Newidydd

Esiampl o newidydd trydanol

Dyfais drydanol yw newidydd (enw gwrywaidd) sy'n trosglwyddo egni rhwng dwy gylched drwy anwythiad electromagnetig. Gellir defnyddio newidydd yn saff ac yn effeithiol i newid foltedd AC yn foltedd uwch (neu is) heb newid ei amledd. Caiff hefyd ei ddefnyddio i drawsnewid cerrynt, i drawsnewid y rhwystriant neu fel ynysydd.

Caiff ei ffurfio, fel arfer, allan o ddau goil o weiar: cynradd ac eilradd. Llifa cerrynt eiledol (alternating electric current) drwy'r coil cynradd gan greu maes magnetig yn y craidd haearn. Caiff y maes magnetig hwn ei drosglwyddo gan yr haearn i'r coil eilaidd. Mae'r coil eilaidd wedyn yn creu (neu'n hytrach yn 'ysgogi') fflwcs magnetaidd yng nghraidd y newidydd. Mae'r maes electromagnetig hwn, yn ei dro, o fewn trwch blewyn i'r coil eilradd yn ysgogi grym electromotif ynddo. Ymddengys hyn ar ffurf foltedd ar draws rhan ola'r newidydd sef y terfynell drydan.

Ni all newidydd weithredu heb gerrynt uniongyrchol.