anualmente a Xerusalén para o Templo.[10][11]
Despois da Batalla de Magnesia no 188 a.C. cando os romanos derrotaron aos seléucidas, asinouse o Tratado de Apamea que deu o control de toda a Asia Menor occidental ao Reino de Pérgamo. Coa morte do seu último rei, o seu territorio foi legado a Roma no ano 133 a.C. Recibiu de Roma o título de cidade libre. Sufriu moito durante as Guerras mitridáticas[12] pero recuperouse rapidamente baixo o dominio de Roma. Cara ao final da República Romana e baixo os primeiros emperadores, Laodicea beneficiouse da súa vantaxosa posición nunha ruta comercial e converteuse nunha das cidades comerciais máis importantes e florecentes de Asia Menor, na que se realizaban grandes transaccións monetarias e un gran comercio de la negra.[13][14][15] Da súa coñecida riqueza faise referencia na Biblia.[16]
Durante o período romano Laodicea foi a cidade principal dun conventus romano, que comprendía 24 cidades ademais de si, Cicerón rexistra alí xuízos ca. 50 a.C.[17]
Estrabón (64 a.C. - 24 d.C.) atribúe a celebridade da cidade á fertilidade do solo e á riqueza dalgúns dos seus habitantes, entre os que puido estar Hierón de Laodicea, que adornou a cidade con moitos fermosos edificios e legoulle máis de 2000 talentos á súa morte..[18][19]
A riqueza dos seus habitantes xerou o gusto polas artes dos Gregos, como se manifesta nas súas ruínas, e que contribuíu ao avance da ciencia e da literatura está testemuñado polos nomes dos escépticos Antíoco e Teiodas, os sucesores de Enesidemo (século I a.C.),[20] e pola existencia dunha gran facultade de medicina.[21] Os seus ricos cidadáns adornaron Laodicea con fermosos monumentos. Un dos xefes destes cidadáns, Polemón (r. 37 a.C. - 8 d.C.), converteuse en rei do Reino do Ponto (chamado por el "Polemoniacus") e da costa arredor de Trebisonda.[22] A cidade acuñou as súas propias moedas, cuxas inscricións mostran evidencias do culto a Zeus, Asclepio, Apolo e os emperadores.
A zona adoita sufrir terremotos, sobre todo polo gran tremor que se produciu no reinado de Nerón (60 d.C.) no que a vila quedou completamente destruída. Pero os habitantes rexeitaron a axuda imperial para reconstruír a cidade e restaurárona cos seus propios medios.[23]
Crese que aquí ocorreu o martirio de Lulianos e Pafos.
Os escritores bizantinos adoitan mencionar a Laodicea, especialmente na época dos emperadores Comnenos. En 1119, o emperador Xoán II Comneno e o seu xefe militar, John Axouch, capturaron Laodicea aos turcos selxúcidas na primeira gran vitoria militar do seu reinado.
Foi fortificada polo emperador Manuel I Comneno.[24] En 1206–1230, foi gobernado por Manuel Maurozomes. A cidade foi destruída durante as invasións dos turcos e mongois.
O Sitio
[editar | editar a fonte]
Os restos existentes dan fe da súa antiga grandeza. Os seus moitos edificios inclúen un estadio, baños, templos, un ximnasio, dous teatros e un bouleuterion (Casa do Senado). No lado oriental pódese trazar claramente a liña da muralla antiga, cos restos da porta de Éfeso, hai rúas que atravesan a vila, flanqueadas por columnatas e numerosos pedestais. Ao norte da cidade, cara ao Lycus, atópanse moitos sarcófagos, coas súas cubertas preto deles, parcialmente incrustadas no chan, e todos levan moito tempo saqueados.
O teatro oeste restaurouse recentemente (2022) con bancos de asentos de pedra practicamente completos.[25] Construído orixinalmente no período helenístico, albergaba a 8000 espectadores e utilizouse ata o século VII.
Tamén gran parte da vasta agora de 35.000 m2 oeste (ou central) restaurouse con moitas das súas columnas altas de 10,8 m.[26] O muro traseiro de 100 m de longo e 11 m de alto está cuberto de frescos e considérase importante para a arqueoloxía mundial.
Particularmente interesantes son os restos dun acueduto que comeza a varios quilómetros de distancia na fonte Baspinar en Denizli, e que posiblemente teña outra fonte máis afastada. Infrecuentemente, para atravesar o val ao sur de Laodicea, en lugar da habitual canle aberto que se levaba por riba do nivel da cidade sobre altos arcos como era a práctica habitual dos romanos, utilizouse un sifón invertido que consistía nunha canalización dobre presurizada, descendendo ao val e de volta á cidade. A presión da auga no sifón do fondo do val foi un reto ante a ausencia de tubaxes fortes. Os arcos baixos que sosteñen o sifón comezan preto do cumio dun outeiro baixo ao sur da cidade onde estaba o tanque de cabeceira, e de aí continúan ata o primeiro tanque de distribución terminal (castellum aquae) no bordo do outeiro da cidade, cuxos restos son visibles ao leste do estadio e do complexo dos baños do sur. A auga estaba moi cargada de materia calcárea, xa que varios dos arcos están cubertos cunha grosa incrustación onde se produciron filtracións en momentos posteriores. O sifón consistía en grandes tubos de pedra talladas, algúns destes tamén están moi incrustados, e outros completamente sufocados. O depósito terminal conta con numerosos tubos de barro de varios diámetros para a distribución da auga polos lados norte, leste e sur que, por mor da asfixia pola sinterización, foron substituídos no tempo. Ao oeste da terminal hai unha pequena fonte xunto á porta abovedada. O acueduto parece que destruíuno un terremoto, xa que os arcos restantes inclínanse corporalmente por un lado, sen estar moi rotos. Un segundo terminal de distribución e depósito de sedimentación é visible a 400 m ao norte do primeiro, ao que estaba conectado a través doutro sifón de bloques de travertino, este é de maior tamaño e abastece a maior parte da cidade.
En 2015 atopouse un raro bloque de mármore coa inscrición da lei de augas. Emitido no ano 114 d. C., regulaba o uso da auga traída das montañas a Laodicea con penas de multas de 5 a 12,5 mil denarios por contaminar a auga, destruír canles ou abrir canalizacións.
O estadio preto do extremo sur da cidade atópase en bo estado de conservación. Os asentos dispóñense a dous lados dun estreito val, que se aproveitou para tal fin, pechado por ambos os dous extremos. Cara ao oeste atópanse considerables restos dun paso subterráneo, polo que se ingresaban carros e cabalos na area, cunha longa inscrición sobre a entrada.
Inmediatamente ao norte do estadio atópase un complexo de ximnasio unido a baños xemelgos propios da rexión. Está ligada á ágora sur polo seu lado norte e tamén a un bouleuterion. Unha inscrición mostra que o conxunto construíuse para a visita de Hadrián no 135.
No 2019 descubriuse no lugar unha estatua do emperador romano Traxano.[27]
Notas
[editar | editar a fonte]- Referencias
- ↑ Laodicea, World Archaeology Issue 41 https://www.world-archaeology.com/features/laodicea/
- ↑ "Archaeological site of Laodikeia". UNESCO World Heritage Centre. Consultado o 19 de xuño de 2018.
- ↑ St. Paul, Ep. ad Coloss. ii. 1, iv. 15, foll.; Apocal. iii. 14, foll.
- ↑ Estrabón 14.2.19.
- ↑ Itinerario de Antonino p. 337; Tabula Peutingeriana; Estrabón xiii. p. 629.
- ↑ v. 2. § 18.
- ↑ Vidas dos sofistas i. 25
- ↑ Plinio. v. 29.
- ↑ Xosefo, Ant. Jud., xii.3.4.
- ↑ Cicero Pro Flacco 28-68
- ↑ "Laodicea".
- ↑ Appian, Bell. Mithr. 20; Estrabón xii. p. 578.
- ↑ Cicerón Epistulae ad Familiares ii. 1. 7, iii. 5
- ↑ Strab. xii.8.16
- ↑ Vitruvio viii. 3.
- ↑ Apocalipsis 3, 14-18
- ↑ Cicerón ad Fam. iii. 7, ix. 25, XIII. 54, 67, xv. 4, ad Att. v. 15, 16, 20, 21, vi. 1, 2, 3, 7, In Verrem i. 30.
- ↑ Comp. Fellows, Journal written in Asia Minor, p. 280, foll.
- ↑ William Martin Leake, Asia Minor, p. 251, foll.
- ↑ Diogenes Laërtius ix. 11. § 106, 12. § 116.
- ↑ Estrabón xii. p. 580.
- ↑ Estrabón, Xeografía, 12.8.16
- ↑ Tácitus, Anais. xiv. 27.
- ↑ Nicet. Chon. Ann. pp. 9, 81.
- ↑ Archaeologists Completed the Restoration Of Ancient Laodiceia's Theatre https://www.thearchaeologist.org/blog/archaeologists-completed-the-restoration-of-ancient-laodikeas-theatre?rq=laodicea
- ↑ Sacred agora unearthed in Laodicea https://www.hurriyetdailynews.com/sacred-agora-unearthed-in-laodicea-108030
- ↑ "La ciudad antigua de Laodicea se hará subir a los estándares de Éfeso". 28 de marzo de 2019.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Laodicea no Lycus  |