Arrondissements Paris
Arrondissements of Paris | |
---|---|
Country | Ffrainc |
Region | Île-de-France |
Department | Paris |
Cantons | 20 |
Communes | 1 |
Préfecture | Paris |
Arwynebedd¹ | |
• Cyfanswm | 105 km2 (41 mi sg) |
Poblogaeth (2009) | |
• Cyfanswm | 2,234,105 |
• Dwysedd | 21,000/km2 (55,000/mi sg) |
¹ French Land Registry data, which exclude lakes, ponds, and glaciers larger than 1 km², as well as the estuaries of rivers. |
Rhennir dinas Paris yn ugain arrondissements municipaux ("ardaloedd dinesig", wedi'u cyfieithu'n fras), a elwir yn gyffredin arrondissement. Ni ddylid eu cymysgu â'r rhanbarthau adrannol y mae pob un o'r 100 o adrannau wedi'u rhannu iddynt. Mae rhif pob ardal wedi'i nodi gan y ddau ddigid olaf yng nghodau post Paris.[1][2] Ystyr arrondissement yn fras yw "talgrynnu". Ceir arrondissements eraill yn Ffrainc.
Disgrifiad
[golygu | golygu cod]Trefnir yr ugain ardal yn droell glocwedd, gan ddechrau gyda Arrondissement I, yn nghanol y ddinas, ar lan ogleddol yr Afon Seine. Ymddengys fod yna resymau gwleidyddol a gwyddonol pam y penderfynodd y Barwn Haussmann ar y morffoleg ryfedd hon o Ardaloedd Paris. Mae'r llythrennau wrth ymyl pob ardal yn nodi a yw wedi'i leoli ar lan chwith (L) neu dde (D) afon Seine.[2]
Rhennir pob arrondissement yn weinyddol yn bedwar chwarter neu gymdogaethau (quartier). Yn y modd hwn, mae gan Paris 80 chwarter gweinyddol, ac ym mhob un ohonynt mae gorsaf heddlu.
Llywodraeth a gwleidyddiaeth
[golygu | golygu cod]Yn unigryw ymhlith dinasoedd Ffrainc, mae Paris yn fwrdeistref (commune) ac yn "sir" (département). O dan Gyfraith PLM (Loi PLM) 1982, a ailddiffiniodd lywodraethu Paris, Lyon, a Marseille (a dyna pam yr acronym PLM), mae yna gyngor dinas o'r enw "Cyngor Paris" ac 20 o gynghorau arrondissement ym Mharis. Mae Cyfraith PLM hefyd yn gosod terfynau i uchelfreintiau Maer Paris, sy'n gorfod delio â'r pwerau a roddwyd i swyddog yr heddlu ar faterion diogelwch.
Mae'r 20 cyngor arrondissement (conseils d'arrondissement) yn debyg o ran gweithredu i gyngor dinesig (conseil municipal) ond gydag ychydig iawn o bwerau.[3] Etholir ei haelodau mewn etholiadau dinesig yn yr un modd ag mewn bwrdeistrefi gyda mwy na 3,500 o drigolion. Mae pob cyngor arrondissement yn cynnwys 2/3 aelod a etholwyd yn benodol fel cynghorwyr arrondissement, tra bod aelodau Cyngor Paris sy'n cynrychioli'r arrondissement hefyd yn eistedd ex officio ar eu cyngor arrondissement lleol. Er enghraifft, mae gan gyngor y XIXeg arrondissement 42 aelod, y mae 28 ohonynt yn conseillers d'arrondissement sydd ond yn eistedd ar y cyngor arrondissement, tra bod 14 yn conseillers de Paris sydd hefyd yn eistedd ar Gyngor y Ddinas. Yn ei gyfarfod cyntaf ar ôl yr etholiadau, mae pob cyngor arrondissement yn ethol ei faer.[3]
Hanes
[golygu | golygu cod]Cyn 1860
[golygu | golygu cod]Ar 11 Hydref 1795, isrannwyd Paris yn ddeuddeg arrondissement. Cawsant eu rhifo o'r gorllewin i'r dwyrain, gyda rhif un i naw ar y Lan Ddeheuol y Seine a deg i ddeuddeg ar y Lan Chwith. Rhannwyd pob ardal yn bedwar chwarter (cymdogaethau), a oedd yn cyfateb i'r pedwar deg wyth o ardaloedd gwreiddiol a sefydlwyd yn 1790.[1]
Wedi 1860
[golygu | golygu cod]Ar 1 Ionawr 1860, atodwyd tiriogaethau'r cymunedau cyfagos Grenelle, Vaugirard, Bercy, Charonne, Belleville, La Villette, La Chapelle, Montmartre, Les Batignolles, Passy ac Auteuil, gan ehangu terfynau'r ddinas. Ailddosbarthwyd y deuddeg rhanbarth ar yr un pryd ag yr atodwyd y diriogaeth honno a chyda hwy crëwyd yr ugain rhanbarth presennol.[1]
Wrth gyfeirio at gofnodion hanesyddol (lle mae'n bwysig gwahaniaethu rhwng yr hen system a'r system newydd), dynodir yr hen ardaloedd gan y term ancienne: 2ème ancienne neu 8ème ancienne.
Wedi 2020
[golygu | golygu cod]Ar ôl yr 2il rownd o etholiadau dinesig ym Mharis, unwyd Rhanbarthau 1,2,3 a 4 a chrëwyd CANOLFAN PARIS.
Arrondissements
[golygu | golygu cod]Arfbais | Arrondissement (R ar gyfer Rive Droite, L ar gyfer Rive Gauche) |
Enw | Maint (km2) | Poblogaeth (2017 estimate) |
Dwysedd (2017) (inhabitants per km2) |
Pegwn poblogaeth | Maer (2020–2026) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1af (Ier) R Gweinyddol rhan o Paris Centre |
Louvre | 5.59 km2 (2.16 mi sgw) | 100,196 | 17,924 | before 1861 | Ariel Weil (PS) | |
2il (IIe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre |
Bourse | before 1861 | |||||
3ydd (IIIe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre |
Temple | before 1861 | |||||
4ydd (IVe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre |
Hôtel-de-Ville | before 1861 | |||||
5ed (Ve) L | Panthéon | 2.541 km2 (0.981 mi sgw) | 59,631 | 23,477 | 1911 | Florence Berthout (DVD) | |
6ed (VIe) L | Luxembourg | 2.154 km2 (0.832 mi sgw) | 41,976 | 19,524 | 1911 | Jean-Pierre Lecoq (LR) | |
7fed (VIIe) L | Palais-Bourbon | 4.088 km2 (1.578 mi sgw) | 52,193 | 12,761 | 1926 | Rachida Dati (LR) | |
8fed (VIIIe) R | Élysée | 3.881 km2 (1.498 mi sgw) | 37,368 | 9,631 | 1891 | Jeanne d'Hauteserre (LR) | |
9fed (IXe) R | Opéra | 2.179 km2 (0.841 mi sgw) | 60,071 | 27,556 | 1901 | Delphine Bürkli (DVD) | |
10fed (Xe) R | Entrepôt | 2.892 km2 (1.117 mi sgw) | 90,836 | 31,431 | 1881 | Alexandra Cordebard (PS) | |
11eg (XIe) R | Popincourt | 3.666 km2 (1.415 mi sgw) | 147,470 | 40,183 | 1911 | François Vauglin (PS) | |
12fed (XIIe) R | Reuilly | 16.324 km2 (6.303 mi sgw)¹ 6.377 km2 (2.462 mi sgw)² |
141,287 | 8,657¹ 21,729² |
1962 | Emmanuelle Pierre-Marie (EELV) | |
13eg (XIIIe) L | Gobelins | 7.146 km2 (2.759 mi sgw) | 183,399 | 25,650 | 20055 | Jérôme Coumet (PS) | |
14eg (XIVe) L | Observatoire | 5.621 km2 (2.170 mi sgw) | 136,941 | 24,280 | 1954 | Carine Petit (Gt.s) | |
15fed (XVe) L | Vaugirard | 8.502 km2 (3.283 mi sgw) | 235,178 | 27,733 | 1962 | Philippe Goujon (LR) | |
16fed (XVIe) R | Passy | 16.305 km2 (6.295 mi sgw)³ 7.846 km2 (3.029 mi sgw)4 |
149,500 | 9,169³ 19,0544 |
1962 | Francis Szpiner (LR) | |
17fed (XVIIe) R | Batignolles-Monceau | 5.669 km2 (2.189 mi sgw) | 168,737 | 29,760 | 1954 | Geoffroy Boulard (LR) | |
18fed (XVIIIe) R | Butte-Montmartre | 6.005 km2 (2.319 mi sgw) | 196,131 | 32,634 | 1931 | Éric Lejoindre (PS) | |
19fed (XIXe) R | Buttes-Chaumont | 6.786 km2 (2.620 mi sgw) | 188,066 | 27,697 | 20055 | François Dagnaud (PS) | |
20fed (XXe) R | Ménilmontant | 5.984 km2 (2.310 mi sgw) | 191,800 | 32,052 | 1936 | Éric Pliez (DVG) |
Notes:
1. With the Bois de Vincennes
2. Without the Bois de Vincennes
3. With the Bois de Boulogne
4. Without the Bois de Boulogne
5. 2005 is the year of the most recent official estimate; population of these arrondissements may still be growing
Logos
[golygu | golygu cod]-
Paris Centre (Arrondissement I, II, III, IV)
-
V Arrondissement
-
VI Arrondissement
-
VII Arrondissement
-
VIII Arrondissement
-
IX Arrondissement
-
X Arrondissement
-
XI Arrondissement
-
XII Arrondissement
-
XIII Arrondissement
-
XIV Arrondissement
-
XV Arrondissement
-
XVI Arrondissement
-
XVII Arrondissement
-
XVIII Arrondissement
-
XIX Arrondissement
-
XX Arrondissement
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]- Départements Ffrainc - sy'n cyfateb, yn fras, i Siroedd Cymru
- Cymunedau Ffrainc - "Communes" sy'n cyfateb, yn fras, i Cyngor Cymuned yng Nghymru
- Arrondissements Ffrainc
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Histoire de l'arrondissement" (yn French). Mairie de Paris. 7 Hydref 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-07-06. Cyrchwyd 21 Chwefror 2024.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ 2.0 2.1 "Monographies d'arrondissements" (yn French). Mairie de Paris. 12 Mawrth 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-03-21. Cyrchwyd 9 Awst 2014.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ 3.0 3.1 "Map of Paris arrondissements". Paris Digest. 2018. Cyrchwyd 28 Awst 2018.
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Paris’ Arrondissements gwybodaeth yn Saesneg
- The Paris Arrondissements – A Guide To The Neighborhoods cyflwyniad i'r gwahanol arrondissements