Edukira joan

Neglinnaia (ibaia)

Koordenatuak: 55°44′59″N 37°37′35″E / 55.7497°N 37.6264°E / 55.7497; 37.6264
Wikipedia, Entziklopedia askea
Neglinnaia (ibaia)
Datu orokorrak
Motalurpeko ibai
Luzera7,5 km
Geografia
Map
Koordenatuak55°44′59″N 37°37′35″E / 55.7497°N 37.6264°E / 55.7497; 37.6264
Estatu burujabe Errusia
Capital of Russia Mosku
Hidrografia
Ibaiadarrak
Arro hidrografikoaVolga Basin (en) Itzuli
Bokalea
()		Moskova

Neglinnaia ibaia (errusieraz: Неглинная, nʲɪˈɡlʲinːəjə ahoskatua), Neglinka, Neglinna, Neglimna (Неглинка, Неглинна, Неглимна) izenarekin ere ezaguna, Moskuko erdialdeko 7,5 km-ko lurpeko ibaia da eta Moskova ibaiaren ibaiadarra. Samotechnaia kalea, Tsvetnoi Boulevard, Neglinnaia kalea eta Alexander Garden eta Zariadie azpiko tuneletan isurtzen da. Neglinnaia Moskovan isurtzen da Bolxoi Kamenni zubitik eta Bolxoi Moskvoretski zubitik gertu dauden bi tunel desberdinetatik.

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ibaia bere egoera naturalean Moskuko iparraldeetatik hegoalderantz isuritzen zen modu irekian hiriaren erdigunean zehar. Kremlin Neglinnaia ekialdeko muino batean eraiki zen, ibaia lubanarro gisa erabiliz. Lubanarroak ez zituen atzerriko inbasioak geldiarazi, baina Kremlin mendebaldeko lurraldeen garapena moteldu zuen; hasieran, hiria ekialderantz hazi zen, Plaza Gorrira eta Kitai-gorodera. Moskotarrak mendebaldean kokatzen hasi zirenean, Neglinnaia inguruko lurraldeak hutsik geratu ziren maiz uholdeak zirela eta.

Moskovitarrek presa ugari eraiki zituzten, elkarren artean konektatutako sei urmaelen katea sortuz, suteak itzaltzeko erabiltzen zirenak, ur errotak, burdinolak, tailerrak eta bainu publikoekin (Moskuko bi bainu publiko ezagunenak, Central eta Sandunovski, 1890eko hamarkadan eraikiak, oraindik daude Neglinnaia kalean). Lau zubi zeuden Neglinnaia ibaian zehar: Voskresenski zubia (1994ko indusketa batean aurkitu zituzten zatiak), hiru zubibegiko Kuznetski zubia, Hirutasun zubia eta Petrovski zubia (azkeneko aztarnak Mali antzokia berreraikitzerakoan aurkitu ziren).

1775ean aurkeztutako Neglinnaia ibaia berreraikitzeko lehen planak 1792an gauzatu ziren. A new harlanduzko ubidea, Igeltserotzako kanal berria, 2,13 m zabal, Neglinnaiarekin paralelo jarri zen; ura kanalera bideratu ondoren, eraikitzaileek ibaiaren ohe zaharra lurrez bete zuten. 1812ko Moskuko Sutearen ondoren, ubidea hain kutsatuta zegoenez, hiriak garbitu eta harlanduzko gangaz estali zuen, lehen Neglinnaia tunela (1817-1819) sortuz, gaur egungo Neglinnaia kalea eta Antzerki plaza ere eratuz. Hiriko saneamendu zentralizatuak baino lehen (1887), tunela estolderia gisa bikoiztu zen, errefusa Moskova ibaira botaz.

Lehen berreraikuntzak (1910—1914) tunelaren zati bat hodi handiago batekin ordezkatu zuen, baina I. Mundu Gerrak amaitu zuen. Schekotov ingeniariak (Schekotov tunela) diseinatutako hodi berri hau edozein estandarrekin egokia zen eta nahikoa izan liteke, luzera osoz burutuz gero. Hodi zaharraren sekzio estuak, ordea, ezin zuen ur bolumena egokitu, batez ere uholdetan, erdiko kaleak gainezka; hondamendi uholderik berrienak 1965ean (bitan) eta 1973an (bitan ere) gertatu ziren.

1966an, hiriak bigarren beso bat eraiki zuen Neglinnaia ibairako (luzera: 1 km, zabalera: 4 m), bidea Zariadie azpian ebakiz. 1974-1989 urteetan, 1973ko uholdearen ondoren, hiriak 4 km-ko tunela (3,47 m-ko altuera eta 4,90 m-ko zabalera) guztiz berria eraiki zuen, Durova kaletik Metropol hoteleraino (non Tunela bi adarretan banatzen den). Tunel zaharra hodi eta kable hodi gisa berrerabili zen.

Egungo urmaelak Manezhnaia plazan (1996) ez dira Neglinnaia ibaia imitazio bat baizik. Benetako ibaia sakonegi doa behar bezala bistaratzeko. Ingurunea Zurab Tseretelik diseinatutako errusiako alegietatik ateratako gaiei buruzko estatua txikiekin josita dago.

Galeria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Neglinnaia_(ibaia)&oldid=8577821"(e)tik eskuratuta