Platinumgroep
Die platinumgroep word deur die elemente van die groepe 8, 9 en 10 van die periodieke tabel gevorm.
Dit is tans 'n min of meer informele groep, maar in vroeër weergawes van die periodieke tabel, wat net 8 kolomme geken het, is hulle saam in die laaste kolom VIIIB geplaas. Daar is ook ooreenkomste in hulle gedrag en voorkoms. Hulle is almal waardevol en vind baie aanwendings.
Die elemente van die eerste ry van hierdie groep (4de periode van die tabel) is die volopste in die aardkors hoewel die aarde se kern baie meer van hulle bevat. Die kern bestaan hoofsaaklik uit yster en nikkel.
Die elemente van die tweede en derde ry (5de en 6de periode) is seldsaam in die aardkos. Hulle is taamlik swaar en het in die aarde se geskiedenis na sy kern gesak. Asteroïede bevat egter dikwels hoë konsentrasies van hulle. Dit verklaar die dun iridiumlagie wat gevind word op die Kryt-Paleogeen-grens. Ertse wat dit bevat is op aarde nogtans seldsaam. Die minerale wat dit bevat word PGE-minerale genoem en elemente van hierdie groep kom dikwels saam voor. Hierdie elemente is kosbaar. (Rodium is die kosbaarste een). Daar is veel toepassings, hoofsaaklik as katalisators. Die elemente is edelmetale wat nie maklik deur oksidatore aangetas word nie en veral Os en Ir het 'n uitsonderlik hoë digtheid, ong. 25 g/cm3, wat meer as twee keer lood s'n is.
Alle elemente word deur 'n taamlik groot getal oksidasietoestande gekenmerk, wat ook uitsonderlik hoog kan wees (8 vir Os en selfs 9 vir Rh).
Die elemente van die vierde ry (7de periode) is kunsmatig en uiters onstabiel. Hulle word tradisioneel nie tot hierdie groep gereken en sal dalk geen toepassings vind nie.
Suid-Afrika is ryk aan ertse van die platinumgroep.
| 26 Fe |
27 Co |
28 Ni |
| 44 Ru |
45 Rh |
46 Pd |
| 76 Os |
77 Ir |
78 Pt |
| (108) (Hs) |
(109) (Mt) |
(110) (Ds) |
Legenda
| =Oorgangsmetale |