Mercancía

Mercancía
	objeto perceptible (es)

Una mercancía ye tou "aquello que puede vendese o mercar", usualmente el términu aplicar a bienes económicos. Ye importante señalar que'l conceutu mercancía nun se refier namái a aquello que s'apurre, sinón tamién al momentu en que s'apurre y al llugar onde se recibe: nun ye igual recibir güei mil euro a apurrilos dientro d'un añu (esto sería recibir un préstamu) que recibir mil euro y apurrilos de siguío (efectuar un pagu). Tampoco ye lo mesmo mercar un quilu de naranxes que nos apurriríen a cien quilómetros de la nuesa casa -llevales a casa sería caru- que recibiles nuna tienda al llau de casa -el costu de tresportales a onde dir a consumir ye enforma menor.

Introducción

Nel conceutu de mercancía ta implícitu qu'ésta ye de la mesma intercambiable por otra cosa. Clasificar daqué como mercancía supón de la mesma reconocer a otros oxetos tamién como mercancíes, dáu'l so valor de cambiabilidad. Al presuponer la cambiabilidad de los oxetos consideraos como mercancíes, éstos son intercambiables magar ser distintos. Una traza clave del conceutu de mercancía ye que s'estrema de la noción de universal mesma de cualquier conceutu (ye un singular omniabarcante, un singular global, un unu-tou).

Esti calter obviu de la cambiabilidad ye propiu de la modernidá: antes de la mesma, lo intercambiable supónía un subconxuntu, non daqué abiertu, lo qu'implica que non tou yera intercambiable con cualquier cosa. La intercambialidad de la mercancía supón una equivalencia ente les distintes mercancíes. A pesar de lo que pueda aportar na práutica, dientro del conceutu mesmu supónse una coherencia na intercambiabilidad. Esta coherencia, la oxetividá del intercambiu, nun provién del ser físicu de la cosa. Ye parcialmente oxetiva en tantu supónse qu'hai mercancía, pero nun lu ye tocantes a la so pertenencia a la esistencia o realidá material o física de les coses.

Dineru

En tou esto apaez el conceutu de dineru, que pol enclín estructural de la esistencia de la mercancía apuerta naturalmente. Esto ye, definimos el dineru como una necesidá del conceutu d'esistencies. El dineru introduzse como mediador pa faer que'l trueque de mercancíes dexe de ser direutu. El fechu de que na modernidá avanzada'l fenómenu del dineru independizar de la esistencia física ye consecuencia de la noción de mercancía.

Teoría del valor trabayu y teoría del valor utilidá

L'estudiu teóricu del conceutu de mercancía, cobró importancia a finales del sieglu XVIII y a principios del XIX, especialmente por cuenta de la economía política inglesa, gracies a los trabayos d'Adam Smith y David Ricardo, tamién llamaos economistes clásicos.

Unu de los resultaos d'esti analís teóricu conozse como teoría del valor-trabayu. Básicamente, el valor conteníu nes mercancíes ye esplicáu en base al costu de producción o al trabayu que les produció. Dempués ye modificáu nel mercáu por efeutu de la dinámica de la ufierta y la demanda. Dichu n'otres pallabres, el valor aniciar na producción, non na circulación. Esto nun prestó a munchos lliberales, yá que si esta teoría sostién que'l valor aniciar nel trabayu, tamién suxer que la ganancia de los capitalista nun se basa en nengún apurra concretu al valor de les mercancíes, yá que nun trabayen, namái inverten (y los valores de dicha inversión, de la mesma, taríen basaos en trabayu ayenu). Ello ye que los neoricardianos como Piero Sraffa falen d'un "robu" al trabayador per parte del capitalista, y los marxistes d'una esplotación.

Más tarde los marginalistas, tamién llamaos economistes neoclásicos, criticaríen esta teoría del valor trabayu, contraponiéndole la teoría del valor suxetivu o valor utilidá, tamién llamada teoría de la utilidá marxinal, anque l'alderique siguió abiertu muncho más tiempu, especialmente por cuenta de les contribuciones de los sraffianos. Según la teoría del valor utilidá, el valor de les mercancíes aniciar nel deséu de los axentes de mercáu, esto ye, sobre la base de la so utilidá (valor d'usu), más exactamente'l so utilidá marxinal. Esto esplica l'abandonu relativu del conceutu de valor de cambéu, consideráu inesistente o pocu relevante. Los defensores de la teoría del valor trabayu sostendríen que los marginalistas confunden valor de cambéu con valor d'usu. Pa los marginalistas, el valor de la mercancía aniciar na circulación, esto ye, na dinámica de la ufierta y la demanda del mercáu, y non na producción.

Anguaño la teoría del valor trabayu ye sostenida, fundamentalmente, namái pol marxismu y otres corrientes socialista y anticapitalistes, ente que los economistes lliberales, tantu ortodoxos como heterodoxos, coinciden en reivindicar la teoría del valor utilidá. Marx torna esta postrera, a la que considera na so mayor parte ideolóxica, non científica. En El Capital, trata a los marginalistas como "economistes vulgares", "ideólogos de la burguesía", y nun los da mayor importancia, mientres sostién que la economía política sí se dedicó a analizar les rellaciones reales ("concatenaciones internes") tres la mercancía, y llograr na so mayor parte, pero nunca les llegó a esplicar:

"[...] ye induldable que la economía política analizó, anque de manera incompleta, el valor y la magnitú de valor y afayáu el conteníu oculto neses formes. Namái que nunca llegó siquier a plantegar la entruga de por qué esi conteníu adopta dicha forma [...] Pa dexalo en claru d'una vegada por toes, digamos qu'entiendo por economía política clásica tola economía que [...] investigó la conexón interna de les rellaciones de producción burgueses, por oposición a la economía vulgar, que nun fai más qu'analayar estérilmente en redol de la conexón aparente, esmoleciéndose namái d'ufiertar una esplicación obvia de los fenómenos que podríamos llamar más bastos y rumiando una y otra vez, pal usu domésticu de la burguesía, el material suministráu fai yá tiempu pola economía científica. Pero, otra manera, nesa xera la economía vulgar llindar a sistematizar de manera cascante les idees más triviales y fatuas que se formen los miembros de la burguesía alrodiu del so propiu mundu, el meyor de los posibles, y a proclamales como verdaes eternes.[...]"

Marx, Karl, El Capital, crítica de la economía política, vol. 1, Cap 1 (link), § 3, páx.97,98

La mercancía según Marx

Karl Marx basárase na teoría del valor trabayu pa les sos obres, de les cualos la más importante ye El capital (Das Kapital), onde, como diz el subtítulu de la obra, establez una "crítica de la economía política". Marx desenvuelve la so obra, que tien el propósitu d'analizar el manera de producción capitalista, a partir de lo que considera la "unidá xeneral" del capitalismu, la mercancía, por cuenta de que'l capitalismu preséntase como una "inmensa acumuladura" d'elles.

Dende la mercancía, Karl Marx empieza a establecer lo que denomina les "concatenaciones internes", pasando d'ésta al valor de cambéu y valor d'usu, y de éstos al trabayu astractu y el trabayu concretu que los produció, p'analizar l'intercambiu de mercancíes. Ellí, Marx deduz que la proporción en que s'intercambien les mercancíes, el valor de cambéu, siendo aquello que tienen de mancomún, ye necesariamente'l trabayu que les produció, una y bones lo único qu'esiste de mancomún ente elles ye ser producíes por trabayu humanu. Una y bones un intercambiu racional implica intercambiar un valor d'usu non precisáu por otru que si ye precisáu, lo único qu'asemeya a estes mercancíes intercambiándose ye ser gastada fuercia de trabayu na so producción.

Marx sostién que la fuercia de trabayu ye medible n'hores de trabayu, más puramente en tiempu de trabayu socialmente necesariu, esto ye: nun ye'l tiempu que tardó ciertu productor en particular pa crear la mercancía, sinón el tiempu permediu que, en cierta sociedá, tardar en producilo, dependiendo de les condiciones téuniques medies de la dómina. Por esto, un productor en términos relativos con poca fuercia granible o con poca intensidá de trabayu, va producir una mercancía que'l so valor de cambéu va amosar nel mercáu como inferior (en cantidá d'hores de trabayu) a les hores de trabayu que particularmente implicó la so producción.

La forma en que se produz l'intercambiu ye una equidad o ecuación espresada de la siguiente manera: X "Mercancía(s) A" = Y "Mercancía(s) B". Marx amuesa, pa darréu esplicar el dineru, una doble forma qu'adopta'l valor de cambéu en caúna d'estos dos mercancíes presentes na ecuación: el valor equivalente y el valor relativu, que varien según la posición del axente de mercáu. Pal posesor de la(s) X mercancía(s) "A", el valor (de cambéu) del so(s) mercancía(s) ye relativu, esto ye, ye relativu a la(s) Y mercancía(s) "B"; lo inverso pal casu del posesor de la(s) mercancía(s) "B". Per otru llau, pal posesor de la(s) X mercancía(s) "A", el valor (de cambéu) de la(s) Y mercancía(s) "B" ye'l equivalente a los sos mercancíes, y equí tamién, lo inverso pal casu del posesor de la(s) Y mercancía(s) "B". Dicho otra manera, pa los posesores de mercancíes, el valor de la so mercancía ufiertada reflexar nel valor de la mercancía ayena que ta demandando.

El valor d'usu de les mercancíes nun apaez direutamente na equidad o ecuación yá que nun ye una cantidá sinón una cualidá. Esto ye, ta abstraído a la hora del intercambiu. El valor d'usu apaez indireutamente, como lo que xustifica pa cada axente l'intercambiu, lo que lo fai racional. Un posesor de bienes namái va vender el so(s) bien(ye) si nun precisa del so usu y, sicasí, sí precisa d'unu o dellos bienes qu'otru posesor ufierta nel mercáu. Asina, el valor de cambéu nun puede esistir ensin el so valor d'usu, pero pueden esistir bienes que, al nun ser intercambiaos, esto ye, al nun ser mercancíes (por casu, un artículu de Wikipedia), tienen valor d'usu pero non valor de cambéu. Nótese que'l valor de cambéu esiste de forma ideal na mercancía (esisti porque la so intención o ideal ye ser intercambiada), y ye realizáu al efectuase l'intercambiu. Al contrariu, el valor d'usu esiste realmente nun bien independientemente de si intercámbiese o non, pero nel procesu d'intercambiu'l valor d'usu, como señalamos antes, ye abstraído de la mercancía.

Al intercambiase mercancíes, el fechu de que la proporción en que s'intercambien tenga de ser la mesma (que dambes tengan de tener el mesmu valor de cambéu) implica qu'esisten llimitaciones nel trueque. Por casu, si supónse que 1 pantalón ye igual a 10 tomates, y l'intercambiu puede realizase, dizse, entós, que'l valor de les mercancíes foi realizáu. Pero pensemos nel casu inversu: 1 tomate = 0,1 pantalón: evidentemente, esti trueque nun ye racionalmente posible por cuenta de que un décimu de pantalón nun ye útil. Otru exemplu, más ilustrativu, ye suponer que 1,5 par de botes = 1 vaca viva: 1 par de botes más una bota ensin el so par obviamente nun ye útil, y viceversa: 1 par de botes nun podría ser intercambiáu por 2/3 de vaca viva, por cuenta de que'l ganáu nun puede siguir vivu si estremar.

Marx entós deduz qu'una mercancía particular, que tiende a ser duradera, tresportable, divisible, homoxénea, y d'ufierta llindada, empezó a ser bonalmente utilizada nun gran númberu d'intercambios y adulces convirtióse en dineru. El dineru ye'l "equivalente xeneral" de toles mercancíes, esto ye, la mercancía que funciona d'equivalente del valor (de cambéu) de toles demás: ye una mercancía especial que nun tien valor d'usu propiu (más que'l de ser equivalente xeneral), pero qu'al traviés d'ella pueden ser intercambiaes toles demás mercancíes. Les mercancíes que fueron uilizadas a lo llargo de la historia como dineru son bien variaes. Por casu, cabeces de ganáu, trigu, metales preciosos, yerba mate y papel moneda. El preciu ye la cantidá de dineru pol que s'intercambia una mercancía, por casu, 1 televisión = 90 dólares. Los precios nun son direutamente'l valor de cambéu de la mercancía, sinón una oscilación sobre ésti, determinada pola dinámica de la ufierta y la demanda nel mercáu.

Modelos d'intercambiu en Marx

Esquema simplificáu de la esplotación capitalista (D-M-D').

Pa Marx esisten diversos modelos d'intercambiu racional. Estos son:

Trueque:
X "Mercancía(s) A" = Y "Mercancía(s) B" (M_A-M_B)
"Vender pa mercar":
X "Mercancía(s) A" = Y dineru = Z "Mercancía(s) B" (M_A-D-M_B)
"Mercar pa vender", ye'l casu del arriquecimientu mercantil y el casu de la estracción capitalista de plusvalía. En dambos, esiste una "apropiación" d'un escedente d'hores de trabayu, nel casu del mercader, un parasitismu y nel casu del capitalista, una esplotación:
X dineru = Y "Mercancía(s) A" (+ demás mercancíes) = X dineru + Z dineru (D-M-D')

La cantidá Z ye siempres plusvalía apoderada por aciu la esplotación o'l arriquecimientu. Nel casu de la esplotación (capitalista), una de les mercancíes mercaes ye necesariamente fuercia de trabayu (capital variable)(les otres, materies primes y maquinaria, esto ye capital constante). Nel casu del arriquecimientu, la plusvalía provién de mercar una mercancía nun mercáu onde'l preciu tea per debaxo del valor de dicha mercancía, y dempués vendela nun mercáu onde'l preciu tea percima del valor.

Ver tamién

Referencies

Enllaces esternos

Caxes de tresporte