Opera seria
Mit Opera seria, au Dramma per musica (Blural: „opere serie“) het mä sit em Ändi vom 18. Joorhundert die „ärnsti” italiänischi Opere bezäichnet, as Geegesatz zur Opera buffa, dr „komische Opere“. Die bäide Begriff bedüte s Gliiche wie die zitgenössische Begriff „hooche“ und „niidere“ Stil. Under em Iifluss vo dr römische Accademia dell'Arcadia und dur em Pietro Metastasio sini Libretti het dr „hoochi Stil“, d Opera seria, im 18. Joorhundert si Höhepunkt erräicht.
D Opere het sich hauptsächlig z Italie sit em Ändi vom 17. Joorhundert us dr Monodii und de florentinische Intermedie entwigglet und isch zur düürste Theatergattig worde. Im 18. Joorhundert het d Opera seria vorgherrscht. Si isch us dr Festkultur vom Aadel, wo denn die herrschendi Klass gsi isch, entstande und het brobiert, däm si Regäntschaft allegorisch z legitimiere. In iire Libretti het mä gärn müthologischi und heroischi Stoff verarbäitet, wo sich d Herrscher drmit häi chönne identifiziere.
Im Lauf vo dr Zit isch aber d Opera buffa, die „komischi“ Opere, immer populäärer worde. Die het sich us de „Intermezzi“ entwigglet, wo, wie dr Naame aadütet, ursprünglig zwüsche de drei Akt vo dr Seria ufgfüert worde si. Si häi käi Bezug zur Handlig vo dr Seria ghaa, sondern mä het mit iire volksdümlige und Commedia dell’arte-Aakläng welle uflockere oder verbinde.
D Opere serie häi immer e Libretto uf Italiänisch as Grundlaag gha, si aber nit nume z Italie verbräitet gsi, sondern in ganz Öiropa usser z Frankriich. Dört het dr gebürtig Italiäner Giovanni Battista Lulli (Jean-Baptiste Lully) (1632–1687) d Tragédie lyrique begründet und die het bis zum Ändi vom 18. Joorhundert die franzöösischi Büüne beherrscht. Dr Geegesatz zwüsche de Aahänger vom franzöösische und vom italiänische Operestiil isch 1752 as Buffonistestrit usbroche.
Bedütendi Librettiste und Komponiste vo Opere serie
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die bekanntiste Komponiste vo dr Opera seria si dr Alessandro Scarlatti, dr Johann Adolf Hasse, dr Antonio Vivaldi, dr Leonardo Vinci, dr Nicola Porpora, dr Georg Friedrich Händel, dr Leonardo Leo und in dr zwäite Helfti vom 18. Joorhundert dr Tommaso Traetta, dr Christoph Willibald Gluck, dr Joseph Haydn und dr Wolfgang Amadeus Mozart.
Die bekanntiste Librettiste vo dr Opera seria si dr Apostolo Zeno und dr Pietro Metastasio. Iiri Vorlaage si wäärend Joorzäänt von e Hufe Komponiste immer wider verdoont worde. Anderi bekannti Dichder in deere Richdig si dr Silvio Stampiglia, dr Antonio Salvi und dr Paolo Antonio Rolli gsi.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Albert Gier: Das Libretto – Theorie und Geschichte. Insel Taschenbuch: Musikwissenschaft, Frankfurt am Main und Leipzig 2000, ISBN 3-458-34366-0.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Opera_seria“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |