Harry Dean Stanton
Harry Dean Stanton | |
|---|---|
 Harry Dean Stanton 2006-te | |
| Rođenje | 14. juli 1926. |
| Smrt | 15. septembar 2017 (90 godina) |
| Godine aktivnosti | 1956-2017 |
| Poznat(a) po | Alien, Twin Peaks |
Harry Dean Stanton (West Irvine, 14. juli 1926 – Los Angeles, 15. septembar 2017) bio je američki glumac i muzičar. Važio je za svestranog glumca američkog filma.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Harry Dean Stanton rođen je u Kentakiju, njegov otac uzgajao je duhan a majke je radila kao domaćica. Učestvovao je, kao pripadnik američke mornarice u Drugom svjetskom ratu. Kasnije studira na Univerzitetu Kentucky gdje nastupa u pozorišnom komadu Pygmalion. Autor komada bio je George Bernard Shaw. Seli se u Kaliforniju gdje radi u Pasadena Playhouse. Prvi put se pojavljuje na televiziji u Hičkokovom filmu The Wrong Man. Kasnije se često pojavljuje u brojnim vesternima kao negativac [1]
Postao je pouzdan i čuven po karakterističnom izrazu lica. Od 90-tih Stanton je važio za ikonu američkog kina.[1]
Rijetko je igrao glavnu ulogu izuzmu li se filmovi poput Paris, Texas koji je režirao Wim Wenders. Tu glumi čovjeka koje je nakon gubitka pamćenja, nakon nekoliko godina pronašao svoju porodicu. Uglavnom je glumio svojeglave i tajanstvene ličnosti. Američki filmski kritičar Roger Ebert uveo je Stanton-Volšovo pravilo (en: Stanton Walsh rule): Film nije loš ako u njemu igra Stanton ili M. Emmet Walsh.[2]
Pojavljuje se u kratkim ali pregnantnim ulogama: Alien (1979, režija Ridely Scott), Skorseseva adaptacija The last temptation Christi (1988, režija Nikos Kazantzakis), filmska adaptacija iz pera Stifen Kinga The Green Mile (1999, režija Frank Darabonts). Prvu saradnju s Dejvidom Linčom (David Lynch) ostvaruje u filmu Wild at Heart gdje glumi privatnog detektiva. U seriji Twin Peaks, koju je režirao Lynch, glumi lutalicu s kamp kućicom. Glumio je u staroj verziji od 1990-1991 kao i 2017 u novoj. Praktično je glumio do svoje smrti. U režiji Džona Kerola Linča (John Keroll Lynch) u Lucky glumi po posljednji put gdje ima ulogu ateiste koji se suočava sa svojom smrtnošću.[3] Pored glumačke karijere svirao je gitaru i pjevao 10 godina u bendu Harry Dean Stanton Band. Njegov bend je svirao miks kantri, pop, džeza, teksmeks i mariachi muzike. U nekim svojim filmovima poput Rose, imao je priliku dokazati i svoj muzički talent.
Stanton nije bio oženjen. Umro je 15. septembra 2017 u 91 godini u bolnici Cedars-Sinai Medical Center u Los Anđelesu.[4][5]
Filmografija
[uredi | uredi izvor]- Ride in the Whirlwind (1965)[6]
- Revolt At Fort Laramie (1957)[6]
- Cool Hand Luke (1967)[6]
- Kelly's Heroes (1970)[6]
- Pat Garrett & Billy the Kid (1973)[6]
- Where the Lilies Bloom (1974)[6]
- The Godfather Part II (1974)[6]
- The Missouri Breaks (1976)[6]
- Straight Time (1978)[6]
- Alien (1979)[6]
- The Rose (1979)
- Wise Blood (1979)[6]
- Bijeg iz New Yorka (1981)[6]
- Christine (1983)[6]
- Repo Man (1984)[6]
- Paris, Texas (1984)[6]
- Red Dawn (1984)[6]
- One Magic Christmas (1985)[6]
- Pretty in Pink (1986)[6]
- The Last Temptation of Christ (1988)[6]
- Wild at Heart (1990)[6]
- Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992)[6]
- Down Periscope (1996)[6]
- Fire Down Below’’ (1997)[6]
- Fear and Loathing in Las Vegas (1998)[6]
- The Green Mile (1999)[6]
- The Straight Story (1999)[6]
- Alpha Dog (2006)
- Inland Empire (2006)[6]
- Rango (2011)[6]
- The Avengers (2012)[4]
- Lucky (2017)[4]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Harry Dean Stanton bei Allmovie
- ^ Nachruf auf Harry Dean Stanton beim Guardian
- ^ The Late Harry Dean Stanton on Life and Lucky, His Upcoming Film, Los Angeles Weekly
- ^ a b c Gates, Anita (15. 9. 2017). "Harry Dean Stanton, Character Actor Who Became a Star, Dies at 91". The New York Times.
- ^ Harry Dean Stanton, ‘Big Love,’ ‘Twin Peaks’ Star, Dies at 91 auf variety.com (16. September 2017)
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab "Harry Dean Stanton". BFI. Pristupljeno 16. 9. 2017.
