پرش به محتوا

بی‌فک‌ماهی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بی‌فَک‌ماهی
بی‌فَک‌ماهی اقیانوس آرام
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: Myxini
راسته: Myxiniformes
تیره: Myxinidae

بی‌فَک‌ماهی یا خانواده مخاطی‌واران (نام علمی: Myxinidae) نام یک تیره از superclass بی‌آروارگان است.

بدن این جاندار

[ویرایش]

بدن این مارماهی با غدد ویژه‌ای پوشانده شده‌است که می‌تواند گل و لجن‌های چسبنده‌ای منتشر کند. در واقع یک مارماهی دهان گرد، به تنهایی می‌تواند لجنهای زیادی را در یک زمان تولید کند و حیات مارماهی‌های دهان گرد هم کاملاً با این مواد چسبناک تولیدی در ارتباط می‌باشد. بعضی از انواع بی‌فک‌ماهی‌ها پولک دارند. مارماهی دهان گرد جمجمه ناقصی دارد و در کل فاقد ستون فقرات است. اسکلت آن‌ها به‌طور کامل از غضروف ساخته شده‌است. چشم‌های این موجود ضعیف هستند و در واقع قدرت بینایی خوبی ندارند؛ اما از حس بویایی قوی ای برخوردارند و این حس شامه قوی به آن‌ها در پیدا کردن غذا در تاریکی دریای عمیق کمک می‌کند. مارماهی دهان گرد در اعماق اقیانوس اطلس و تا حد اکثر ۵۶۰۰ فوت (حدود ۱۸۰۰ متر) زندگی می‌کنند.

رودررو شدن با شکارچیان

[ویرایش]

جالب است بدانید که مارماهی دهان‌گرد زمانی که با شکارچیان مواجه می‌شود با استفاده از این لجن و ماده چسبناک از خود محافظت می‌کند؛ و بعد از اینکه خطر را از خود دور کرد ترفند جالبی را برای پاک کردن این لجن‌ها از بدن خود اجرا می‌کند؛ به این صورت که مارماهی خود را گره می‌زند و بعد تلاش می‌کند به وسیلهٔ پیچ و تابی که به بدن خود می‌دهد گره را باز کرده و گل و لجن و مواد چسبناک را از بدن خود پاک کند.

مشخصات فیزیکی

[ویرایش]

ویژگی‌های بدن

[ویرایش]

بی فک ماهی به‌طور معمول حدود ۵۰ سانتی‌متر (۱۹٫۷ اینچ) طول دارد. بزرگ‌ترین گونه شناخته شده Eptatretus goliath است که ۱۲۷ سانتی‌متر (۴ فوت ۲ اینچ) برای آن به ثبت رسیده‌است، در حالی که Myxine kuoi و Myxine pequenoi به نظر می‌رسد حداکثر به ۱۸ سانتی‌متر (۷٫۱ اینچ) طول برسند. دیده شده‌است که بعضی از آنها به اندازه ۴ سانتی‌متر (۱٫۶ اینچ) هستند.

بی فک ماهی‌ها بدن‌های کشیده یا مارماهی مانندی داشته و دم‌های پارویی دارند. پوست برهنه است و مانند یک جوراب کاملاً گشاد بدن را می‌پوشاند. آنها دارای جمجمه‌های غضروفی هستند (اگرچه قسمت اطراف مغز در درجه اول از غلاف رشته‌ای تشکیل شده‌است) و ساختارهایی مانند دندان از کراتین تشکیل شده‌است. رنگ آنها به گونه‌هایشان بستگی دارد، از صورتی تا آبی-خاکستری متغیر هستند و ممکن است لکه‌ها یا خال‌های سیاه یا سفید داشته باشند. چشم‌ها یک نقطه چشمی ساده بوده، نه چشمی که بتواند تصاویر را تحلیل کند. بی فک ماهی‌ها فاقد باله واقعی هستند و دارای شش یا هشت زایدهٔ ریش مانند در اطراف دهان بوده و یک سوراخ بینی دارد. به جای اینکه فکها را به صورت عمودی، مانند ناثوستوماتا (مهره‌داران دارای فک) حرکت کنند، فک آنها به صورت افقی حرکت کرده و فک آنها دارای برآمدگی‌های دندان مانندی است که برای بیرون کشیدن غذا به کار می‌رود. دهان بی فک ماهی‌ها دارای دو جفت دندان شاخی و شانه ای شکل روی صفحه غضروفی است که کشیده و جمع می‌شود.[۱]

چشم‌ها

[ویرایش]

چشم بی فک ماهی‌ها فاقد لنز، عضلات خارج از چشم و سه عصب حرکتی (III , IV و VI) بوده. وجود اندام‌های مذکور برای تکامل چشم‌های پیچیده‌تر قابل توجه است. یک چشم جداری و اندام پاراپین نیز در بی فک ماهی‌های موجود وجود ندارد. چشم بی فک ماهی‌ها در صورت وجود می‌توانند نور را تشخیص دهند، اما تا آنجا که مشخص است هیچ‌یک نمی‌توانند تصاویر را به شکل دقیق ببینند.

عملکرد قلب، گردش خون و تعادل مایعات

شناخته شده‌است که بی فک ماهی‌ها دارای یکی از کمترین فشار خون‌ها در بین مهره داران هستند. یکی از ابتدایی‌ترین انواع تعادل مایعات موجود در میان این موجودات است، هر زمان که افزایش مایعات خارج سلول رخ می‌دهد فشار خون بالا می‌رود و این به نوبه خود توسط کلیه احساس می‌شود، بنابراین مایع اضافی را دفع می‌کند.[۲]

استفاده تجاری

[ویرایش]
بی فک ماهی سرخ شده در یک رستوران کره ای

به عنوان غذا

[ویرایش]

اغلب در بیشتر دنیا بی فک ماهی‌ها مصرف خوراکی ندارند. در کره، بی فک ماهی‌ها یک غذای با ارزش محسوب می‌شوند، جایی که به‌طور کلی پوست آن را کنده، آن را در سس تند می‌غلطانند و روی ذغال کباب یا سرخ می‌کنند. این غذا به ویژه در شهرهای بندری جنوبی شبه جزیره مانند بوسان محبوب است. بی فک ماهی‌های ساحلی که در شمال غربی اقیانوس آرام یافت می‌شود، در ژاپن خورده می‌شود. از آنجایی که بی فک ماهی‌ها مقدار زیادی مایعات را حتی در دمای پایین در خود نگه داشته، به عنوان یک گزینه به صرفه در مصرف انرژی برای تولید توفو که به گرمایش نیازی نیست، محسوب می‌شود.[۳]

پوست آنها

[ویرایش]

پوست بی فک ماهی‌ها در زیورآلات و پوشاک کار می‌رود و از آن به عنوان «پوست مارماهی» یاد می‌شود. از پوست آنها نوعی چرم که دارای مقاومت بالاست تولید می‌کنند که مخصوصاً برای کمربند و کیف پول مناسب می‌باشد.

منابع

[ویرایش]
  1. Hyperotreti. Tree of Life
  2. "Snotties at Southern Encounter". Southern Encounter Aquarium and Kiwi House. 2007-10-30. Archived from the original on June 7, 2013. Retrieved 2008-10-30.
  3. Yong, Ed (2019-01-23). "No One Is Prepared for Hagfish Slime". The Atlantic (به انگلیسی). Retrieved 2019-01-26.

پیوند به بیرون

[ویرایش]