Άβεστα
Συντεταγμένες: 60°8′20.371″N 16°11′1.432″E / 60.13899194°N 16.18373111°E
| Αβέστα | |
|---|---|
 | |
  Αβέστα | |
 | |
| Χώρα | Σουηδία |
| Διοικητική υπαγωγή | δήμος της Άβεστας[1] |
| Έκταση | 1.493 εκτάριο[2] |
| Υψόμετρο | 89 μέτρα |
| Πληθυσμός | 16.268 (31 Δεκεμβρίου 2020)[2] |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Άβεστα[3] (σουηδικά: Avesta), είναι πόλη και έδρα δήμου (kommuner) της ΝΚ. Σουηδίας, στην επαρχία Ντάλαρνα (Dalarna landskap) και στην ομώνυμη κομητεία (Dalarnas län). Ο δήμος έχει έκταση 13,91 χμ² και πληθυσμό 14.506 κατοίκους (2010).
Είναι σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος, με τον σταθμό Κρίλμπο (Krylbo) στο ομώνυμο προάστιο.[4]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη βρίσκεται στο νότιο τμήμα της κεντρικής Σουηδίας, στην ιστορική περιοχή Σβέαλαντ (Svealand), την μικρότερη από τις τρεις μεγάλες περιοχές στις οποίες διαιρείται η χώρα. Είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Νταλ (ή Νταλέλβεν) (Dalälven), του δεύτερου σε μήκος ποταμού της Σουηδίας, ο οποίος μέσα στην Άβεστα αλλάζει κατεύθυνση και στρέφεται προς τα βορειοανατολικά, προς τον Βοθνιακό Κόλπο. Απέχει 100 χλμ. ΒΔ της Ουψάλα και 160 χλμ. περίπου της Στοκχόλμης, επίσης προς τα ΒΔ.
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα της πόλης αναφέρεται για πρώτη φορά το 1303, ως Aghastadhum. Το πρόθημα aghe (προφέρεται ave) είναι της ίδιας προέλευσης με το σκανδιναβικό å «ρεύμα, μικρό ποτάμι», στην περίπτωση αυτή πιθανόν υπονοείται ο Αβέσταντφορς (Avestadfors), ένας παραπόταμος του μεγάλου ποταμού Νταλ. Το δεύτερο συνθετικό stadhum είναι παρόμοιας προέλευσης με το staed' «αγρόκτημα». Το 1643 η πόλη αναφέρεται με την ονομασία Åffwestafors.[5]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα μεσαιωνικά χρόνια, φαίνεται ότι στην περιοχή είχε κατασκευαστεί χυτήριο μετάλλων, ενώ πολύ αργότερα, το 1636, ένα γιγαντιαίο ορυχείο χαλκού. Η Άβεστα, απέκτησε Χάρτα Δικαιωμάτων το 1641, υπό την πόλη Φάλουν (Falun), και το 1644 κατασκευάστηκε εργαστήριο κοπής χάλκινων νομισμάτων. Παρόλο που τα προνόμια της πόλης ανακλήθηκαν το 1688, λόγω του ανταγωνισμού με γειτονικές πόλεις, κυρίως του Φάλουν, και της συνεπακόλουθης σημαντικής μείωσης του πληθυσμού, χάλκινα νομίσματα συνέχισαν να κόβονται μέχρι το 1831 [6], ενώ τα εργαστήρια ήταν σε λειτουργία μέχρι το 1869. Η πόλη υπέστη σημαντικές καταστροφές από πυρκαγιά που ξέσπασε τον Σεπτέμβριο του 1803.
Τα δικαιώματα πόλης επαναχορηγήθηκαν το 1919, με τον πληθυσμό της να ανέρχεται στους 5000 κατοίκους, περίπου. Η πόλη απέκτησε σημαντικά εργοστάσια μεταλλουργίας σιδήρου, που αποτέλεσε τη βάση της οικονομίας της (Avesta AB, Outokumpu Stainless), ενώ ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε σημαντικά.
Πληθυσμιακά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εξέλιξη πληθυσμού της Άβεστα έχει ως εξής: κάτοικοι 9.410 (1955), 20.387 (1965), 19.095 (1975), 16.071 (1995), 14.738 (2005), 14.506 (2010).[7]
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεταλλουργία σιδήρου, παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα.[6]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η εκκλησία της πόλης (Avesta kyrka), που βρίσκεται στην άκρη του παλιού χωριού, είναι κτισμένη από πέτρα, με δύο κλίτη και εγκαινιάστηκε το 1655. Η πυρκαγιά του 1803 κατέστρεψε την ψηλή τετράκλινη στέγη και το κωδωνοστάσιο, ενώ διασώθηκαν τα εξωτερικά τοιχώματα και τα τόξα. Το 1852 κατασκευάστηκε νέο κωδωνοστάσιο, το οποίο είχε σχεδιαστεί από τον Καρλ Γκέοργκ Μπρούνιους.[8]
- Το Νομισματικό Μουσείο (Avesta myntmuseum): εκτίθενται νομίσματα από χαλκό, μεταξύ των οποίων και ένα από τα μεγαλύτερα που κόπηκαν (Plåtmynt), ενώ υπάρχουν και πληροφορίες για την κοπή τους.
- Το Άλογο (Dalahäst): στην πόλη, όπως και σε όλη την κομητεία, υπάρχουν κατασκευασμένα ομοιώματα αλόγων που είναι τοποθετημένα σε διάφορα σημεία. Το Άλογο της Άβεστα είναι κόκκινου χρώματος, από μπετόν και θεωρείται το μεγαλύτερο στη Σουηδία.[9]
Υπάρχουν πολλά ξύλινα σπίτια, αντίγραφα εκείνων που απέμειναν από τον αρχικό οικιστικό πυρήνα του 17ου αιώνα και τα οποία καταστράφηκαν από την πυρκαγιά του 1803. Υπάρχουν επίσης γραφικές γέφυρες που συνδέουν τις όχθες του ποταμού Νταλ, καθώς και μικρό υδροηλεκτρικό φράγμα.
Πεζοπορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Άβεστα έχει την αφετηρία του το εθνικό μονοπάτι Μπρουκσλέντεν, συνολικού μήκους 250 χιλιομέτρων. Το μονοπάτι οδηγεί από την Άβεστα στην πόλη Βεστερός (Västerås) και διαιρείται σε 27 τμήματα (etapper), αντίστοιχα με τις περιοχές που συνδέει. Η διαδρομή περνάει ως επί το πλείστον μέσα από πυκνά δάση, λίμνες, και πολλά άλλα ενδιαφέροντα μέρη. Στις βιομηχανικές περιοχές από όπου περνά, μπορεί να επισκεφθεί κανείς μουσεία και νερόμυλους.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Tätorter 2010». Localities 2010. Statistics Sweden. 16 Ιουνίου 2010. σελ. 47.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Statistiska tätorter 2020, befolkning, landareal, befolkningstäthet per tätort». Statistical localities 2020. Statistics Sweden. 24 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Lars Wikström. «Άβεστα» (PDF). Εργαστήρι Καλλιτεχνικής Χαρακτικής, Φάλουν, Σουηδία (στα Αγγλικά). www.lakris.nu. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2015.
- ↑ Sveriges Järnvägsstationer”. http://www.jvmv.se/bandelsregister/LOK-reg/Index.htm Αρχειοθετήθηκε 2008-01-10 στο Wayback Machine.. Läst 2008-02-03.
- ↑ Wahlberg
- ↑ 6,0 6,1 Πάπυρος Λαρούς
- ↑ http://www.scb.se/Pages/List322986.aspx
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2014.
- ↑ Ολλανδική Βικιπαίδεια
- ↑ Bruksledens hemsida
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
- Sveriges Järnvägsstationer
- Tätorternas landareal, folkmängd och invånare per km2 2005 och 2010" (in Swedish). Statistics Sweden. 14 December 2011. Archived from the original on 10 January 2012. Retrieved 10 January 2012.
- Mats Wahlberg, red (2003). Svenskt ortnamnslexikon. Uppsala: Institutet för språk och folkminnen. Libris 8998039. ISBN 91-7229-020-X
