Ŝakproblemo
Ŝakproblemo aŭ ŝakpuzlo estas kunmetita pozicio, kies solvo estas trovebla en certa nombro da movoj. Ĝi diferencas de la studa aŭ arta finalo en tio, ke en ĉi-lasta ĝia celo estas gajni aŭ egaligi, sen specifa nombro da movoj. Per konvencio la flanko, kiu ludas kaj matigas estas la blanka. Kiu kreas problemojn kaj studojn, tiu estas konata kiel komponisto.
Male al la pozicioj prezentitaj kiel problemoj por legantoj de specialaj eldonaĵoj, la trajtoj de ŝako-problemoj en sia klasika varianto estas kutime:
- Originaleco: tio estas, ke la pozicio devas esti originala kaj ne veni, ekzemple, de vera ludo.
- Leĝeco de la pozicio: la pozicio devas esti leĝa; tio estas povi atingi per laŭleĝaj ludoj de la komenca pozicio.
- Klara celo: Ĉiu problemo pri ŝako devas havi klaran deklaron, en kiu oni petas vin kunigi en ĝusta nombro da movoj.
- Temo: La solvo de ŝako-problemo kutime asocias kun ideo aŭ kombinaĵo de ideoj konataj kiel temoj.1
- Ekonomio: la materialo de ŝako-problemo devas esti la minimuma eblaĵo, aŭ nur la necesa, en kiu ĉiu peco plenumas specifan funkcion.
- Ununura solvo: Problemo ne povas havi pli ol unu solvon - se ĝi havus pli ol unu, ĝi estus duobla problemo.
- Estetika valoro: la originaleco kaj beleco de la ideoj asociitaj kun la solvo de problemo donas al ĝi apartan estetikan valoron, pliigitan konforme al la principoj de ekonomio kaj originaleco.