Mont d’an endalc’had

Penisilin

Eus Wikipedia

Un antibiotik eo ar penisilinoù. Da gentañ ez eo ar penisilin ur pistri kenaozet gant louedadurioù eus an doare Penicillium. Dizañjer ez eo d'an dud.

Implijet eo bet e medisinerezh adalek 1941 gant ar gevredidi e-pad an eil brezel-bed, trizek bloaz goude kavadenn ar penisilinn G.

Da bareañ ar vilimadurioù bakteriennoù o orin e vez implijet ar penisilinoù, dreist-holl ar reoù bakteriennoù Gram-Ya o orin.

Ar penisilin G a voe kavet d'an 3 a viz Gwengolo 1928 gant ar Skosad Alexander Fleming.

E 1940 e voe dizoloet gant ur skipailh skiantourien vreizhveuriat penaos produiñ trawalc'h a benisilin da lazhañ ar bakteri o vilimañ ur voud-bev.

trenkenn 6-aminopenisilanek pe 6-APA.

Deverañ a ra ar penisilinoù eu an drenkenn 6-aminopenisilanek.

Savet eo gant ur c'halonenn 7-oxo-4-thia-1-azabicyclo[3.2.0]heptan, da laret eo ur c'helc'hiad a 4 atom beta-lactam teuzet gant un henvelc'helc'hiad 5 atom ennañ (thiazolidin). War ar c'helc'hiadur 5 se ez eo liammet daou strollad methyl hag ur strollad carboxyl. Ar c'helc'hiad 4 a zoug un oberiant amin. War an oberiant amin se e vo liammet chadennoù kostez ar penisilinoù dre ul liamm amid.

E 1897 ez eo bet embannet gant un medisin gall, Ernest Duchesne, un dezenn e ditr Skodenn a zivoud studi ar c'hevezerezh buhezek e touez ar mikro-organegoù : enebiezh etre ar vilimadurioù hag ar mikroboù (e galleg : "Contribution à l’étude de la concurrence vitale chez les micro-organismes : antagonisme entre les moisissures et les microbes"). En dezenn-se e studi dre ar vunud interaktadennoù etre Escherichia coli ha Penicillium glaucum. Daoust dezañ bezañ diaraoger ar pareañ dre an antibiotikoù, ha dreist pep tra, gant ar penisilin, e chomo dianavezet e labour.

Daoust d'ar penisilinoù bezañ dizoloet e 1928 gant Alexander Fleming, ne teu ket a-benn da c'hlanaat an antibiotik-man. Gortozet e vo betek 1940 ha daou glasker all, Florey ha Chain, a-raok dont a-benn da dizout pal Duchesne ha Fleming en ur c'hlanaat ar penisilin.

E-kerzh an eil brezel-bed e vo industrializet e broduadur war skeulioù bras, didan renerezh poellgor al labourioù-klask skiantel (e saozneg : Office of Scientific Research and Development). Adalek 1942 e brodu labourva Terre Haute en Indiana (SUA) 40 milliard a unvezhioù a benisilin bep miz e kibennoù 50 000 litrad.

Un nebeud a dud o deus allergiezhoù ouzh ar penisilin, ar pezh a vir pe a restren implij ar penisilin evito.

Ar penisilinoù hag an antibiotikoù beta-lactamin all a zo oberiant dre harzhañ stummadur al liammoù etre-peptidoglycan e pale gellig ar vakterienn. Kopul beta-lactam ar penisilinoù en en liamm gant ur treuzpeptidaz, ha dre ober kemment mañ e dro da zizoberiant, pehini enzim a zlefe liamañ kenetrezo molekulennoù peptidoglycan ar pale gellig : dre se en deus harzet ar penisilin sintezenn ar pale, ar pezh a harz lieskementadur ar bakteriennoù.

Efedus evit lazhañ ar bakteriennoù Gram +, hag un neubeut re eus ar stumm Gram -, eo ar penisilinoù.

Dre harza­ñ sintezen ar pale e kerzh rannadur kelligel ar bakteriennoù n'eo ket peurstummet e c'helligoù e fin ar rannadenn, ha dre-se en em-zistruj ar vakterienn hec'h-unan.

Oberiant eo dre-se ar penisilinoù war bakteriennoù o lieskementiñ, met pas war reoù en o fazenn disoberiant.

  • Ar roquefort a zo bet implijet gwechall gozh evit e ferzhioù enep-bakteriennoù a drugarez d'ar c'habell-touseg glas Penicillium roqueforti hag a gaver ennañ.