Strand, Wes-Kaap

Strand
Voorstad
Strand se kusgebied en gholfbaan.
Strand
Koördinate: 34°07′S 18°49′O
Land	Suid-Afrika
Provinsie	Wes-Kaap
Metropolitaanse Munisipaliteit	Stad Kaapstad Metropolitaanse Munisipaliteit
Stigting	1714
Oppervlak
• Totaal	21,36 km2 (8,25 vk. myl)
Bevolking
• Totaal	55 558
• Digtheid	2 600/km2 (7 000/vk. myl)
Tydsone	UTC+2 (SAST)
Poskode	7139 (Busse) 7140 (Strate)
Skakelkodes	021

Die goue sandstrand van Strand

Wandelaars in Strand geniet die sonsondergang oor Valsbaai

Strand is 'n groot dorp en strandoord in Valsbaai in die Helderberg-substreek van die Kaapstadse Metropool. Die nedersetting het 'n merendeels Afrikaanssprekende bevolking van 55 000 en dateer uit die Nederlandse Ryk, daar dit in 1714 as 'n vissersoord tot stand gekom het.

Strand grens aan Somerset-Wes en Gordonsbaai en is sowat 48 km van Kaapstad geleë.

Naam

Strand is in 1850 Van Ryneveld's Town genoem deur landdros D.J. van Ryneveld van Stellenbosch, wat grond daar gekoop het. Die dorp het in latere jare ook bekend gestaan as "Hottentots-Holland Strand", "Somerset-Strand" en "Die Strand". Laasgenoemde naam is in 1918 aan die dorp gegee en in 1937 is dit verkort tot net "Strand". Die dorp word egter gereeld nog na verwys as Die Strand. Munisipale status is in 1896 aan die dorp toegeken, nadat dit lank as 't ware die kusvoorstad van Somerset-Wes was.

Wapens

Munisipaliteit (1) — Die munisipaliteit het in 1927 'n wapen in gebruik geneem: Gedeel, regs 'n blou 'n stralende son van goud; links golwend gedwarsbalk van silwer en blou, 'n swemmende goue vis; 'n goue skildhoof belaai met drie rooi torings. 'n Anker is agter die skild geplaas. Die wapenspreuk is "Inspirata floruit".

Munisipaliteit (2) — Die wapen is in 1955 deur Ivan Mitford-Barberton verbeter en toe by die Kaapse Provinsiale Administrasie geregistreer: Deursnede, blou en golwend gedwarsbalk van silwer en blou, 'n rooi faas belaai met drie goue torings, in die skildhoof vergesel van 'n halwe uitkomende son en in die skildvoet van 'n swemmende vis, albei goud. Die helmteken was 'n rooi anker op 'n goue muurkroon. Die wapenspreuk het "Inspirata floruit" gebly. Die wapen is in 1993 by die Buro vir Heraldiek geregistreer.

NG gemeente

Wynand Louw was die argitek van Die Strand se kerkgebou. Dit is in 1930 ingewy.

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: NG gemeente Die Strand.

In 1904 het ds. W. Conradie 'n beroep as tweede leraar van die gemeente Somerset-Wes, met werkkring Somerset-Strand, aangeneem. Die gemeente-wyk het vinnig ontwikkel en kon op 12 Junie 1906 van Somerset-Wes afstig, maar foutiewe prosedure met die stigting het die kansellering daarvan genoodsaak.

Met die ringsitting van 1907 het ds. Conradie 'n memorie van belanghebbendes ingedien waarin die stigting as ongewens verklaar word. 'n Spesiale ringskommissie het in dieselfde jaar rapporteer dat, hoewel die stigting wenslik was, dit onder die omstandighede nie aanbeveel kon word nie. Die gemeente "Het Strand" is daarna op 22 Augustus 1912 met 200 lidmate en 'n sieletal van 450 afgestig.

Die kerkgebou is in September 1930 ingewy. Die gemeente is 'n jaar vantevore "Strand" herdoop toe weggedoen is met die "Het". Die gemeente, soos die dorp, het aanvanklik nie vinnig gegroei nie. In 1933 was hier maar 559 lidmate. Daarna het die getalle vinnig toegeneem tot 2 060 in 1950, met 'n sieletal van 2 990. Die eerste medeleraar is eers in 1950 beroep.

Deur die jare is drie ander gemeentes op die dorp gestig: Strand-Noord (1952), en Lourensrivier-Strand en Suider-Strand (albei in 1972). In 2007 het die vier gemeentes saam 8 049 lidmate gehad.

Bevolking

Volgens die nasionale sensus van 2011 het Strand 'n bevolking van ietwat meer as 55 000.

51% van die bevolking is Kleurlinge, 34,2% is Blankes, 11,6% Swart, en 1% Indiërs of Asiërs. Twee persent van die bevolking klassifiseer hulself as "ander".

Die wydsgesproke huistaal in Strand is Afrikaans (77%), gevolg deur Engels (14%) en Xhosa (2%). Vier persent van die bevolking het nie een van die elf amptelike landstale of Suid-Afrikaanse gebaretaal as huistaal nie.

Onderwys

Sedert 2007 is daar 19 staats- en privaatskole van pre-primêr tot sekondêr in die Strand. Die grootste hoërskool is die Afrikaanstalige Hoërskool Strand. Die plaaslike tersiêre onderwysinstelling is Boland Kollege. Die naaste universiteit is Akademia, wat 'n studiesentrum in die aangrensende Somerset-Wes het.

Infrastruktuur

Vervoer

Strand word bedien deur die N2 nasionale pad. Die R44 wat in Gordonsbaai die toeriste-aantreklikheid Clarence-rylaan word, loop deur die nedersetting tot verby Stellenbosch. Die laaste treinstasie van Metrorail se Noordelike Lyn, met treine van Kaapstad, is die Strand-stasie. Spoorpendelaars tussen Strand en Stellenbosch wissel treine by Eersterivier. Die plaaslike minibushalte is neffens die Van der Stel-treinstasie.

Die naaste hawe en marina is Harbour Island in Gordonsbaai.

Gesondheidsorg

Die Paardevlei Privaathospitaal is in die historiese Paardevlei-distrik, naby die ou dinamietarea en oorkant die Strand Gholfbaan, geleë.

Besienswaardighede

Strand se naam is afgelei van sy gewilde strand met kilometers wit sand en volop veilige swemplekke. Strand is 'n gewilde bestemming vir branderplankryers.

Noemenswaardige inwoners

• Ingrid Jonker, digter

Bronne

• Burman, Jose: The False Bay Story. Kaapstad: Human & Rousseau,1977. ISBN 0-7981-0777-4
• Phil Olivier (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952
• Raper, P.E., Dictionary of South African Place Names, Lowry Publishers, Johannesburg, 1987
• Tredgold, Arderne: Bay between the mountains. Kaapstad: Human & Rousseau, 1995. ISBN 0-7981-3424-0

Sien ook

• Lys van dorpe in Suid-Afrika