پرش به محتوا

اشکال سوسیالیسم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اشکال سوسیالیسم یا مشخصات سوسیالیسم (به انگلیسی: Types of socialism) شامل طیفی از نظام‌های اقتصادی و اجتماعی است که با مالکیت اجتماعی و کنترل دموکراتیک[۱][۲][۳] ابزارهای تولید[۴][۵][۶][۷] و خودمدیریتی سازمانی شرکت‌ها[۸][۹] و همچنین تئوری‌ها و جنبش‌های سیاسی مرتبط با سوسیالیسم مشخص می‌شوند.[۱۰] مالکیت اجتماعی ممکن است به اشکال مالکیت عمومی، جمعی یا مشارکتی یا به مالکیت اجتماعی بر سهام[۱۱] اشاره داشته باشد که در آن ارزش اضافی به طبقه کارگر و در نتیجه کل جامعه می‌رسد.[۱۲] سوسیالیسم انواع مختلفی دارد و هیچ تعریف واحدی همه آن‌ها را در بر نمی‌گیرد[۱۳] اما مالکیت اجتماعی عنصر مشترکی است که در اشکال مختلف آن وجود دارد.[۱][۱۴][۱۵] سوسیالیست‌ها در مورد میزان ضرورت کنترل اجتماعی یا تنظیم اقتصاد اختلاف نظر دارند. اختلاف نظر مورد این که جامعه تا چه حد باید مداخله کند و اینکه آیا دولت به‌ویژه دولت موجود وسیله‌ای مناسب برای تغییر است یا نیست.[۱۶]

به‌عنوان یک اصطلاح، سوسیالیسم طیف وسیعی از نظام‌های اقتصادی–اجتماعی نظری و تاریخی را نشان می‌دهد و همچنین توسط بسیاری از جنبش‌های سیاسی در طول تاریخ برای توصیف خود و اهدافشان مورد استفاده قرار گرفته‌است که باعث ایجاد انواع مختلفی از سوسیالیسم می‌شود.[۱۰] نظام‌های اقتصادی سوسیالیستی را می‌توان بیشتر به دو شکل بازاری و غیر بازاری تقسیم کرد.[۱۷] سوسیالیسم نوع اول از بازارها برای تخصیص نهاده‌ها و کالاهای سرمایه‌ای بین واحدهای اقتصادی بهره می‌برد. نوع دوم سوسیالیسم، مشتمل بر برنامه‌ریزی است و شامل یک سیستم حسابداری مبتنی بر محاسبه نوع برای ارزش‌گذاری منابع و کالاها است که در آن تولید به‌طور مستقیم برای استفاده انجام می‌شود.[۱۸][۱۹]

جنبش‌های سیاسی متعددی مانند آنارشیسم، کمونیسم، جنبش کارگری، مارکسیسم، سوسیال دموکراسی و سندیکالیسم وجود داشته‌اند که اعضای آن‌ها تحت تعاریفی از این اصطلاح—برخی از این تفاسیر متقابل هستند و همه آن‌ها بحث‌هایی را در مورد معنای واقعی سوسیالیسم ایجاد کرده‌اند—خود را سوسیالیست می‌خواندند.[۲][۱۳] سوسیالیست‌هایی که خود را متفاوت توصیف می‌کنند، از سوسیالیسم برای اشاره به چیزهای مختلفی مانند یک سیستم اقتصادی،[۳][۴][۵][۶][۷] یک نوع جامعه،[۸] یک دیدگاه فلسفی،[۱] یک سوسیالیسم اخلاقی در قالب مجموعه‌ای از ارزش‌ها و آرمان‌های اخلاقی[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳] یا نوع خاصی از شخصیت انسانی استفاده کرده‌اند.[۲۴] برخی از تعاریف سوسیالیسم بسیار مبهم هستند[۲۴] در حالی که برخی دیگر به قدری خاص هستند که فقط شامل اقلیت کوچکی مانند شیوه تولید،[۲۵] سوسیالیسم دولتی[۲۶] یا لغو کار مزدی بودند که در گذشته به‌عنوان سوسیالیسم توصیف شده‌اند.[۲۷]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Busky، Donald F. (۲۰۰۰). Democratic Socialism: A Global Survey. Socialism may be defined as movements for social ownership and control of the economy٫ It is this idea that is the common element found in the many forms of socialism. Praeger. ص. ۲. شابک ۹۷۸-۰-۲۷۵-۹۶۸۸۶-۱.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Sinclair, Upton (1 January 1918). Upton Sinclair's: A Monthly Magazine: for Social Justice, by Peaceful Means If Possible. Socialism, you see, is a bird with two wings. The definition is 'social ownership and democratic control of the instruments and means of production.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Arnold، N. Scott (۱۹۹۸). The Philosophy and Economics of Market Socialism: A Critical Study. What else does a socialist economic system involve? Those who favor socialism generally speak of social ownership, social control, or socialization of the means of production as the distinctive positive feature of a socialist economic system٫. Oxford University Press. ص. ۸.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Rosser، Mariana V؛ Barkley، Jr. (۲۳ ژوئیه ۲۰۰۳). Comparative Economics in a Transforming World Economy. Socialism is an economic system characterised by state or collective ownership of the means of production, land, and capital٫. MIT Press. ص. ۵۳. شابک ۹۷۸-۰-۲۶۲-۱۸۲۳۴-۸.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Badie، Bertrand؛ Berg-Schlosser، Dirk؛ Morlino، Leonardo (۲۰۱۱). International Encyclopedia of Political Science. Socialist systems are those regimes based on the economic and political theory of socialism, which advocates public ownership and cooperative management of the means of production and allocation of resources٫. SAGE Publications, Inc. ص. ۲۴۵۶. شابک ۹۷۸-۱-۴۱۲۹-۵۹۶۳-۶.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Zimbalist، Sherman؛ Brown، Andrew؛ Howard J؛ Stuart (۱۹۸۸). Comparing Economic Systems: A Political-Economic Approach. Pure socialism is defined as a system wherein all of the means of production are owned and run by the government and/or cooperative, nonprofit groups٫. Harcourt College Pub. ص. ۷. شابک ۹۷۸-۰-۱۵-۵۱۲۴۰۳-۵.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Brus، Wlodzimierz (۲۰۱۵). The Economics and Politics of Socialism. This alteration in the relationship between economy and politics is evident in the very definition of a socialist economic system٫ The basic characteristic of such a system is generally reckoned to be the predominance of the social ownership of the means of production٫. Routledge. ص. ۸۷. شابک ۹۷۸-۰-۴۱۵-۸۶۶۴۷-۷.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Nove, Alec. "Socialism". New Palgrave Dictionary of Economics, Second Edition (2008). A society may be defined as socialist if the major part of the means of production of goods and services is in some sense socially owned and operated, by state, socialised or cooperative enterprises. The practical issues of socialism comprise the relationships between management and workforce within the enterprise, the interrelationships between production units (plan versus markets), and, if the state owns and operates any part of the economy, who controls it and how.
  9. Michie، Jonathan (۲۰۰۱). Readers Guide to the Social Sciences. Just as private ownership defines capitalism, social ownership defines socialism٫ The essential characteristic of socialism in theory is that it destroys social hierarchies, and therefore leads to a politically and economically egalitarian society٫. Routledge. ص. ۱۵۱۶. شابک ۹۷۸-۱-۵۷۹۵۸-۰۹۱-۹.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Government, Politics & Diplomacy. Any of various social or political theories or movements in which the common welfare is to be achieved through the establishment of a socialist economic system" "Socialism" at The Free dictionary.
  11. O'Hara، Phillip (سپتامبر ۲۰۰۳). Encyclopedia of Political Economy, Volume 2. In order of increasing decentralisation (at least) three forms of socialised ownership can be distinguished: state-owned firms, employee-owned (or socially) owned firms, and citizen ownership of equity٫. Routledge. ص. ۷۱. شابک ۰-۴۱۵-۲۴۱۸۷-۱.
  12. "Socialism". Glossary of Terms. Marxists Internet Archive. Retrieved 25 February 2020.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Lamb & Docherty. ۲۰۰۶. ص. ۱.
  14. Arnold، Scott (۱۹۹۴). The Philosophy and Economics of Market Socialism: A Critical Study. This term is harder to define, since socialists disagree among themselves about what socialism 'really is٫' It would seem that everyone (socialists and nonsocialists alike) could at least agree that it is not a system in which there is widespread private ownership of the means of production٫٫٫. Oxford University Press. ص. ۷–۸. شابک ۹۷۸-۰۱۹۵۰۸۸۲۷۴.
  15. Hastings، Mason؛ Pyper، Adrian؛ Alistair؛ Hugh (۲۱ دسامبر ۲۰۰۰). The Oxford Companion to Christian Thought. Socialists have always recognized that there are many possible forms of social ownership of which co-operative ownership is one٫٫٫Nevertheless, socialism has throughout its history been inseparable from some form of common ownership٫. Oxford University Press. ص. ۶۷۷. شابک ۹۷۸-۰۱۹۸۶۰۰۲۴۴.
  16. Docherty، James C؛ Lamb، Peter (۲۰۰۶). Historical Dictionary of Socialism (ویراست دوم). Historical Dictionaries of Religions, Philosophies, and Movements. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. ص. ۱–۳. شابک ۹۷۸۰۸۱۰۸۵۵۶۰۱.
  17. Kolb، Robert (۱۹ اکتبر ۲۰۰۷). Encyclopedia of Business Ethics and Society. There are many forms of socialism, all of which eliminate private ownership of capital and replace it with collective ownership٫ These many forms, all focused on advancing distributive justice for long-term social welfare, can be divided into two broad types of socialism: nonmarket and market٫ (ویراست یکم). SAGE Publications, Inc. ص. ۱۳۴۵. شابک ۹۷۸-۱۴۱۲۹۱۶۵۲۳.
  18. Schweickart، David؛ Lawler، James؛ Ticktin، Hillel؛ Ollman، Bertell (۱۹۹۸). Market Socialism: The Debate Among Socialists. "The Difference Between Marxism and Market Socialism". More fundamentally, a socialist society must be one in which the economy is run on the principle of the direct satisfaction of human needs٫. Routledge. ص. ۶۱–۶۳.
  19. "Socialism and Calculation" (PDF). World Socialist Movement. pp. 1–5. Archived from the original (PDF) on 7 June 2011. Retrieved 15 February 2010.
  20. Wright، Anthony (۱۹۹۹). Roger Eatwell، ویراستار. Contemporary Political Ideologies. This was an ideology which, at bottom, was grounded not in materialism but in morals٫ Thus Bernstein summoned up Kant to point the way towards a politics of ethical choices٫ (ویراست دوم). London: Continuum. ص. ۸۰–۱۰۳. شابک ۹۷۸-۱-۸۵۵۶۷-۶۰۵-۳.
  21. Thompson، Noel W. (۲۰۰۶). Political Economy and the Labour Party: The Economics of Democratic Socialism, 1884–2005 (ویراست دوم). Abingdon, England: Routledge. ص. ۵۲–۶۰. شابک ۹۷۸-۰-۴۱۵-۳۲۸۸۰-۷.
  22. Berman، Sheri (۲۰۰۸). Understanding Social Democracy. Regardless of the specific policies they advocated, one thing that joined all budding interwar social democrats was a rejection of the passivity and economic determinism of orthodox Marxism. Cambridge, Massachusetts: Minda de Gunzburg Center for European Studies, Harvard University. ص. ۱۲–۱۳.
  23. Heywood، Andrew (۲۰۱۲). Political Ideologies: An Introduction. The theoretical basis for social democracy has been provided more by moral or religious beliefs, rather than by scientific analysis٫ Social democrats have not accepted the materialist and highly systematic ideas of Marx and Engels (ویراست پنجم). Basingstoke, England: Palgrave Macmillan. ص. ۱۲۸. شابک ۹۷۸-۰-۲۳۰-۳۶۷۲۵-۸.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ Boyle، James (۱۹۱۲). What is Socialism?. Boyle quotes Pierrerismo Joseph Proudhon as stating that socialism is "every aspiration towards the amelioration of society", and then admitting that, under this definition, "we are all socialists٫". The Shakespeare Press. ص. ۳۵.
  25. Bockman، Johanna (۲۰۱۱). Markets in the name of Socialism: The Left-Wing origins of Neoliberalism. According to nineteenth-century socialist views, socialism would function without capitalist economic categories – such as money, prices, interest, profits and rent – and thus would function according to laws other than those described by current economic science٫. Stanford University Press. ص. ۲۰. شابک ۹۷۸-۰-۸۰۴۷-۷۵۶۶-۳.
  26. Ellman، Michael (۲۰۱۴). Socialist Planning, Third Edition. Cambridge University Press. شابک ۹۷۸-۱-۱۰۷۴-۲۷۳۲-۷.
  27. McNally، David (۱۹۹۳). Against the Market: Political Economy, Market Socialism and the Marxist Critique. Verso. شابک ۹۷۸-۰-۸۶۰۹-۱۶۰۶-۲.

برای مطالعهٔ بیشتر

[ویرایش]
  • کول، جیدی (۱۹۶۵). تاریخ اندیشه سوسیالیستی، در 7 جلد. انتشارات سینت مارتین. شابک ۱-۴۰۳۹-۰۲۶۴-X.
  • فرید، آلبرت؛ سندرز، رونالد (۱۹۶۴). اندیشه سوسیالیستی: تاریخ مستند. انتشارات لنگر دایل، نیویورک.
  • هرینگتون، مایکل (۱۹۷۲). سوسیالیسم. کتب بانتام، نیویورک.
  • واینشتین، جیمز (۲۰۰۳). انحراف طولانی: تاریخ و آینده چپ آمریکا. مطبوعات وست‌ویو. شابک ۰-۸۱۳۳-۴۱۰۴-۳.
  • هرمان هپه، هانس (۱۹۸۹). نظریه سوسیالیسم و سرمایه‌داری. ناشران آکادمیک کلوور. شابک ۰-۸۹۸۳۸-۲۷۹-۳.
  • برنبام، نورمن. پس از پیشرفت: اصلاحات اجتماعی آمریکا و سوسیالیسم اروپایی در قرن بیستم. انتشارات دانشگاه آکسفورد.

پیوند بیرونی

[ویرایش]