Прысадзістая качка сярэдніх памераў. Даўжыня 43 — 48 см, маса 500—900 грамаў, даўжыня крыла ў самцоў 15,7 — 17,2 см, самак — 14,8 — 16,7 см, размах крылаў 62 — 70 см. Афарбоўка самца ў шлюбным уборы вельмі характэрная: белая галава з невялікай чорнай «шапачкай», блакітная, «ўздутая» ля падставы дзюба, афарбоўка цела складаецца са спалучэння цёмна-рудога, бурага, карычневага і вохрыстага колераў з дробным цёмным крапам у выглядзе бязформеннага сыпу або струйкаватага малюнка. У самкі афарбоўка ў цэлым як у самца, але галава таго ж колеру, што і астатняе цела і больш бурых тонаў у афарбоўцы; характэрныя светлыя падоўжныя палосы на шчоках, дзюба шэрая. У самца ў летнім уборы дзюба становіцца шэрай, чорная «шапачка» на галаве становіцца шырэй. Вясной і летам сустракаюцца самцы з амаль чорнай галавой з розным развіццём белага на шчоках — ад асобных пёраў да цалкам развітых плям; дзюба ў іх шэрая або блакітная, — гэта, хутчэй за ўсё, аднагадовыя птушкі. Маладыя падобныя на самку, але некалькі менш, а палосы на шчоках і пярэдняя частка шыі светлыя, амаль белыя. Пухавічкі цёмна-бурыя са светлымі палоскамі на шчоках. Ва ўсіх уборах і узростах адрозніваецца характэрнай манерай плаваць з паднятым амаль вертыкальна клінаватым хвастом з жорсткіх пёраў.
Адзіны абарыгенны прадстаўнік свайго падсямейства Oxyurinae у Палеарктыцы. Згодна з чырвоным спісам саюза аховы прыроды (Red List IUCN) лічыцца знікаючым відам (Endangered, EN).
Арэал палеарктычны, мазаічны, моцна фрагментарны. Распаўсюджаны ад Іспаніі і Марока ў Міжземнамор'і да заходняга Кітая і заходняй Манголіі. Вылучаюць 4 асноўных біягеаграфічных папуляцыі, межы паміж якімі дрэнна вывучаны[1]:
Пералётная азіяцкая — раёны размнажэння ахопліваюць, галоўным чынам, Казахстан і паўднёвую Расію, зімоўкі — у Перадкаўказзі і Прыкаспіі, Заходняй Азіі, на Блізкім Усходзе і ва Усходняй Еўропе на захад да Грэцыі.
Уся жыццё птушка праходзіць на вадзе, яна ніколі не выходзіць на сушу. Характэрнай асаблівасцю віду з'яўляецца яе манера плаваць з паднятым вертыкальна хвастом. Пры небяспецы гэтая качка апускаецца ў ваду вельмі глыбока, так што з вады тырчыць толькі верх спіны. Птушка выдатна нырае і плавае, праплываючы пад вадой 30-40 м. Вынырнуўшы з вады, тут жа здольная нырнуць яшчэ, нырае ціха, без усплёску, як быццам тоне. Узлятае неахвотна, з доўгага разбегу супраць ветру. Лётае неахвотна, пры небяспецы аддае перавагу занырванню.
Корміцца саўка, пераважна, па начах, занырвая на розную глыбіню. Харчуецца гэтая качка малюскамі, воднымі насякомымі і іх лічынкамі, чарвякамі, ракападобнымі, лісцем і насеннем воднымі раслінамі. Даследаванні ў Іспаніі[2] паказалі, што важным складнікам рацыёну птушкі з'яўляюцца бентасныя лічынкі званцоў.
Зноскі
↑SCOTT D. A. AND ROSE P. M. (1996) Atlas of Anatidae Populations in Africa and Western Eurasia.
↑Sánchez, M. I., Green, A. J. & Dolz, C. The diets of the White-headed Duck Oxyura leucocephala, Ruddy Duck O. jamaicensis and their hybrids from Spain // Bird Study.
Green A.J. & Hughes B. White-headed Duck Oxyura leucocephala. // BWP Update: he journal of birds of the Western Palearctic, Vol. 3, No. 2. Oxford: Oxford University Press, 2001 — P. 79 — 90
SCOTT D.A. AND ROSE P.M. (1996) Atlas of Anatidae Populations in Africa and Western Eurasia. Wetlands International Publication No.41, Wetlands International, Wageningen.
Hughes B., Robinson J.A., Green A.J., Li Z.W.D. & Mundkur T. (Compilers). International Single Species Action Plan for the Conservation of the White-headed Duck Oxyura leucocephala. CMS Technical Series No. 13 & AEWA Technical Series No.8. Bonn, 2006. — 66 p.
Гордиенко Н. С., Дробовцев В. И., Кошелев А. И. Биология савки в северном Казахстане и на юге Западной Сибири // Редкие, исчезающие и малоизученные птицы СССР. М.: Наука, 1986. — С. 8 — 15.
Рябицев В. К. Птицы Урала, Приуралья и Западной Сибири: Справочник-определитель. Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2008. — 634 с.
Долгушин И. А. Птицы Казахстана. Т. 1. Алма-Ата: Изд-во АН Казахской ССР, 1960.- 469 с.
Птицы средней Азии. Т. 1. Алматы: Издательство НАН РК, 2007. — 574 с.
