Saltu al enhavo

Purpura ipomeo

Nuna versio (nereviziita)
El Vikipedio, la libera enciklopedio

Purpura ipomeo, Ipomoea purpurea, estas specio en la genro Ipomeo, apartenanta al Meksiko [1] kaj Mezameriko.

Priskribo

[redakti | redakti fonton]

Kiel ĉiuj ipomeoj, la planto interplektas sin ĉirkaŭ strukturoj, kreskante ĝis alto de 2-3 m (6 futoj 7colojn - 9 futoj 10 coloj) . La folioj estas korformaj kaj la tigoj estas kovritaj per brunaj haroj. La floroj estas trumpetformaj, ĉefe bluaj al purpuraj aŭ blankaj, kaj 3–6 cm (1.2–2.4 coloj) en diametro[2]

Disvastigado kaj vivmedio

[redakti | redakti fonton]

La planto estas adaptema al humida klimato kaj riĉa grundo, sed troveblas kreskanta en vasta aro de grundotipoj.[3] Ĝi estas naturigita tra varmaj, mezvarma zono kaj subtropikaj regionoj de la mondo. Kvankam ĝi ofte estas konsiderata malutila fiherbo, I. purpurea ankaŭ oni kreskigas pro siaj belaj purpuraj kaj blankaj floroj, kaj havas multajn kulturvariojn. Oftaj kulturvarioj inkluzivas I. purpurea 'Crimson Rambler' (ruĝaj-violaj floroj kun blankaj gorĝoj), 'Grandpa Ott's', 'Kniola's Black Knight', 'Star of Yelta' (floroj en diversaj nuancoj de profunda purpuro kun blankaj aŭ palruĝaj rozaj gorĝoj ), kaj 'Lakta Vojo' (blanka korolo kun malvaj trajtoj).

La triangulaj semoj havas iom da historio de uzo kiel Psikedela; ili, kiel I. tricolor, povas enhavi LSAn.[3](Ergino) Efikoj laŭdire iom similas al tiuj de LSD.[4]

Florkoloro

[redakti | redakti fonton]

Acilataj cianidinaj glikozidoj povas esti izolitaj de viol-bluaj floroj de I. purpurea. Ĉi tiuj antocianinoj estis ĉiuj bazitaj sur cianidina 3-soforozido-5-glucozido, acilata kun kafeata acido kaj / aŭ p-kumarata acido.[5] Acilataj Pelargonidino-glikozidoj povas esti izolitaj de la ruĝ-purpuraj floroj de I. purpurea. La acilitaj antocianinoj estis ĉiuj bazitaj sur pelargonidino 3-soforozido-5-glucozido, acilata kun kafeika acido kaj / aŭ glucozilkafeata-acido.[6]

Toksaj aldonaĵoj

[redakti | redakti fonton]

Komercaj purpuraj ipomeaj semoj estas ofte traktataj per venena metilhidrargo, kiu funkcias kiel konservilo kaj akumula neŭrotoksino, kiun iuj konsideras utila por malinstigi ilian distrecan uzon. Usono ne havas juran postulon malkaŝi al aĉetantoj, ke semoj estis traktitaj kun tiu toksa pezmetala komponaĵo.[7] Laŭ la libro Substancoj de Misuzo, krom metilhidrargo, la semoj estas ofte kovritaj per kemiaĵo, kiun oni ne povas forigi per lavado, kies celo estas kaŭzi malagrablajn fizikajn simptomojn, kiel naŭzon kaj abdomenan doloron. La libro diras, ke ĉi tiu kemiaĵo ankaŭ estas toksaĵo.[8]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. <ref>Fang, Zhou (2013-01-12). "Tracing the Geographic Origins of Weedy Ipomoea purpurea in the Southeastern United States". Journal of Heredity. 104 (5): 666–77. doi:10.1093/jhered/est046. PMID 23894192 – via Oxford Journals.
  2. <ref>"Ipomoea purpurea". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 17 December 2017
  3. 3,0 3,1 <ref>Richard H. Uva, Joseph C. Neal and Joseph M. Ditomaso, Weeds of The Northeast, (Ithaca, NY: Cornell University Press, 1997), Pp. 214-217
  4. <ref>Charles Savage, Willis W. Harman and James Fadiman, Ipomoea purpurea: A Naturally Occurring Psychedelic
  5. <ref>Norio Saito; Fumi Tatsuzawa; Kyoko Yoda; Masato Yokoi; Kichiji Kasahara; Shigeru Iida; Atsushi Shigihara & Toshio Honda (November 1995). "Acylated cyanidin glycosides in the violet-blue flowers of Ipomoea purpurea". Phytochemistry. 40 (4): 1283–1289. doi:10.1016/0031-9422(95)00369-I. PMID 7492373
  6. <ref>Norio Saito; Fumi Tatsuzawa; Masato Yokoi; Kichiji Kasahara; Shigeru Iida; Atsushi Shigihara; Toshio Honda (December 1996). "Acylated pelargonidin glycosides in red-purple flowers of Ipomoea purpurea". Phytochemistry. 43 (6): 1365–1370. doi:10.1016/S0031-9422(96)00501-8. PMID 8987912
  7. <ref>Dunn Chace, Teri (2015). Seeing Seeds: A Journey into the World of Seedheads, Pods, and Fruit. Portland OR: Timber Press. ISBN 978-1604694925
  8. <ref>Potter, James (2008). Substances of Abuse. Redding CA: Jubilee Enterprises. p. 157. ISBN 978-1930327467

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
  • Ipomoea purpurea in TopWalks
Vikimedia komunejo havas temon rilata al Ipomoea purpurea.
Taksonidentigiloj
Ipomoea purpurea
  • Vikidatumoj: Q1630964
  • Vikispecioj: Ipomoea purpurea
  • AoFP: 1655
  • APA: 1616
  • APDB: 8850
  • APNI: 113312
  • BioLib: 40643
  • Calflora: 4329
  • EoL: 580944
  • EPPO: PHBPU
  • EUNIS: 168819
  • FoC: 210000743
  • GBIF: 2928576
  • GRIN: 20214
  • iNaturalist: 52344
  • IPA: 10092
  • IPNI: 30043043-2
  • IRMNG: 11208904
  • ISC: 40052
  • ITIS: 30789
  • MichiganFlora: 861
  • MoBotPF: 279300
  • NBN: NHMSYS0100001817
  • NCBI: 4121
  • NSWFlora: Ipomoea~purpurea
  • NZOR: 8647f12f-bd75-4e41-92dd-940b28137298
  • NZPCN: 4096
  • PalDat: Pharbitis_purpurea
  • PfaF: Ipomoea purpurea
  • Planto Listo: tro-8500061
  • PLANTOJ: IPPU2
  • POWO: urn:lsid:ipni.org:names:30043043-2
  • SANBI: 1625-114
  • TropiKoj: 8500061
  • VASCAN: 4639
  • WisFlora: 3940
  • WFO: wfo-0001296676
Convolvulus purpureus
  • Vikidatumoj: Q38634898
  • APDB: 8569
  • APNI: 206562
  • GBIF: 2928578
  • GRIN: 11316
  • IPNI: 266823-1
  • IRMNG: 10591335
  • ITIS: 511331
  • POWO: urn:lsid:ipni.org:names:266823-1
  • Tropikoj: 8500838

En tiu ĉi artikolo estis uzita traduko de la artikolo Ipomoea purpurea en la angla vikipedio.