Video-art
Video-art — Video sənayesinin mümkünlüyü haqqında bədii konsepsiyanın ifadəsi üçün istifadə edilən media sənətində istiqamət.
Fərqli xüsusiyyətlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Videoart (əyləncəli televiziya kanallarında musiqi klipləri, qoşqular, televiziya reklamları və ya ekran qoruyucularından fərqli olaraq) yalnız kommersiya məhsulu deyil, əksinə, incəsənət məkanında (muzeylərdə, qalereyalarda, festivalda və s) tamaşaçı üçün nəzərdə tutulmuşdur. Video mədəniyyətinin xüsusiyyətləri şok edici bir video seriyası, həddindən artıq redaktə, Konseptualizm və xüsusi effektlər kimi video sənəti üçün prioritetli deyil və digər vasitələrlə birlikdə yalnız bir bədii məqsədə nail olmaq vasitəsi kimi xidmət edə bilər.
Yaranma tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Amerikada kommersiya kino və televiziyanın yüksəlməsi, sənətçilərin ənənəvi rəsm və heykəltəraşlıq sərhədləri xaricində araşdırma arzusu ilə birləşərək, Marsel Düşan dövründən bəri unutqanlıq içində yaşanan janrını canlandırdı. Icəsənətə dematerializə ehtiyac duyduqlarına inanan sənətçilər, əsas ağacın kinematik təcrübəsinin parodiyası kimi hərəkətli qara və ağ təsvirə döndülər.
Bir çox hallarda müasir sənət üçün bir dönüş nöqtəsi olan "Documenta-5" sərgisi (1972) onun ekspozisiyasına 16 mm film və video üzrə filmlərə həsr olunmuş bölməni daxil etməkdən birincisi olmuşdur. O dövrün ən çox bədii filmlərinin yaradıcılarının əsas strategiyası film və ya videoları özünə baxmaq, özünü əks etdirmək, hərəkət edən imicə özünü göstərmək idi. Yalnız bu şəkildə bütün ifadə vasitələrində ən şəffaflığın gücünü qiymətləndirə bilərsiniz. Məsələn, "De La" əsərindəki Kanadalı sənətçi Maykl Snou, kameranı fırlanan bir sap ilə quruluşa yerləşdirdi. Kamera çəkilişin hərəkət sürətini dəyişdirərək, fasiləsiz çəkə bilər. Rəsm, quruluş ətrafında yerləşdirilən dörd monitorda yayımlandı. Bütün qurğu görüntüləyicinin hərəkət edə biləcəyi bir otaqda yerləşdirilib.
1973-1974-cü illərdə əlverişli videokameralar satışa çıxdı. Bu, video sənətinin əhəmiyyətli inkişafına kömək etdi. Etibarlı sənətkarlar qısa video film çəkməyə başladı, burada ticarət televiziya və ümumiyyətlə dominant mədəniyyət üsulları mürəkkəb və parodiyalı idi. Digər rəssamlar daha əyləncəli və ifadəli formaları seçdilər. Məsələn, "MediaBoom" (1972) tamaşasında, rəssamlar Cadillacın üzərinə quraşdırılmış bir video kamera ilə qəzaya uğrayan bir televiziya yığını yığdılar.
