Alférez
Na Iberia medieval, un alférez foi un alto cargo na casa dun rei ou magnate orixinado ao redor do século X.[1] O termo deriva do árabe الفارس (al-fāris), que significa "cabaleiro", e foi comunmente latinizado como alferiz ou alferis, aínda que tamén se traduciu ao latín como armiger ou armementarius, que significa "armador". A conexión co porte de armas é visible en varios sinónimos latinos: fertorarius, inferartis e offertor. O cargo ás veces era o mesmo que o de abandeirado ou porta-estandarte.[1] O alférez foi xeralmente o seguinte oficial de maior rango despois do mordomo.[1] Xeralmente estaba ao cargo da mesnada (exército privado) do rei ou magnate, do seu séquito persoal de cabaleiros e quizais tamén da súa armería e da súa garda. Xeralmente seguiría ao seu señor na campaña e na batalla.
Nos reinos de Castela e León nos séculos XI e XII o cargo foi outorgado en xeral a mozos membros nobres da corte, moitas veces como preludio do ascenso ao rango de conde.[1] Sábese que Afonso VIII de Castela premiou ao seu alférez Álvaro Núñez de Lara coa concesión da vila de Castroverde por levar o seu estandarte na batalla das Navas de Tolosa.[2]
No Reino de Navarra nos séculos X e XI, o cargo de alférez cambiou de mans con maior frecuencia que outros, e tamén hai constancia de rotación. É o único oficio cortesán para o que se citan dous oficiais ao mesmo tempo: Fortún Jiménez e Ortí Ortiz foron ambos inferartes nunha carta de 1043.
Lista de alféreces
[editar | editar a fonte]León e Castela durante o reinado de Afonso VII
[editar | editar a fonte]| Nome | Primeiro rexistro no cargo | Último rexistro no cargo |
|---|---|---|
| Lope López | 29 de outubro de 1123 | 29 de xullo de 1126 |
| Tello Afonso | 9 de marzo de 1126 | |
| García Garcés de Aza | 12 de decembro de 1126 | 13 de novembro de 1127 |
| Álvaro Gutiérrez | 13 de maio de 1128 | |
| Pedro Alfonso | 8 de xullo de 1129 | 10 de xuño de 1130 |
| Rodrigo Fernández | 26 de agosto de 1130 | 15 de maio de 1131 |
| Pedro Garcés | 29 de maio de 1131 | 28 de setembro de 1131 |
| Gonzalo Páez | 22 de novembro de 1131 | 8 de marzo de 1132 |
| Ramiro Froilaz | 29 de maio de 1132 | 18 de setembro de 1133 |
| Manrique Pérez de Lara | 26 de decembro de 1134 | 2 de xuño de 1137 |
| Diego Froilaz | 3 de outubro de 1137 | 26 de xuño de 1140 |
| Ponce de Minerva | 9 de setembro de 1140 | 19 de decembro de 1144 |
| Nuño Pérez de Lara | marzo, 1145 | 4 de febreiro de 1155 |
| Gonzalo de Marañón | 7 de febreiro de 1155 | 30 de xullo de 1157 |
Alféreces en casas aristocráticas
[editar | editar a fonte]| Nome | Rexistro no cargo | Título | Nome do señor |
|---|---|---|---|
| Afonso Núñez | 1 de abril de 1101 e 24 de outubro de 1102 | Raimundo de Borgoña | |
| Íñigo Pérez | 1103 | armiger | Pedro Ansúrez |
| Gonzalo Páez | 1153 | Manrique Pérez de Lara | |
| García Díaz | 1156 | Manrique Pérez de Lara |
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Barton, Simon (1997). The Aristocracy in Twelfth-century León and Castile. Cambridge. ISBN 9780511585128.
- ↑ A data da concesión foi o 31 de outubro de 1212; a aldea era Castroverde; e a carta sobrevivente di: "polos moitos servizos que me fixeches no campo de batalla, levando o meu estandarte como home valente" (pro seruitio plurimum comendando quod michi in campestri prelio fecistis, cum uexillum meum sicut uir strenuus tenuistis, cum Almiralmomeninum regem Cartaginis deuici). Citado en Simon Barton, The Aristocracy in Twelfth-century León and Castile (Cambridge, 1997), 142 n217.