Lus

Lus
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Leddyr Arthropoda
Underrekkje:	Seksfotingar Hexapoda
Klasse:	Insekt Insecta
Underklasse:	Flygande insekt Pterygota
Infraklasse:	Neoptera
Orden:	Phthiraptera
Underorden:	Lus Anoplura

Lus er ein insektorden med det vitskapleg namnet Anoplura (tidlegare Siphunculata) som er kjend for å setja seg fast på og suga blod frå ulike dyr. Omgepet «lus» blir også brukt om andre smådyr, som bladlus og veggelus, og andre småting som kan minna om dei, som strikka lus eller lus på segl.

Skildring

Lus er vingelause insekt på 0,35 til 6,5 mm. Dei er spesialiserte parasittar som lever av blod eller andre delar av ulike pattedyr. Beina er gode til å klamra seg fast med, og har ei kraftig klo ytst. Munnane inneheld stikke- og sugedelar som kan trekkjast inn i hovudet når dei ikkje er i bruk. Dyra har anten svakt utvikla eller manglar fasettauge.

Lus har seig, lêraktig hud. Dyr som lever på havpattedyr har skjel eller piggar på kroppen som gjev dei ei luftblære når vertsdyret dykkar.

Hovudlus (Pediculus humanus var. capitis)

Levesett

Lus kan leva på dei fleste pattedyr. To artar er tilpassa menneske: Menneskelus (hovudlus eller kroppslus) og flatlus, som lever rundt kjønnsorgana. Sellus (Echinophthirius horridus) går på ringsel og steinkobbe og Antarctophthirius trichechi lever på kvalross.

Pedikulosis er den medisinske nemninga på at eit menneske har lus.

Underinndelingar

• Støvlus (Psocoptera)
• Pels- og fjørlus (Phthiraptera)

Kjelder

Nynorskordboka «lus» i Store norske leksikon, snl.no. «lus - zoologi» i Store norske leksikon, snl.no.

• Ord som endar med lus Arkivert 2016-03-07 ved Wayback Machine. i

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Lus

Denne biologiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.