کراتینین

کراتینین
نام آیوپاک ارجح 2-Amino-1-methyl-5H-imidazol-4-one
نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی 2-Amino-1-methyl-1H-imidazol-4-ol
دیگر نام‌ها 2-Amino-1-methylimidazol-4-ol
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	60-27-5 Y
پاب‌کم	26009888, 588 minor tautomer
کم‌اسپایدر	21640982 Y
UNII	AYI8EX34EU Y
شمارهٔ ئی‌سی	200-466-7
شمارهٔ یواِن	1789
KEGG	D03600 Y
MeSH	Creatinine
ChEBI	CHEBI:16737 N
ChEMBL	CHEMBL65567 N
مرجع بیلشتین	112061
3DMet	B00175
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES CN1C=C(O)N=C1N
InChI InChI=1S/C4H7N3O/c1-7-2-3(8)6-4(7)5/h2,8H,1H3,(H2,5,6) Y Key: BTXYOFGSUFEOLA-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C4H7N3O/c1-7-2-3(8)6-4(7)5/h2H2,1H3,(H2,5,6,8) Key: DDRJAANPRJIHGJ-UHFFFAOYAV
خصوصیات
فرمول مولکولی	C4H7N3O
جرم مولی	۱۱۳٫۱۲ g mol−1
شکل ظاهری	White crystals
چگالی	1.09 g cm-3
دمای ذوب	300 °C (decomp.)
انحلال‌پذیری در آب	1 part per 12
log P	-1.76
اسیدی (pKa)	12.309
خاصیت بازی (pKb)	1.688
نقطه ایزوالکتریک	11.19
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو
کدهای ایمنی	R۳۴, R36/37/38, R20/21/22
شماره‌های نگهداری	S26, S36/37/39, S45, S24/25, S۳۶
لوزی آتش	1 1 0
نقطه اشتعال
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

کراتینین (Creatinine) فراورده‌ای از سوخت و ساز در ماهیچه‌ها است که از کلیه‌ها دفع می‌گردد.

اندازه فرآوری و دفع کراتینین را هم با آزمایش خون و هم با گردآوری ادرار در یک دوره ۲۴ ساعته می‌توان اندازه‌گیری کرد هر گاه اندازه کراتینین خون بالاتر از اندازه عادی شود می‌تواند نشانه نارسایی در کار کلیه‌ها باشد و بنابراین سنجش خوبی برای ارزیابی کارکرد کلیه‌ها می‌باشد. میزان نرمال و کلیرانس آن در کلیه تحت تأثیر میزان توده عضلانی فرد است لذا در آقایان بیشتر است.

متابولیسم کراتینین

تولید: کراتینین فراورده نیتروژن‌داری است که از کراتین فسفات که سرآغاز بزرگ فرآوری انرژی در ماهیچه‌است، مشتق می‌گردد. پس از دهیدارته شدن کراتین فسفات در ماهیچه‌ها و بدون کاتالیزور، کراتین به کراتینین تبدیل می‌شود و وارد خون می‌شود. کراتینین بیشتر از ماهیچه‌های اسکلتی مشتق و از راه کلیه‌ها دفع می‌شود. چون حجم توده عضلانی هر فرد ثابت است اندازه فرآوری کراتینین در هر فردی کم و بیش ثابت است. روزانه کم و بیش ۲ درصد کراتین بدن به کراتینین تبدیل می‌شود.

زُدایش کراتینین در جریان خون تنها بدست کلیه‌ها صورت می‌گیرد بنابراین اندازه‌گیری اندازه کراتینین در خون می‌تواند نشان دهنده کارکرد کلیه‌ها باشد. هر گاه کارکرد کلیه‌ها کاهش پیدا کند برای نمونه در مواردی که یکی از کلیه‌ها از بدن بیرون می‌شود سطح کراتینین افزایش می‌یابد مقدار معمول آن در بزرگسالان ۱ میلی گرم در دسی لیتر است در کودکان که ماهیچه‌ها کمتری دارند این اندازه باید ۲/ ۰ باشد. محدود طبیعی کراتینین در خانم‌ها میان ۱/۱-۵/۰ و در مردان ۲/۱-۶/۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون است. چرایی بیشتر بودن آن در مردان به چرایی بیشتر بودن توده ماهیچه‌ای آنهاست. جوانان پرکار (وزنه بردار) یا بالغین در میانسالی می‌شود کراتینین بیشتری داشته باشند. برعکس در کسان مسن اندازه کراتینین کمتر است. کسانیکه دچار سوءتغذیه، کاهش وزن شدید و بیماری طولانی مدت هستند، به چرایی کاهش توده عضلانی سطح کراتینین آن‌ها کمتر از اندازه موردانتظار است.

پاک‌سازی کراتینین

یک روز پس از برداشتن یکی از کلیه‌ها مقدار کراتینین سرم خون به حالت پایدار ۱/۸ می‌رسد. هر گاه هر دو کلیه برداشته شوند (برای نمونه در مواردی که شخص دچار سرطان شده‌است) مقدار کراتینین به گونه روزانه آغاز به افزایش می‌کند تا زمانی که بیمار تحت دیالیز قرار گیرد. سرعت بالا رفتن کراتینین در خون بستگی به مقدار ماهیچه‌ها شخص دارد. یک کودک را باید هنگامیکه کراتینین خون او به ۲ رسید مورد دیالیز قرار داد. در صورتی‌که دربارهٔ بزرگسالان این رقم باید به ۱۰ یا حتی بالاتر برسد تا دیالیز را آغاز کنند.

کراتینین ادرار

کراتینین ادرار ۲۴ ساعته در بارداری، فعالیت شدید و برخی موارد دیگر بالا می‌رود. در بسیاری از بیماری‌های کلیه، نارسایی قلبی، شوک و کم‌آبی پایین می‌آید.

شیمی کراتینین

از نظر ساختار شیمیایی، کراتینین یک لاکتام و یک ایمیدازولیدینون است؛ بنابراین از مشتقات حلقوی کراتین به شمار می آید.

جستارهای وابسته

• اوره

کراتین فسفات

بن‌مایه‌ها

• لوی گانونگ (۱۳۸۶)، فیزیولوژی گایتون، ترجمهٔ سیدعلی حائری روحانی، بهنود شاهی، رخساره سادات عقیلی، حامد اختیاری، محمدحسین کاظمی، نرگس بلوچ، منصور میرزایی قمی، کتاب میر، شابک ۹۶۴-۴۹۸-۰۰۷-۷