Hafes

Dä Artikel behandlet dr persisch Dichder Hafis. Für anderi Bedütige lueg Hafiz (Begriffsklärung).

Dr Hafis (* um 1320 z Schiraz, Iran; † um 1389 au dörte; persischi Ussprooch: Hāfez, arabischi Ussprooch: Ḥāfiẓ) isch äine vo de bekanntiste persische Dichder. Mä schriibt si Naame au Hafiz, Hafes, Hafez. Sein voller Name Ḫāǧe Šams ad-Dīn Moḥammad Ḥāfeẓ-e Šīrāzī (au: Muḥammad Šams ad-Dīn) (persisch خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی‎). Dr Hafis het scho as Chind dr ganz Koran uswändig gleert und dorum het er dr Eerenaame „Hafis“ (dä, wo dr Koran uswändig cha) überchoo. Au är sälber het in sine Gedicht fast nume dr Naame Hafis brucht.

Hafis, Detäi vom ene Manuskript vom Diwan, 18. Joorhundert

Diwan vom Hafiz, Miniaturmoolerei, Persie, 1585

Lääbe

Über si Lääbe git s nume weenig wo sicher isch. S mäiste si legändenhafte Überliiferige:

Im Hafes si Vater Baha-ud-Din isch gstorbe, wo dr Hafis non e Chind gsi isch. Dr Bueb isch eso beiidruckt gsi drvoo, wie si Vater dr Koran rezitiert het, und er het en afo uswändig leere und het s ganze Buech mit achti uswändig chönne - spööter het er für daas denn dr Eereditel Hafis überchoo. Er isch woorschiinlig uf e Madrese uf d Schuel gange.

Dr Hafis het Beck gleert und as Beck gschafft, bis er mit äinäzwanzig e Schüeler vom Attar z Schiraz worde isch. Er isch Hoofdichder vom Abu Ishak worde und e rennommierte Koranleerer und isch Mitgliid im ene Sufi-Orde (Tariqa) gsi. Wo 1333 dr Mubariz Muzaffar d Stadt erooberet und iin entloo het, het dr Hafis aagfange anstatt „romantischi“ Brotestlieder afo verfasse.

Wo dr Schah Schudscha' si Vater Mubariz gstürzt und im Gfängnis iigsperrt het, het dr Hafis si Boste wider überchoo. Bald druf sig er aber ins freiwillige Exil uf Esfahan gange, wil er sich nid sicher gfüült häig. Die Räis isch aber umstritte. Won er öbbe zwäiäfuffzig gsi isch, het en dr Schah bittet, zruggzchoo. Won er sächzig gsi isch, het er e 40-däägigi meditativi Nachtwach aagfange, und wo die ume gsi isch, het er en Art Erwiterig vom Bewusstsii erläbt und het sich im Gäist noch vierzig Joor wider mit em Attar droffe.

Näbe dw Ufdrääg für e Hoof het er au gleerti Wärk gschriibe.

Dr Hafis isch im Alter vo 69 gstorbe. Si Graab isch in de Musalla-Gäärte vo Schiraz, wo au für iiri Roose bekannt si. Dr Schah Reza Schah Pahlavi het für en e Pavillion lo baue, d Hafayieh, won e Hufe Lüt gönge bschaue.

Der Diwan

S Graab vom Hafis z Schiraz im Iran

Dr Diwan isch im Hafis si bekanntists Wärk. In dr druckte Usgoob het s din 488 oder 489 Ghaselle und non e baar Gedicht in andere Forme. Im Hafis si Wärk isch erst noch sim Dood zämmegstellt und verbräitet worde und isch in e Hufe Handschrifte überliiferet, in sich in dr Zaal vo de Värs und iirer Ornig underschäide und au underschiidligi Wortwariante bruuche. Im Hafis sini Ghasele gälte as formvolländet. In e Hufe von ene ghööre meereri Värs im Inhalt nooch zämme, aber es git au vili Gedankegäng, wo nume lugg zämmehange. Zu de Themene, wo immer wider vorchömme, ghöre die entdüschdi Liebi, d Drennig und d Seensucht, aber au s Schwärme für d Schöönheit vo dr Person, won er grad aabätet.

Verdoonige

Dr Komponist Viktor Ullmann het 1940 z Prag fümf Gedicht us de Noochdichdige vom Hans Bethge, wo 1910 im Insel Verlag erschiine si, under em Ditel Das Liederbuch des Hafis verdoont, bevor er uf Theresiestadt deportiert worden isch.

Übersetzige

• Hafis: Der Diwan. Zwei Bänd, übersetzt vom Joseph von Hammer-Purgstall. Reprint vo dr Usgoob vo 1812/13. YinYang Media Verlag, Kelkheim, 1999 ff., ISBN 3-9806799-3-4
• Die schönsten Gedichte aus dem klassischen Persien. Hafis, Dschalaloddin Rumi, Omar Chajjam und Dschalal ad-Din M. Rumi, Verlag C. H. Beck, Münche. ISBN 3-406-44016-9
• Liebesgedichte von Hafis, übersetzt vom Cyrus Atabay, Insel Verlag, Frankfurt. ISBN 3-458-19009-0
• Gedichte aus dem Diwan. Reclam-Verlag, Ditzingen. ISBN 3-15-009420-8
• Hans Bethge: Hafis. Die Lieder und Gesänge des Hafis in Nachdichtungen. YinYang Media Verlag, Kelkheim 2004 ff., (1910 Insel Verlag), ISBN 3-935727-03-8
• Die Ghaselen des Hafiz. Nöi in dütschi Prosa übersetzt, mit Iiläitig und Lääshilfe vom Joachim Wohlleben, Verl. Königshausen und Neumann, Würzburg 2004, ISBN 3-8260-2688-8
• Ghaselen aus dem „Diwan“ Muhammad Schams ad-Din Hafis. Persischi Gedicht us em 14. Joorhundert, vom Abulqasem o. Schamsi kalligraphiert, mit ere dütsche Übersetzig vom Friedrich Rückert. Uusegee vom Jalal Rostami Gooran. 3. Uflaag. Goethe & Hafis, Bonn 2008, ISBN 978-3-940762-00-9.

Weblingg

 Commons: Hafis – Sammlig vo Multimediadateie

 Hafes’ Diwan im dütschsprochige Wikisource

• Biografii, Diwan (Gedicht) und Bilder vom und über e Hafes (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.nirupars.de
• Übersetzung 1812 (ganz) von Joseph von Hammer-Purgstall -Band I und II mit Inhaltsverzäichnis
• Wärch vu Hafes. In: Zeno.org.
• Wärk uf Projekt Gutenberg-DE
• Hafes-Gedicht (dütsch-persisch)
• Hafiz homepage (änglish)
• Hafez Originaltext
• Viktor Ullmann "Das Liederbuch des Hafis" ARBOS - Gsellschaft für Muusig und Theater

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Hafes“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.