Edukira joan

Potemkin korazatua

Wikipedia, Entziklopedia askea
Potemkin korazatua
Jatorria
Sortzailea(k)Sergei Eisenstein
Argitaratze-data1925
IzenburuaБроненосец «Потёмкин»
Jatorrizko hizkuntzaerrusiera
Jatorrizko herrialdeaSobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
Banatze bideaeskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoapropaganda film (en) Itzuli eta drama historikoa
Iraupena74 minutu
Koloreazuri-beltzekoa
Kokapena
BildumaNew Yorkeko Arte Modernoaren Museoa
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)Sergei Eisenstein
Gidoigilea(k)Sergei Eisenstein
Nikolai Aseev (en) Itzuli
Sergei Tretyakov (en) Itzuli
Nina Agadzhanova-Shutko (en) Itzuli
Grigori Aleksandrov

[[Kategoria:Nikolai Aseev (en) Itzuli idatzitako filmak]]
[[Kategoria:Sergei Tretyakov (en) Itzuli idatzitako filmak]]
[[Kategoria:Nina Agadzhanova-Shutko (en) Itzuli idatzitako filmak]]
Antzezlea(k)
Aleksandr Pavlovich Antonov (en) Itzuli (Hryhorii Vakulenchuk (en) Itzuli)
Grigori Aleksandrov
Alexander Stepanovich Antonov (en) Itzuli
Sergei Eisenstein
Andrei Fajt (en) Itzuli
Beatrice Vitoldi (en) Itzuli
Vladimir Barsky (en) Itzuli
Aleksanteri Ahola-Valo (en) Itzuli
Ivan Bobrov (en) Itzuli
[[Kategoria:Aleksandr Pavlovich Antonov (en) Itzuli antzeztutako filmak]]

[[Kategoria:Alexander Stepanovich Antonov (en) Itzuli antzeztutako filmak]]

[[Kategoria:Andrei Fajt (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
[[Kategoria:Beatrice Vitoldi (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
[[Kategoria:Vladimir Barsky (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
[[Kategoria:Aleksanteri Ahola-Valo (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
[[Kategoria:Ivan Bobrov (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
Ekoizpena
EkoizleaYakov Bliokh (en) Itzuli
[[Kategoria:Yakov Bliokh (en) Itzuli ekoitzitako filmak]]
Konpainia ekoizleaMosfilm (en) Itzuli
State Committee for Cinematography (en) Itzuli
[[Kategoria:Mosfilm (en) Itzuli ekoitzitako filmak]]
[[Kategoria:State Committee for Cinematography (en) Itzuli ekoitzitako filmak]]
EdizioaSergei Eisenstein
Grigori Aleksandrov
Bestelako lanak
MusikagileaNikolay Kryukov (en) Itzuli
Edmund Meisel (en) Itzuli
Dmitri Xostakovitx
Argazki-zuzendariaEduard Tisse
Vladimir Uralsky (en) Itzuli
Fikzioa
Kontakizunaren tokiaOdesa eta Itsaso Beltza

IMDB: tt0015648 Filmaffinity: 961390 Allocine: 89979 Rottentomatoes: m/battleship_potemkin Mojo: tt0015648 Allmovie: v106442 TCM: 327274 Metacritic: movie/battleship-potemkin TV.com: movies/the-battleship-potemkin-enhanced-edition-1925 Netlix: 868691Edit the value on Wikidata
BideoaYouTube eta YouTube

Potemkin korazatua (errusieraz: Броненосец Потëмкин, Bronenosets Potyomkin), Sergei Eisenstein zinemalari errusiarrak zuzendutako filma da, 1925ean Moscofilmek ekoiztua. 1905ean Potemkin ontziko eskifaiaren matxinada du gai. Zinemaren historiako film onenetakotzat jotzen da. Propaganda filmtzat hartu bada ere, Eisensteinek muntaiaren gaineko bere ekarpen eta teoriak azaldu nahi izan zituen.

Bost atalek osatzen dute:

  • "Gizonak eta harrak" (Люди и черви) delakoan marinelak kexu dira, ontziko jatekoa ustel baitago.
  • "Drama portuan" (Драма на тендре) izenekoan eskifaia matxinatu egin da eta haien buruzagiak bizitza galdu.
  • "Hildakoak justizia aldarri du" (Мёртвый взывает) atalean, Odesako herritarrek bat egiten dute matxinatuekin.
  • "Odesako eskailerak" du izena laugarrenak (Одесская лестница), eta leku hartan tsarraren soldaduek odesarrak jazarri dituzte.
  • "Eskuadroiarekin hitzordua" da azkena (Встреча с эскадрой).

Bere lehen lanean erakutsitako maila ikusita (Greba, 1924), Eisensteinek aukera izan zuen 1905eko iraultza ospatzeko asmoz egin zuen filma zuzentzeko. Iraultza horrek bi gertakizun nagusi ditu garaikide: batetik, Errusiak Japoniaren aurka galdutako gerra eta, bestetik, tsarraren indarrek San Petersburgoko langileen aurka eragindako triskantza. Jazarpen horrek greba orokorra abiarazi zuen Errusiako hainbat lekutan. Gobernuak gertaera horiek ospatzeko filma egiteko asmoa zela-eta, gidoilaria paratu zuen lanean eta hura 1905eko kalamitate horiek gidoi batean harilkatzen saiatu zen. Eisensteinek, hainbeste gertakariren artean galduta eta nahasirik, irtenbidea Odesako portura eraman zuen, eta bost ataletan banatu zuen bi ardatz ondo berezien arteko dialektika: onen eta gaiztoen arteko liskarra.

Odesako eskailerak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filmeko laugarren atalean, Odesako eskaileretan jazotakoa da oinarri, gerora filmaren beraren sinbolo bilakatu dena. Eszena horretan, tsarraren kosakoak amaierabako eskaileretan behera doaz, hiltzeko makinak bailiran, halakoa baita daramaten itxura eta darabilten ibilera izutzekoa. Sekuentziaren bukaeran, soldaduek ama eta umeari egiten diete tiro. Ama lurrera hilik erortzean, nahigabean haur-kotxea bultzatu du: umea barnean dela, badoa ibilgailua amilka, jende jazarri beldurtuaren ondoan.

Eisensteinek alegia sortu zuen. Odesako eskaileretakoa ez zen benetan horrela gertatu. Zuzendariaren asmazioa izan zen, nahiz eta egia izan Odesako herritarrak kexu azaldu Potemkin itsasontzia hirian egon izanaz. Dena den, maisuki kontatu zuen Eisensteinek azaldu nahi zuena (ondo egindako propagandari ordain handia zor), jende askok egiazko eta gertatukotzat jotzen baitu filmean agertutakoa.

Eszena hori Eisensteinen muntaiaren teorien isla da. Osterako eraginak asko eta ezagunak izan dira: Leni Riefenstahl (Triumph of the Will), Francis Ford Coppola (The Godfather), Brian De Palma (The Untouchables), Woody Allen (Bananas eta Love and Death) edo Terry Gilliam (Brazil).

Zenbaitek dioenez, pertsonak baino Eisensteinen helburua giza taldea erretratatzea izan zen. Hartara pertsonaien ezaugarritzea lausoa da, eta nahikoa da onak eta gaiztoak zeintzuk diren ondo islatzea: korazatuko kapitaina, usteldutako okela jateko moduan dagoela ziurtatu duen medikua edota ontziko popea ikuslearen begitan gaizto eta krudel dira; matxinadari ekin dion marinela, ordea, martiri izatera iritsi da. Ikusleek inongo esfortzu barik hiru etsai horiei gorroto die eta herriak bizi duen egoera tamalgarriaren erantzuleak nortzuk diren erraz asko asmatu behar du; aldi berean, euretako bat marinela da, heroia sortua da.

Zine mutuko lau lan sortu zituen eta beraietan antzezle nagusia jendetza da, jende oldea. Ez zien aktore profesionalei aukerarik eman, gutxitan ez bada eta, kasu horietan ere, bigarren maila batean utzita.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]