Giúdachas Leasaitheach
(he) יהדות רפורמית  | |
 | |
| Mana | Tikkun olam |
|---|---|
| Sonraí | |
| Cineál | Jewish religious movements (en)  |
| Reiligiún | an Giúdachas |
| Stair | |
| Dáta a bunaíodh | 19 haois |
Is sainchreideamh mór Giúdach é an Giúdachas Leasaitheach, ar a dtugtar freisin an Giúdachas Liobrálach nó an Giúdachas Forásach, a leagann béim ar nádúr éabhlóideach an Ghiúdachais, ar fheabhas a ghnéithe eiticiúla i gcomparáid lena chuid deasghnátha, agus an creideamh i gcuardach leanúnach ar fhírinne agus ar an eolas, atá fite fuaite go dlúth le réasúnaíocht dhaonna agus gan a bheith teoranta don diafanacht ag Sliabh Shíonáí. Snáithe an-liobrálach den Ghiúdachas, bíonn béim níos lú ar urramú deasghnátha agus pearsanta, breathnaítear ar halakha (dlí Giúdach) mar neamhcheangailteach agus ar an nGiúdach aonair mar uathrialach, agus bíonn a lucht leanúna leathanaigeanta roimh thionchair sheachtracha agus luachanna forásacha.
Tá bunús an Ghiúdachais Leasaithigh le fáil sa Ghearmáin sa 19ú haois, áit ar chuir Raibí Abraham Geiger agus a chomhghleacaithe a phrionsabail luatha le chéile. Ó na 1970idí i leith, ghlac an ghluaiseacht le beartas cuimsitheachta agus inghlacthachta, ag tabhairt cuireadh don oiread agus is féidir páirt a ghlacadh ina pobail seachas cloí le soiléireacht dhian theoiriciúil. Aithnítear go láidir é le cláir oibre forásacha agus liobrálacha i dtéarmaí polaitiúla agus sóisialta, go príomha faoin rúibric thraidisiúnta Ghiúdach tikkun olam ("deisiú an domhain"). Is mana lárnach de chuid an Ghiúdachais Leasaithigh é Tikkun olam, agus tá gníomh dearfach a dhéanamh ar a shon féin ar cheann de na príomhbhealaí do lucht leanúna a gcuid cleamhnachta a chur in iúl. Tá an lárionad is suntasaí ag an ngluaiseacht inniu i Meiriceá Thuaidh.