czort

See also: Czort

Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čьrtъ. This form was possibly influenced by Russian чёрт (čort). Doublet of ciort and czart.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡ʂɔrt/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔrt
• Syllabification: czort
• Homophone: Czort

Noun

czort m animal or m pers (diminutive czorcik)

1. devil, demon (creature of hell)

   Synonyms: bies, ciort, czart, diabeł, licho

   • 1838, Feliks Wrotnowski, Powstanie na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w roku 1831: opisane podług podań dowódzców i wspołuczestników tegoż powstania, page 132:

     Panowie wasi dawno chcieli waszego szczęścia, ale im car tego zrobić niepozwalał; bo car znaczy nie to co Bóg, ale znaczy to co czort (diabeł).

     You have long wanted your happiness but the tsar has not allowed this, because the tsar is not God but rather a demon (devil).

   • 1884, Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem:

     Wiem ja — rzekł — że tobie czort bratem, ale na czorta są sposoby. — Czort nie czort, a sposobu nie ma — odparła Horpyna. — Żeby ty, sokole, na całym świecie schowania dla swojej kniaziówny szukał, to by ty lepszego nie znalazł.

     "I know", he said, "that the devil is your brother, but a devil has his ways.
     "Whether he's a devil or not, there's no way," Horpyn replied "for you, falcon, to look for protection for the knyaz's daughter the whole world wide, or for you to find it."

   • 1971, Antoni Sygietyński, O teatrze i dramacie:

     Gada się, bo się gada. Wiesz, że łatałem, jak mogłem, ale... czort dał, czort wziął... I on śmiał zaorać!

     It's said, because it is said. You know, I patched it up as best I could... but the devil giveth, the devil taketh away... and he dared to plough!

   • 1978, Zbigniew Żakiewicz, Markigo albo komiczne przygody Marka Piekielnika:

     — Tak — mówi wtedy czort — typuj, a ja NUMERA podaję.

     "Yes," the demon then said. "Type and I'll give you the NUMBER.

   • 2007, “Era retuszera”, in UniSexBlues, performed by Katarzyna Nosowska:

     Gdzie brzydka treść, obrazek czy dźwięk
     Tam, tam, tam sypie ziarnem czort.
     Tam, tam, tam zbiera potem plon.

     Where there is ugly content, image, or sound
     There, there, there the demon sows seed.
     There, there, there the crop later grows.

2. (colloquial) devil (person)

Declension

Declension of czort

	singular	plural
nominative	czort	czorci/czorty (deprecative)
genitive	czorta	czortów
dative	czortowi	czortom
accusative	czorta	czortów
instrumental	czortem	czortami
locative	czorcie	czortach
vocative	czorcie	czorci

or

Declension of czort

	singular	plural
nominative	czort	czorty
genitive	czorta	czortów
dative	czortowi	czortom
accusative	czorta	czorty
instrumental	czortem	czortami
locative	czorcie	czortach
vocative	czorcie	czorty

Further reading

• czort in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• czort in Polish dictionaries at PWN