Vidkun Quisling
Vidkun Quisling | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 18. juli 1887. Fyresdal, Telemark, Norveška |
| Smrt | 24. oktobar 1945 (58 godina) Tvrđava Akershus, Oslo, Norveška |
Vidkun Abraham Lauritz Jonssøn Quisling (norv.: ˈʋɪdkʉn ˈkʋɪʃlɪŋ; 18. juli 1887. - 24. oktobar 1945.) je bio norveški političar i državnik. 9. aprila 1940. godine, u toku njemačke invazije na Norvešku, preuzeo je vlast u državnom udaru podržanom od nacista. U periodu od 1942. do 1945. kao predsjednik norveške vlade sarađivao je s okupatorom. Njegovom vladom, poznatom kao kvislinški režim, dominirali su ministri iz Nasjonal Samlinga, stranke koju je osnovao 1933. godine. Kolaboracionistička vlada je učestvovala, svjesno ili nesvjesno - u njemačkom Konačnom rješenju. Poslije završetka 2. svjetskog rata, Vidkundu je suđeno u Norveškoj gdje je i proglašen krivim za optužbe uključujući pronevjeru, ubistvo i veleizdaju. Pogubljen je strijeljanjem u tvrđavi Akershus, u Oslu, 24. oktobra 1945. godine. Riječ kvisling je postala sinonim za izdajnika, aluzija na jako loš glas o Kvinslingovom djelovanju koja se koristila za vrijeme njegovog života ali i dan danas.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Vidkun Quisling je rođen 18. jula 1887. godine u Fyresdalu, u norveškom okrugu Telemark. Bio je sin svećenika Norveške crkve i genealoga Jona Lauritza Qvislinga i njegove suprugae Anne Caroline Bang. Mladi Quisling koji je imao još i dva mlađa brata i sestru[1] je bio "sramežljiv i tih, ali odani i koristan, uvijek prijateljski nastrojen".[2] Privatna pisma pronađena poslije od strane historičara ukazuju na topao i srdačan odnos između članova porodice Quisling.[3] Od 1893. do 1900. godine, otac mu je bio kapelan u gradu Drammenu gdje je Vidkun prvi put krenuo u školu. Tu je zlostavljan od strane drugih učenika zbog svog dijalekta karakterističnog za okrug Telemark, ali je dokazano bio uspješan učenik.[4] 1900. godine, porodica se preselila u Skien, kada je njegov otac imenovan za upravitelja grada.[5] U akademskom periodu života, Quisling je pokazao svoju talentiranost u području humanističkih nauka, posebno u oblasti historije i prirodnih nauka pri tome se specijalizirao za matematiku. 1905. godine se upisuje na norvešku vojnu akademiju gdje ostvaruje najbolji rezultat na prijemnom ispitu od 250 kandidata. Slijedeće godine akademija se transformiše u koledž a Vidkun isti završava 1908. godine s najvišom ocjenom od osnivanja ove ustanove 1817. godine i za to biva nagrađen od audijencije među kojom je bio i kralj Norveške.[5][6]
Reference
[uredi | uredi izvor]
