Live CD

Live CD van Ubuntu, wat Firefox, OpenOffice.org en Pidgin insluit

'n Live CD is 'n rekenaarbedryfstelsel wat direk kan hardloop vanaf 'n CD/DVD wanneer 'n rekenaar aangeskakel word. Dit is dus nie nodig om die bedryfstelsel op die rekenaar se hardeskyf te installeer nie. Ander draagbare media soos flitskywe word ook gebruik om bedryfstelsels te versprei.

Die "Live" verwys na die feit dat sulke verspreidings van die bedryfstelsels 'n volledige, funksionele, werkende bedryfstelsel op die verspreidingsmedium bevat. 'n Live CD verander nie die lêers van die bedryfstelsel wat reeds op die rekenaar geïnstalleer is nie tensy die programmatuur aangesê word om dit te doen. Sulke verspreidings sluit dikwels ook die meganismes en nutsprogramme in om permanente installering moontlik te maak, insluitende programme om partisies op die hardeskyf te skep. By verstek kan die gebruiker egter die rekenaar maklik na die vorige bedryfstelsel terugkeer deur bloot die LiveDistro uit die CD-drywer te haal en die rekenaar weer laat laai.

Die CD's maak dit tipies ook moontlik om die sagteware geheel en al slegs vanaf die RAM te hardloop ('n RAM disk). Dit bring egter mee dat die werkverrigting van die programme ietwat daaronder ly. Daar is selfs 'n paar LiveDistro's met 'n grafiese koppelvlak wat so min as 32MB RAM gebruik.

Geskiedenis

Aanvanklik is optiese skywe op rekenaars aangewend om slegs die installasielêers van 'n bedryfstelsel of program te bevat en is dikwels in argiewe in 'n kompakte formaat. Later is stelsels ontwikkel om dit moontlik te maak om 'n klein weergawe van die bedryfstelsel direk van 'n optiese skyf (DVD of CD) te laai om die installasie te kan laai of foutsporing op die rekenaar te doen. Die Linux verspreidings het ook aanvanklik die vermoë om vanaf die optiese skywe te laai bloot vir installasiedoeleindes gebruik. Die rede was grootliks dat die optiese skywe aanvanklik te stadig was om komplekse bedryfstelsels soos Linux te kon loop en daarom is bedryfstelsels gewoonlik altyd op hardeskywe geïnstalleer. In die geval van Linux het die vrye bedryfstelsel baie teenstand in die verbruikersmark ervaar vanweë die moeite en risiko wat betrokke was by die installering van 'n bykomende partisie op die hardeskyf. Die LiveCD begrip is later ontwikkel toe die hoeveelheid RAM in die tipiese masjien groot genoeg geword het en die CD-aandrywers vinnig genoeg was om dit prakties te maak om die bedryfstelselkern, die X11 venstermaker en grafiese koppelvlak direk vanaf die CD te laai sonder om die Bedryfstelsel se lêers op die hardeskyf te versteur. Die idee was dat iemand die stelsel met gerustheid kon evalueer sonder vrees dat sy hardeskyf met die oorspronklike bedryfstelsel daarop nie meer sal werk nie.

Die eerste Linux-gebaseerde Live CD was Yggdrasil Linux wat nie altyd goed gefunksioneer het nie omdat die CD-aandrywers van daardie tyd te stadig was. Die Debian-afgeleide Linux-verspreiding genaamd Knoppixis in 2003 vrygestel en was baie gewild vir gebruik as 'n dataherwinningstelsel en as 'n primêre verspreiding in eie reg. Sedert 2003 het die gewildheid van Live CD's baie toegeneem, gedeeltelik omdat [http:www.linux-live.org Linux Live scripts en remastersysdit baie maklik gemaak het om pasgemaakte Live CD's te bou.

Die meeste gewildeLinux verspreidings sluit deesdae 'n Live CD in, wat dikwels ook die voorkeurmedium vir installering is.

Gebruike

Sommige LiveDistro's is ontwerp om te dien as 'n demonstrasie van 'n spesifieke bedryfstelsel (gewoonlik Linux of ander Vrye sagteware of oopbron sagteware bedryfstelsels).

Alhoewel sommige Live CD's geheel en al in geheue gelaai kan word om die optiese skyf vir ander doeleindes beskikbaar te maak, bly dit stadiger om data vanaf 'n optiese skyf te laai as om dit vanaf die hardeskyf af te laai en dit is om hierdie rede dat bedryfstelsels nie as 'n reël van optiese skywe geloop word nie. Ervare gebruikers gebruik ook die Live CD's om vas te stel tot welke mate die besondere bedryfstelsel versoenbaar is met die hardeware en randtoestelle van 'n spesifieke rekenaar. Die CD's kan dus ook gebruik word om rekenaars of randtoestelle te evalueer alvorens hulle aangekoop word vir gebruik saam met die bedryfstelsel.

Gebruikers kan ook LiveDistro's gebruik om foutsporing op hardeware te doen, veral in die geval waar 'n fout op 'n hardeskyf voorkom. Sommige Live CD's kan die lêers wat 'n gebruiker skep op 'n Windows-partisie, 'n USB-skyf, netwerkdrywer of ander media stoor.

LiveDistro's kan vir vele doeleindes aangewend word, insluitend die verskaffing van 'n omgewing om 'n Linux-verspreiding optimaal te installeer op 'n hardeskyf, die toets van nuwe weergawes van sagteware, die toets van hardeware, die herstel of herwin van 'n stelsel, 'n veilige omgewing te verskaf vir gaste, die kraak/steel van wagwoorde, toetsing van netwerksekuriteit en as 'n alternatiewe bedryfstelsel as 'n hardeskyf gefaal het.

Monteer sonder CD

Die lêers van 'n LiveDistro ISO-image kan vanaf Microsoft Windows gelaai word deur van 'n skyfnabootser soos Daemon Tools of 'n lusgemonteerde toestel in Unix gebruik te maak.