Edukira joan

Armeniar alfabeto

Wikipedia, Entziklopedia askea
Armeniar alfabetoa. Txipreko Nikosia hiriko monumentu batean ikusgai.

Armeniar alfabetoa (armenieraz: Հայոց գրեր Hayoc' grer edota Հայոց այբուբեն Hayoc' aybowben) armeniera idazteko alfabeto bat da. 405ean Mesrop Maxtots armeniar hizkuntzalari eta elizgizonak garatu zuen. Jatorrizko alfabetoak 36 hizki zituen; ondoren, beste bi hizki gehitu zitzaizkion.

Hasiera batean, asiriar alfabetoan oinarritu zela uste zen, baina hizkien ordenak greziar alfabetoarena jarraitzen du, 36 hizkiz osatua baitago, horietatik 21 greziar alfabetotik datoz, beste 11 hizkik greziar estiloa dute eta 4 hizki asiriar alfabetotik datoz.

Armeniar alfabetoa[1]
Ա ա : Aib Խ խ : Khe Չ չ : Txa
Բ բ : Ben Ծ ծ : Tsa Պ պ : Pe
Գ գ : Gim Կ կ : Ken Ջ ջ : Je
Դ դ : Da Հ հ : Ho Ռ ռ : Ra
Ե ե : Jetx Ձ ձ : Dza Ս ս : Se
Զ զ : Za Ղ ղ : Ghat Վ վ : Vev
Է է : E Ճ ճ : Txe Տ տ : Tin / Tiun
Ը ը : Et Մ մ : Men Ր ր : Re
Թ թ : To Յ յ : Ji / Hi Ց ց : Tso
Ժ ժ : Zhe Ն ն : Nu Ւ ւ : Hin¹
Ի ի : Ini Շ շ : Xa Փ փ : Pir / Piur
Լ լ : Lin / Liun Ո ո : Vo Ք ք : Ke
XIII. mendean gehitu ziren hizkiak Digrafo eta loturetatik iritsi diren hizkiak
Օ օ : O ՈՒ Ու ու : U
Ֆ ֆ : Fe և : Jev

Armeniera
¹ <Ւ/ւ> hizkia ez da erabiltzen ekialdeko armeniar alfabetoan.

Hona alfabetoko letren hurrenkera, euskarazko transliterazioarekin, eta zenbaki gisa armeniera zaharrean eduki izan duten erabilpenarekin.

larria xehea izena euskaraz zenbaki gisa
Ա ա Aib a 1
Բ բ Ben b 2
Գ գ Gim g 3
Դ դ Da d 4
Ե ե Jetx e/je[2] 5
Զ զ Za z 6
Է է E e 7
Ը ը Et e 8
Թ թ To t 9
Ժ ժ Zhe zh 10
Ի ի Ini i 20
Լ լ Liun l 30
Խ խ Khe kh 40
Ծ ծ Tsa ts 50
Կ կ Ken k 60
Հ հ Ho h 70
Ձ ձ Dza dz 80
Ղ ղ Ghat gh 90
Ճ ճ Txe tx 100
Մ մ Men m 200
Յ յ Ji i/j[2] 300
Ն ն Nu n 400
Շ շ Xa x 500
Ո ո Vo o/vo[3] 600
Չ չ Txa tx 700
Պ պ Pe p 800
Ջ ջ Je j 900
Ռ ռ Ra r 1000
Ս ս Se s 2000
Վ վ Vev v 3000
Տ տ Tiun t 4000
Ր ր Re r 5000
Ց ց Tso ts 6000
Ւ ւ Hin _[4] 7000
Փ փ Piur p 8000
Ք ք Ke k 9000
Օ օ O o 10000
Ֆ ֆ Fe f 20000

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. 163. araua - Georgieraren eta armenieraren alfabetoetan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistemak. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2014.05.15).
  2. a b J-rekin hitz hasieran
  3. Hitz hasieran, Vo
  4. letra hau ez da erabiltzen egungo [ekialdeko] armenieran, baina digrafo batzuetan ager liteke.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]