Raba (rijeka)
| Rijeka Raab | |
|---|---|
 | |
| Dužina | 265[1] km |
| Izvor | planina Osser (Štajerska) |
| Ušće | kod Győra (Mađarska) u Dunav |
| Ulijeva se u | Dunav |
| Sliv | crnomorski |
| Pritoke | Weizbach, Lafnitz, Pinka, Rabnitz, Güns |
Raba (njemački: Raab; mađarski: Rába; slovenski: Raba; latinski: Arrabo) jest rijeka u jugoistočnoj Austriji i zapadnoj Mađarskoj, desna pritoka Dunava, te treća rijeka po dužini i najveća pritoka Dunava u Mađarskoj. Dužina rijeke je oko 265 km.[1]
Hidrologija
[uredi | uredi izvor]Raba izvire u centralnoj Štajerskoj na obroncima planine Osser (Okrug Hohenau an der Raab) na nadmorskoj visini od 1548 metara, nekoliko kilometara istočno od grada Bruck an der Mur.[1]
Od tamo teče prema jugoistoku, preko Gradišća i nedaleko od Jennersdorfa gdje nakon 110 km toka ulazi u Mađarsku.
Tamo u gornjem dijelu svog toka formira austrijsko-mađarsku granicu, zatim svija prema istoku i uz velike meandre protiče kroz mađarske pokrajne Vas i Győr-Moson-Sopron, gdje sjeverno od grada Győr uliva u dunavski rukavac Mosoni.
Sliv Rabe ima površinu od 14.968 km², te nije plovna, ali je to ipak bio jedan od glavnih transportnih pravaca u rimsko doba. Danas uglavnom ima značaj kao izvor hidroenergije i pitke vode, kao i poljoprivredni i turistički značaj. Svakog ljeta privlači mnoge kupače i veslače, kajakare, i ostale turiste koji vole provoditi vrijeme na rijekama. U austrijskom dijelu od Gleisdorfa do Jennersdorfa duž korita rijeke ide željeznička pruga.[1]
Utvrđeno je da je Raba u ranom kenozoiku tekla u suprotnom pravcu, ali je usljed tektonskih pomjeraja, promijenila smjer.
Historija
[uredi | uredi izvor]Raba je još u rimsko doba imala ekonomski i trgovački značaj. Nekoliko vojnih utvrđenja (Sárvár, Rábahídvég, Körmend) sagrađeno je u srednjem vijeku radi čuvanja riječnih prelaza, a sama rijeka je pravila odbrambenu granicu prilikom nadiranja osvajačkih vojski, naročito Osmanlija.
U 19. vijeku se po prvi put reguliše tok Rabe i 1896. godine kod grada Ikervár se gradi prva hidrocentrala u Mađarskoj.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Velika grupacija Slovenaca koja živi u sjevernom dijelu Mađarske, a ima ih otprilike 5-6.000, ovu rijeku zovu Slovenska Raba. Osim etničkih Mađara, dio populacije doline Rabe (slov. Porabje, mađ. Vendvidék) čine i Rabski Slovenci, koji su najzapadnija grupa mađarskih Slovenaca. Većina ove etničke grupe živi u mjestu Szentgotthárd (slov. Monošter), i u okolnim manjim selima. Dolina Rabe se može posmatrati kao dio većeg regiona Prekomurja.[2]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c d "Raab (Raba)" (jezik: njemački). Austria-Forum. Pristupljeno 3. 2. 2016.
- ^ "Slovenians in Hungary". Ministry of Foreign Affairs, Government of Slovenia. Pristupljeno 11. 2. 2011.