República de Baden

	estáu federáu
Himnu nacional	Badnerlied (es) ;
Alministración
Territorio ocupado (es)	[[d:Special:EntityPage/Q55304\|{{{2}}}
Capital	Karlsruhe
Forma de gobiernu	República
Llingües oficiales	Alemánicu
Xeografía
Superficie	15070 km²
Demografía
Población	2 312 462 hab. (1925)
Densidá	153,45 hab/km²

La República de Baden (alemán: Republik Baden ) foi un estáu d'Alemaña mientres el periodu de la República de Weimar, formáu dempués de l'abolición del Gran Ducáu de Baden en 1918. Agora ye parte del estáu modernu alemán de Baden-Wurtemberg.

Historia

La Revolución en Baden

Cola revolución amenaciando al Imperiu alemán nos últimos díes de la I Guerra Mundial, el Ministeriu d'Estáu del Gran Ducáu de Baden aprobó una reforma eleutoral el 2 de payares de 1918 nun intentu final de caltener a la monarquía nel Gran Ducáu. El 8 de payares, fueron establecíos conseyos de trabayadores y soldaos en Lahr y Offenburg. A otru día, conseyos similares fueron establecíos en Mannheim y Karlsruhe y tol Ministeriu d'Estáu de Baden arrenunció.

El 10 de payares, un gobiernu provisional foi formáu en Karlsruhe y a otru día foi realizada una asamblea de dellos conseyos revolucionarios. El 13 de payares, el gran duque Federico II, arrenunció a toles sos obligaciones de gobiernu y finalmente abdicó'l 22 de payares, casi una selmana antes de l'abdicación del Kaiser Guillermu II.

El gobiernu provisional declaró l'establecimientu del Freie Volksrepublik Baden (República Llibre Popular de Baden) el 14 de payares de 1918, y estableció el 5 de xineru de 1919 como fecha pa nueves eleiciones.

La Nueva República

Una asamblea nacional foi creada'l 12 de xineru de 1919, col democristiano Partíu de Centru surdiendo como'l partíu más fuerte per delantre del centru esquierda SPA. Xuntos, estos dos partíos recibieron el 91,5% de tolos votos. El 1 d'abril, el parllamentu de Baden (Landtag) formó un gobiernu ente miembros de la Coalición de Weimar. Hasta 1933, Baden foi mayoritariamente gobernáu pol Partíu de Centru.

El 21 de marzu de 1919, el Landtag unánimemente aprobó una nueva constitución.^[1] Una votación popular aprobó la constitución el 13 d'abril. Esti votu popular foi'l primeru na historia alemana y la constitución de Baden foi la única en pasar el votu popular n'Alemaña mientres el periodu de la República de Weimar.^[2]

Baden mientres el gobiernu Nazi

Baden, como tolos otros estaos alemanes, foi suxetu al procesu de Gleichschaltung en 1933, qu'abolió de forma efectiva tolos estaos —na práutica, si non en llei. El presidente electu de Baden foi reemplazáu pol Nazi designáu Walter Köhler, anque'l poder alministrativo na rexón permaneció verdaderamente en Robert Heinrich Wagner, el Gauleiter de Baden y Reichsstatthalter para Alsacia-Lorena. En 1940-44 el Gau de Baden foi estendíu escontra l'oeste hasta incluyir gran parte d'Alsacia, y foi renombráu "Baden-Elsass".

Posguerra en Baden

Mientres la ocupación aliada d'Alemaña mientres la posguerra, Baden foi estremáu ente les zones d'ocupación americana y francesa. La división foi fecha talmente que l'autobahn de conexón ente Karlsruhe y Múnich (na actualidá Bundesautobahn 8) fuera dafechu contenida dientro de la zona americana. Esta área d'alministración americana nel norte convertir en parte de Wurtemberg-Baden el 19 de setiembre de 1945^[3] ente que la metá sur (conocida como Baden del Sur, a cencielles Baden) foi puesta so alministración francesa.

Estos dos partes de la República de Baden fueron axuntaes y fundíes col antiguu estáu de Wurtemberg el 23 d'abril de 1952 como'l nuevu estáu alemán de Baden-Wurtemberg.

Alministración

Señal pa la República de Baden, ciudad museo de Rastatt.

Baden foi subdividíu en cuatro distritos alministrativos (Landeskommissärbezirke, similares a los modernos Regierungsbezirky): con base en Karlsruhe, Mannheim, Friburgu y Konstanz. Estos distritos fueron darréu estremaos nun total de 53 Amtsbezirke (en 1924, esti númberu foi amenorgáu a 40). Estos fueron estremaos otra ven nun total de 1.536 municipalidaes.^[4]

Líderes de la República de Baden

Siguiendo la constitución, aprobada en 1921, el presidente de Baden yera escoyíu ente los miembros permanentes del parllamentu rexonal de Baden (Landtag) por un términu d'un añu.^[1] Dempués del Gleichschaltung, Baden foi gobernáu por oficiales designaos Nazis.

	Nome	Coyó'l cargu	Dexó'l cargu	Partíu
Presidente
1	Anton Geiß	10 de payares de 1918	14 d'agostu de 1920	SPD
2	Gustav Trunk	14 d'agostu de 1920	23 de payares de 1921	Centru
3	Hermann Hummel	23 de payares de 1921	23 de payares de 1922	DDP
4	Adam Remmele	23 de payares de 1922	23 de payares de 1923	SPD
5	Heinrich Köhler	23 de payares de 1923	23 de payares de 1924	Centru
6	Willy Hellpach	23 de payares de 1924	23 de payares de 1925	DDP
-	Gustav Trunk (2º mandatu)	23 de payares de 1925	23 de payares de 1926	Centru
-	Heinrich Köhler (2º mandatu)	23 de payares de 1926	3 de febreru de 1927	Centru
-	Gustav Trunk (3º mandatu)	3 de febreru de 1927	23 de payares de 1928	Centru
-	Adam Remmele (2º mandatu)	23 de payares de 1927	23 de payares de 1928	SPD
7	Josef Schmitt	23 de payares de 1928	20 de payares de 1930	Centru
8	Franz Josef Wittemann	20 de payares de 1928	10 de setiembre de 1931	Centru
-	Josef Schmitt (2º mandatu)	10 de setiembre de 1931	11 de marzu de 1933	Centru
Reichsstatthalter y Gauleiter
Robert Heinrich Wagner	11 de marzu de 1933	Abril de 1945	Nazi
Escoyíu Ministru-Presidente
Walter Köhler	8 de mayu de 1933	Abril de 1945	Nazi

Ver tamién

Organización territorial de la República de Weimar
Baden, pal estáu históricu *Baden-Wurtemberg,

pal modernu estáu federal alemán

Escudu d'armes de Baden
Gran Ducáu de Baden, pal estáu qu'esistió ente 1808-1918

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 «Constitution of the Republic of Baden» (alemán). Verfassungen der Welt. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-12-15. Consultáu'l 4 de mayu de 2007.
↑ «Baden: Ereignisse 1918-1933» (alemán). Wahlen in der Weimarer Republik. Consultáu'l 26 d'abril de 2007.
↑ «Allied Control Council Proclamation Non.2» (alemán) (19 de setiembre de 1945).
↑ «Der Freistaat Baden im Überblick» (alemán). Wahlen in der Weimarer Republik. Consultáu'l 26 d'abril de 2007.

Enllaces esternos

[const-1] 1,0 ^1,1 «Constitution of the Republic of Baden» (alemán). Verfassungen der Welt. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-12-15. Consultáu'l 4 de mayu de 2007.

[2] «Baden: Ereignisse 1918-1933» (alemán). Wahlen in der Weimarer Republik. Consultáu'l 26 d'abril de 2007.

[3] «Allied Control Council Proclamation Non.2» (alemán) (19 de setiembre de 1945).

[4] «Der Freistaat Baden im Überblick» (alemán). Wahlen in der Weimarer Republik. Consultáu'l 26 d'abril de 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]