Prentkaart
In 'n pak speelkaarte word die term prentkaart[1] gebruik vir 'n kaart wat 'n persoon vertoon in plaas van syfers.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Toe speelkaarte in China uitgevind is, het Chinese kaarte nie 'n begrip soos prentkaarte gehad nie. Toe speelkaarte in Iran gemaak is, het die Perse die eerste prentkaarte geskep. Die bes bewaarde pak kaarte is in die Topkapi-paleis ontdek. Om afgodeaanbiddery te voorkom,[2] het die kaarte nie menslike gesigte uitgebeeld nie, maar het hulle eerder abstrakte ontwerpe of kalligrafie opgehad vir die malik ("koning"), nā'ib malik ("onderkoning") en thānī nā'ib ("tweede adjunk").[3]
Dit is moontlik dat die Topkapi-speelkaarte, 'n luukse-item om uitgestal te word, nie deur gewone mense gebruik is nie. Daar is wel fragmente van wat Mameluk-prentkaarte kon wees uit goedkoper pakke wat menslike figure uitbeeld. Dit kan verduidelik hoekom sittende konings en ruiters op beide Indo-Persiese en Europese kaarte uitgebeeld word. Mameluk- en moderne Europese pakke sluit drie prentkaarte per kleur, of stel, in.[4][5]
In 'n beskrywing uit 1377 deur John van Rheinfelden het die algemeenste pakke kaarte ooreengestem met die huidige standaardpak speelkaarte.[6] Elke stel het 'n sittende koning en twee maarskalke bevat. Die maarskalke stem ooreen met die Ober en Unter in hedendaagse Duitse en Switserse kaarte.
In minder gewilde kaarte is twee konings vervang met koninginne, al die konings vervang met koninginne, koninginne en meisies bygevoeg sodat daar 15 kaarte per stel was, ensovoorts.[5]
Voor 1390 is die Unter en Ober in Italiaanse en Spaanse speelkaarte deur die staande boer en die ridder op 'n perd vervang, waarskynlik om 'n groter onderskeid tussen hulle te tref. In die 15de eeu is die Franse ridder vervang met die koningin.
Gedurende die grootste deel van die geskiedenis was prentkaarte nie omkeerbaar nie. Dit het eers in die 18de eeu gewild geraak en het in die 19de en 20ste eeu voortgeduur.
In sommige patrone, veral die Spaanse pakke, het prentkaarte met volle figure, wat dus nie omkeerbaar is nie, oorheersend gebly.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Wedgwood, Hensleigh (1855). "On False Etymologies". Transactions of the Philological Society (6): 71.
- ↑ Origin of playing cards deur Copag. Besoek op 18 Februariey 2017.
- ↑ Jensen, K. The Mamluk cards Geargiveer 26 April 2015 op Wayback Machine by Manteia. Besoek op 18 Februarie 2017.
- ↑ Gjerde, Tor. Mamluk cards Geargiveer 19 Januarie 2016 op Wayback Machine by old.no. Besoek op 18 Februarie 2017.
- ↑ 5,0 5,1 Dummett, Michael; Mann, Sylvia (1980). The Game of Tarot. Londen: Duckworth. pp. 10–64.
- ↑ Johannes of Rheinfelden, 1377 by trionfi.com. Besoek op 18 Februarie 2017.
Skakels
[wysig | wysig bron]Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
