Gaan na inhoud

Blouwalvis

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Blouwalvis
'n Volwasse blouwalvis
Vergelyking in grootte met 'n gemiddelde mens
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:
Eukaryota
Koninkryk:
Animalia
Filum:
Chordata
Subfilum:
Vertebrata

Infrafilum:
Gnathostomata
Klas:
Mammalia
Orde:
Cetacea
Suborde:
Mysticeti
Familie:
Balaenopteridae
Genus:
Balaenoptera
Spesie:
B. musculus
Binomiale naam
Balaenoptera musculus
(Linnaeus, 1758)
Subspesies
  • B. m. brevicauda Ichihara, 1966
  • ?B. m. indica Blyth, 1859
  • B. m. intermedia Burmeister, 1871
  • B. m. musculus (Linnaeus, 1758)
Verspreiding van die blouwalvis

Die blouwalvis (Balaenoptera musculus) is 'n seesoogdier wat tot die suborde Mysticeti (baard- en baleinwalvisse) behoort. Met 'n lengte van tussen 23 en 30,5 m en 'n massa van tot 136 ton, is dit die grootste dier op aarde.[2][3] Die blouwalvis se liggaam is lank en slank, met 'n kleur wat wissel tussen blou en grys op sy rug en 'n ligter onderkant.[4] Daar word onderskei tussen minstens drie subspesies: B. m. musculus, wat in die noorde van die Atlantiese en Stille Oseane aangetref word, B. m. intermedia, wat in die Suidelike Oseaan aangetref word, en B. m. brevicauda ('n dwergsubspesie), wat in die Indiese Oseaan en suide van die Stille Oseaan aangetref word. Dis moontlik dat B. m. indica, wat in die Indiese Oseaan voorkom, ook 'n subspesie is. Soos in die geval van ander baardwalvisse, bestaan die blouwalvis se dieet hoofsaaklik uit planktonkrefies ('n soort skaaldier), asook klein vissies en soms pylinkvis.

Aan die begin van die twintigste eeu was blouwalvisse volop in byna al die planeet se oseane. Vir meer as 40 jaar is hulle egter byna tot uitsterwing gejag, totdat die internasionale gemeenskap in 1966 besluit het om die diere te beskerm. 'n 2002-verslag beraam dat daar toe wêreldwyd tussen 5 000 en 12 000 blouwalvisse was,[5] in vyf afsonderlike groepe. Slegs tussen 1 150 en 4 500 ware blouwalvisse[6] kom na raming tans in die Suidelike Halfrond voor terwyl die aantal dwergblouwalvisse wêreldwyd moontlik sowat 10 000 beloop.[7] Voor walvisvangs toegeneem het, was die grootste bevolking in die Antarktiese gebied, wat ongeveer 239 000 getel het.[8] Ongeveer 13 000 dwergblouwalvisse en meer as 330 000 Antarktiese blouwalvisse is tydens die walvisvangsjare gejag,[9] wat daartoe gelei het dat die huidige bevolkings slegs 'n klein breukdeel van die oorspronklike bevolking is, met ongeveer 2 000 walvisse in elke groep in die noordoostelike Stille Oseaan, die Antarktiese gebied en die Indiese Oseaan. Daar is twee groepe in die Noord-Atlantiese Oseaan en minstens nog twee in die Suidelike Halfrond.

Klassifikasie

[wysig | wysig bron]

Blouwalvisse is vinwalvisse (Balaenopteridae), 'n familie wat die bultrugwalvis, die rorkwal, Bryde se walvis, die seiwalvis en die minkewalvis insluit.[10] Daar word geglo dat die Balaenopteridae-familie moontlik reeds in die middel van die Oligoseen van die ander families in die Mysteceti-suborde gesplits het.

Die blouwalvis word gewoonlik as een van die sewe walvisspesies in die genus Balaenoptera geklassifiseer: een gesag het dit in 'n afsonderlike monotipiese (eensoortige) genus, Sibaldus, geklassifiseer,[11] maar die klassifikasie is nie elders aanvaar nie.[12] Analises van DNS-sekwensiëring het daarop gedui dat blouwalvise filogeneties nouer verwant is aan die bultrugwalvis (Megaptera) en die gryswalvis (Eschrichtius) as ander Balaenoptera-spesies.[13][14]

'n Filogenetiese stamboom van diere wat aan die blouwalvis verwant is.

Daar is minstens 11 gedokumenteerde gevalle van volwasse blouwalvis-rorkwalkruisings in die wildernis. Volgens die wetenskaplikes A. Arnason en A. Gullberg is die genetiese afstand tussen 'n blouwalvis en 'n rorkwal dieselfde as tussen 'n mens en 'n gorilla.[15] Kruisings tussen 'n blouwalvis en bultrugwalvis is ook al aangetref.

Die spesifieke naam musculus is van Latyn afkomstig en kan "gespierd" beteken, maar dit kan ook as "klein muis" vertaal word.[16] Hierdie laaste vertaling sou aan Carolus Linnaeus bekend gewees het: Linnaeus het die spesie sy naam gegee in sy hoogs invloedryke Systema Naturae (1758)[17] en moontlik die naam met opset 'n ironiese dubbelsinnigheid gegee.[18]

Gesaghebbendes klassifiseer die spesie in drie of vier subspesies: B. m. musculus, wat in die noorde van die Atlantiese en Stille Oseane aangetref word, B. m. intermedia, wat in die Suidelike Oseaan aangetref word en B. m. brevicauda, die dwergsubspesie, wat in die Indiese Oseaan en suide van die Stille Oseaan aangetref word.[19] Die vierde is die ietwat problematiese B. m. indica, wat in die Indiese Oseaan aangetref word, maar moontlik dieselfde subspesie as B. m. brevicauda is.[12]

Beskrywing en gedrag

[wysig | wysig bron]
'n Volwasse blouwalvis
Die blouwalvis het 'n baie klein rugvin.

Die blouwalvis het 'n lang, afgespitste liggaam wat uitgestrek voorkom vergeleke met die stewige bou van ander walvisse.[20] Hy het 'n plat, U-vormige kop en 'n prominente bult wat van sy spuitgat tot die bopunt van sy bolip strek.[20] Die voorkant van die mond is dik, met walvisbaard- of baleinplate: ongeveer 300 sulke plate (elk ongeveer een meter)[20] hang van sy bokaak af en strek tot 50 cm die mond in. Tussen 60 en 90 groewe (ventrale plooie) loop langs sy nek, parallel met sy liggaam. Hierdie plooie help met die afvoer van water vanaf die mond na happe (sien "voeding" hier onder). Die dorsale vin is klein[20] en slegs vir kort tye sigbaar tydens duike. Die vin word ongeveer driekwart langs die lengte van die liggaam aangetref en wissel in grootte van een individu tot 'n ander: sommige het skaars 'n sigbare hobbel, terwyl ander 'n prominente en sekelvormige vin het. Wanneer die blouwalvis na die oppervlak kom om asem te haal, stoot hy sy skouer en spuitgat verder bo die wateroppervlak as ander groot walvisse soos die rorkwal en die seiwalvis. Hierdie eienskap word deur waarnemers gebruik om tussen die spesies in die natuur te onderskei. Sommige blouwalvisse in die Noord-Atlantiese Oseaan en Noordelike Stille Oseaan lig hulle stertvin wanneer hulle duik. Tydens asemhaling uiter die blouwalvis 'n vertikale spuit met 'n gemiddelde lengte van 9 m, maar hoogtes van tot 12 m is al waargeneem. Die walvis het 'n longkapasiteit van 5 000 liter. Blouwalvisse het nie net een spuitgat nie, maar twee langs mekaar (vergelyk met die mens se neusgate).[20]

Die vinpote is drie tot vier meter lang. Die bokante is grys, met 'n dun, wit rand. Die onderkante is wit. Die kop- en stertvin is oor die algemeen 'n eenvormige grys. Die walvis se boonste dele (en soms ook die vinpote) is gewoonlik gespikkeld. Die mate van gespikkeldheid wissel skerp van walvis tot walvis. Sommige het 'n eenvormige leigrys, terwyl ander 'n aansienlike variasie van digte grys, donkerblou en swart spikkels toon.[10]

Die blouwalvis kan 'n spoed van 50 km/h oor kort afstande bereik, gewoonlik tydens interaksie met ander blouwalvisse. 'n Meer tipiese spoed is 20 km/h,[10] alhoewel hulle tot 5 km/h bedaar wanneer hulle vreet.

Blouwalvisse lewe dikwels alleen of saam met 'n ander blouwalvis. Dit is nie bekend of paartjies vir lang periodes saam bly en of hulle slegs 'n kortstondige verhouding aanknoop nie. In plekke waar daar 'n hoë konsentrasie voedsel is, is al tot 50 blouwalvisse in een verspreide groep waargeneem. Hulle vorm egter nie die groot, hegte groepe wat by ander baardwalvisspesies waargeneem word nie.

Grootte

[wysig | wysig bron]
Die spuitgate van 'n die blouwalvis.
Lugfoto van 'n blouwalvis waarin die borsvinne waargeneem kan word.
Die gespuit van 'n blouwalvis

Dit is moeilik om 'n blouwalvis te weeg, bloot omdat dit so 'n enorme dier is. Die meeste blouwalvisse wat deur jagters gevang word, word nie as 'n geheel geweeg nie, maar eers in kleiner, beheerbare stukke gesny. Die verlies aan bloed en ander vloeistowwe het aanvanklik tot 'n te lae raming van die diere se gewig gelei. Nietemin is metings van tussen 150 en 170 ton geneem van walvisse met 'n lengte van tot 27 m. Volgens die Amerikaanse Nasionale Seesoogdierlaboratorium sal 'n 30 m lange walvis meer as 180 ton weeg. Die grootste blouwalvis wat tot op hede akkuraat deur hierdie instelling geweeg is, was 'n wyfie wat 177 ton swaar was.[5]

Daar word geglo die blouwalvis is nie net die grootste dier op aarde nie, maar ook die grootste dier wat ooit gelewe het.[20] Die grootste bekende dinosourus van die Mesosoïkum was die Argentinosourus,[21] wat na raming tot 90 ton geweeg het. Die verlore rugwerwel van die dinosourus Amphicoelias fragillimus sou op 'n dier dui wat tot 122 ton geweeg het en 40–60 meter lank was,[22] maar dié het in die 1870's verdwyn en slegs aantekeninge wat na die grootte verwys, bestaan nog. Die uitgestorwe Leedsichthys wat in die middel van die Jura-periode gelewe het, kan miskien ook om die titel meeding, maar aangesien fossiele skaars is, is dit baie moeilik om sulke vergelykings te maak. Tans word hierdie diere as kleiner as die blouwalvis beskou.

Daar bestaan ook onsekerheid oor watter blouwalvis presies die grootste ooit was: die meeste data ter beskikking is afkomstig van blouwalvisse wat in die Arktiese gebied deur jagters gevang is tydens die eerste helfte van die 20ste eeu. Hierdie jagters was nie baie vertroud met die standaard- soölogiese meettegnieke nie. Die langste walvisse wat ooit aangeteken is, was twee wyfies met lengtes van 33,6 m en 33,3 m, onderskeidelik.[23] Die langste walvis wat deur wetenskaplikes van die Amerikaanse Nasionale Seesoogdierlaboratorium gemeet is, het 'n lengte van 29,9 m gehad.[5]

'n Blouwalvis se tong weeg sowat 2,7 ton[24] en wanneer sy mond ten volle uitgesit het, kan dit tot 90 ton voedsel en water hou.[25] Ten spyte van die mond se grootte, is die blouwalvis se keel van so 'n aard dat hy niks kan insluk wat wyer is as ongeveer 'n sokkerbal nie.[26] Sy hart weeg 600 kg, die grootste van enige dier,[24] en sy hoofslagaar (aorta) het 'n deursnee van 23 cm.[27] Tydens die eerste sewe maande van sy lewe drink 'n blouwalvis elke dag ongeveer 400 liter melk. Blouwalviskalfies sit vinnig gewig aan, tot 90 kg per dag. Selfs by geboorte kan 'n blouwalviskalf tot 2 700 kilogram weeg; dis gelykstaande aan 'n volgroeide seekoei.[10]

Dieet

[wysig | wysig bron]

Blouwalvisse vreet byna uitsluitlik planktonkrefies, alhoewel hulle ook klein aantalle eenoogkrefies inneem.[28] Die soöplanktonspesies wat deur die blouwalvis gevreet word, wissel van oseaan tot oseaan. In die Noord-Atlantiese Oseaan is Meganyctiphanes norvegica, Thysanoessa raschii, Thysanoessa inermis en Thysanoessa longicaudata die norm,[29][30][31] terwyl Euphausia pacifica, Thysanoessa inermis, Thysanoessa longipes, Thysanoessa spinifera, Nyctiphanes symplex en Nematoscelis megalops in die Noorde van die Stille Oseaan gevreet word. In die Antarktiese gebied bestaan die dieet weer uit Euphausia superba, Euphausia crystallorophias en Euphausia valentin.

'n Volwasse blouwalvis kan daagliks tot 40 miljoen planktonkrefies vreet.[32] Die walvisse vreet altyd in die gebied waar daar die hoogste konsentrasie planktonkrefies is; bedags word daar teen dieptes van 100 m gevreet en snags naby die oppervlak. Terwyl 'n blouwalvis vreet, sal hy tipies 10 minute lank duik, alhoewel duiktye van tot 20 minute ook voorkom. Die langste aangetekende duik is 36 minute (Sears 1998). 'n Walvis vreet deur na vore te beur, in die rigting van 'n groep planktonkrefies, en die diertjies saam met 'n groot hoeveelheid water in sy mond te skep. Die water word dan deur sy baard- of baleinplate gepers met behulp van sy tong en lugdruk vanaf die buikholte. Wanneer die water uitgepers is, word die planktonkrefies (wat te groot is om deur die plate te pas) ingesluk. Die blouwalvis vreet ook klein vissies, skaaldiertjies en inkvisse wat toevallig saam met die planktonkrefies ingeneem te word.[33][34]

Lewensgeskiedenis

[wysig | wysig bron]
'n Jong blouwalvis saam met sy moeder

Die paarseisoen begin laat herfs en duur tot aan die einde van die winter.[35] Daar is nie veel bekend oor die blouwalvis se paringsgedrag of broeiplek nie. Wat wel bekend is, is dat die wyfie tipies elke twee tot drie jaar aan die begin van die winter die lewe skenk, ná 'n draagtyd van 10 tot 12 maande.[35] Die kalfie weeg ongeveer 2,5 ton en het 'n lengte van ongeveer 7 m. Blouwalviskalfies drink daagliks 380–570 liter melk. Spening vind op ongeveer ses maande plaas; teen hierdie tyd het die kalf se lengte reeds verdubbel. Op 'n ouderdom van agt tot tien jaar is 'n blouwalvismannetjies geslagsryp: teen hierdie tyd is hy minstens 20 m lank (of meer, in die Suidelike Halfrond). Wyfies is nog groter: hulle bereik geslagsrypheid reeds op vyfjarige ouderdom, wanneer hulle ongeveer 21 m lank is.

Wetenskaplikes beraam dat blouwalvisse minstens 80 jaar oud kan word,[23][35][36] alhoewel die tekort aan destydse aantekeninge beteken hierdie teorie sal eers in die toekoms bevestig kan word. Die langste aangetekende studie van 'n individuele blouwalvis is 34 jaar, in die noordoostelike Stille Oseaan (verslag in Sears, 1998). Die blouwalvis is die prooi van die moordvis (Orcinus orca) en dié is ook sy enigste natuurlike vyand.[37] Studies het aangetoon dat tot 25% volwasse blouwalvisse littekens van moordvisaanvalle het.[23] Die sterftesyfer as gevolg van sulke aanvalle is onbekend.

Dit is uiters skaars vir blouwalvisse om gestrand te raak en aangesien die diere nie in groot groepe lewe nie, is massastrandings nog nooit aangeteken nie.[38]

Vokalisering

[wysig | wysig bron]
Roep van die blouwalvis
Hierdie opnames is 10x versnel om die frekwensie te verhoog, waardeur dit ook deur die menslike oor waargeneem kan word.
1. Opgeneem in die Atlantiese Oseaan (1)
2. Opgeneem in die Atlantiese Oseaan (2)
3. Opgeneem in die Atlantiese Oseaan (3)
4. Opgeneem in die Noordoostelike Stille Oseaan
5. Opgeneem in die Suidelike Stille Oseaan
6. Opgeneem in die Westelike Stille Oseaan
Probleme? Sien Mediahulp.

Beramings deur Cummings en Thompson (1971) dui aan dat die bronvlak van blouwalvisgeluide tussen 155 en 188 desibel is, wanneer dit met betrekking tot 'n verwysingsdruk van een mikropascal teen een meter gemeet word.[39][40] Alle blouwalvisgroepe se roepe is teen 'n grondtoon van tussen 10 en 40 Hz; die laagste toon wat 'n tipiese mens se oor kan waarneem is 20 Hz. Blouwalvisse se roepe duur tussen tien en dertig sekondes. Daar is ook waargeneem dat blouwalvisse langs die kus van Sri-Lanka "liedjies" met vier note sing, wat elk omtrent twee minute duur. Hierdie walvisgesang herinner aan die bekende gesang van die bultrugwalvis. Hierdie "sang" is egter slegs in die dwergsubspesie (B. m. brevicauda) van die blouwalvis waargeneem en wetenskaplikes glo dat dit moontlik uniek tot hierdie subspesie is. Niemand weet presies hoekom blouwalvisse die geluide maak nie, maar daar word geglo dat enige van die volgende redes van toepassing kan wees:

  1. Om die afstand tussen individuele walvisse te behou.
  2. Om spesies en individuele walvisse te herken.
  3. Om kontekstuele inligting te stuur (byvoorbeeld oor voeding, waarskuwing, hofmaking).
  4. Instandhouding van sosiale organisasie (byvoorbeeld behoud van kontak tussen mannetjies en wyfies).

Bevolking en walvisvangs

[wysig | wysig bron]

Geskiedenis van walvisvangs

[wysig | wysig bron]
Blouwalvisbevolkings het drasties gedaal as gevolg van kommersiële walvisvangs.[41]

Dit is nie maklik om 'n blouwalvis te vang of dood te maak nie. Hulle spoed en krag het daarvoor gesorg dat vroeë walvisjagters eerder potvisse en noordkapers geteiken het.[42] In 1864 het die Noorse jagter Svend Foyn 'n stoomboot met harpoene toegerus wat spesifiek bedoel was om groot walvisse te vang.[10] Alhoewel dit oorspronklik swaar gegaan het en Foyn nie baie sukses behaal het nie, het hy die harpoengeweer vervolmaak en nie lank daarna nie is verskeie walvisvangstasies langs die kus van Finnmark, in die noorde van Noorweë, gestig. As gevolg van onderonsies tussen die plaaslike visvangers is die laaste walvisvangstasie in Finnmark in 1904 gesluit.

Kort na Foyn se aanvanklike sukses is walvisse naby Ysland (1883), die Faroëreilande (1894), Newfoundland (1898) en Spitsbergen (1903, 'n eiland naby Noorweë) gejag. In 1904–1905 is die eerste blouwalvisse langs die kus van Suid-Georgia, in die suide van die Atlantiese Oseaan, gevang. Teen 1925, met die aankoms van die skeepshelling op die agterskip van fabriekskepe, en die gebruik van stoomaangedrewe walvisvangers, het die vangs van blouwalvisse (en baardwalvisse in die algemeen) in die Antarktiese en sub-Antarktiese gebiede drasties toegeneem. Tussen 1930 en 1931 het hierdie skepe 29 400 walvisse in slegs die Antarktiese gebied gevang. Teen die einde van die Tweede Wêreldoorlog was blouwalvisbevolkings aansienlik uitgedun en in 1946 is die eerste kwotas wat die internasionale walvishandel beperk het, ingevoer. Hierdie kwotas was egter ondoeltreffend omdat hulle nie tussen die verskeie spesies onderskei het nie: bedreigde spesies kon net soveel gejag word as spesies wat volop was. In 1960 is die vangs van blouwalvisse deur die Internasionale Walvisvangskommissie (IWK) verban[43][44] en onwettige walvisvangs deur die Sowjetunie is in die 1970's stopgesit.[45] Teen hierdie tyd was reeds 30 000 blouwalvisse in die Antarktiese gebied gevang, 33 000 in die res van die Suidelike Halfrond, 8 200 in die noordelike Stille Oseaan en 7 000 in die Noord-Atlantiese Oseaan. Die grootste aanvanklike bevolking, dié in die Antarkiese gebied, is tot 0,15% van hulle aanvanklike aantal uitgedun.[8]

As gevolg van die lae voortplantingstempo (draagtyd van meer as 'n jaar) en die werpselgroottes van net een of twee kalfies neem dit aansienlik langer vir walvisbevolkings om te herstel as byvoorbeeld dié van kleiner diere.

Huidige bevolkings en verspreiding

[wysig | wysig bron]
'n Blouwalvis in die noorde van die Atlantiese Oseaan
Die stertvin van 'n blouwalvis steek uit bo die waters van die Stille Oseaan, aan die kus van Suid-Kalifornië.

Sedert die verbod op walvisvangs kon studies nie bepaal of die wêreldwye blouwalvisbevolking toeneem of stabiel bly nie. In die Antarktiese gebied wys die positiefste beramings 'n aansienlike toename van 7,3% per jaar (sedert die einde van onwettige Sowjet-walvisvangs), maar die bevolking is steeds minder as 1% van hulle oorspronklike getal.[8] Daar is ook voorgestel dat Yslandse en Kaliforniese bevolkings toeneem, maar hierdie toenames is, statisties gesien, nie betekenisvol nie. Daar is in 2002 beraam dat die totale wêreldwye bevolking tussen 5 000 en 12 000 lê, alhoewel daar groot onsekerheid heers oor die beskikbare ramings vir baie gebiede.[5] Die blouwalvis word tans steeds as "bedreig" beskou op die IUBN se Rooi Lys van bedreigde spesies (die blouwalvis verskyn al sedert die lys se eerste uitgawe hierop). Die grootste bekende konsentrasie blouwalvisse, van ongeveer 2 000, is in die noordoostelike Stille Oseaan en bestaan uit lede van die subspesie B. m. musculus, ook soms die Noordelike blouwalvis genoem. Die konsentrasie blouwalvisse strek van Alaska tot by Costa Rica, maar word veral in die somer naby Kalifornië waargeneem. Soms dwaal lede van die bevolking tot in die noordwestelike Stille Oseaan: daar is al onreëlmatige waarnemings tussen die Kamtsjatka-skiereiland (in die Russiese Verre-Ooste) en die noordelike punt van Japan aangeteken.

In die Noord-Atlantiese Oseaan word daar tussen twee groepe van B. m. musculus onderskei. Die eerste word naby Groenland, Newfoundland, Nova Scotia en die Sint Lawrence-baai aangetref en bestaan uit ongeveer 500 individue. Die tweede groep word meer oos aangetref, van die Asore-eilande (in die lente) tot Ysland in (Julie en Augustus): daar word aangeneem dat die walvisse die Midatlantiese Rif tussen hierdie vulkaniese eilande volg. Blouwalvisse is ook verder as Ysland waargeneem, so ver noord as Spitsbergen en Jan Mayen, alhoewel hierdie waarnemings skaars is. Wetenskaplikes weet tans nie waar hierdie walvisgroepe die winter deurbring nie. Daar word beraam dat die Noord-Atlantiese bevolking tussen 600 en 1 500 groot is.

In die Suidelike Halfrond blyk daar twee verskillende subspesies voor te kom: B. m. intermedia, die Suidelike blouwalvis, en B. m. brevicauda, die dwergsubspesie, wat in die waters van die Indiese Oseaan aangetref word. Onlangse beramings vir die bevolking van die Antarktiese subspesie wissel van 1 100[46] tot 1 700.[8] Daar word tans ook meer navorsing oor die dwergsubspesie gedoen, maar 'n 1996-opname het beraam dat daar 424 dwergblouwalvisse in die klein gebied suid van Madagaskar was.[47] Dit is dus moontlik dat die bevolkings in die Indiese Oseaan duisende kan tel. Indien dit die geval is, sal wêreldwye bevolkingsgetalle heelwat hoër wees as wat huidige beramings voorspel.[7]

In 1859 het die Engelse dierkundige Edward Blyth 'n vierde subspesie, B. m. indica, in die noorde van die Indiese Oseaan geïdentifiseer, maar probleme met die identifisering van kenmerkende eienskappe van hierdie subspesie het daartoe gelei dat dit hoofsaaklik as 'n sinoniem vir die dwergsubspesie, B. m. brevicauda, gebruik is. Rekords van Sowjet-walvisvangste dui aan dat die grootte van die volwasse wyfie nader aan dié van die B. m. brevicauda as dié van B. m. musculus is. Die paarseisoene van B. m. brevicauda en die voorgestelde B. m. indica blyk egter met byna ses maande te verskil.[48]

Die migrasiepatrone van hierdie subspesies is nie baie bekend nie. Die teenwoordigheid van die dwergsubspesie, B. m. brevicauda, is byvoorbeeld in die waters van die noordelike Indiese Oseaan (Oman, Maledive, Sri Lanka) aangeteken, waar hulle moontlik 'n afsonderlike bevolking is.[48] Die blouwalvisbevolkings wat naby Chili en Peru aangetref word, is moontlik ook 'n afsonderlike bevolking. Sommige Antarktiese blouwalvisse trek in die winter nader aan die oostelike Suid-Atlantiese kus en hulle vokaliserings word soms naby Peru, Wes-Australië en in die noorde van die Indiese Oseaan gehoor.[48] In Chili is die Setaseebeskermingsentrum besig om, met ondersteuning van die Chileense Marine, uitgebreide navorsing en bewaringsprojekte uit te voer op 'n groep blouwalvisse langs die kus van Chiloé-eiland, waar in 2007 326 blouwalvisse waargeneem is.

Die seesoogdierkundiges aan die Duke-universiteit in Durham, Noord-Carolina, ondersteun pogings om die blouwalvisbevolking noukeuriger te bereken. Hulle hou die OBIS-SEAMAP (die Ocean Biogeographic Information System – Spatial Ecological Analysis of Megavertebrate Populations) in stand; dit is 'n vergelyking van waarnemings van seesoogdiere van ongeveer 130 bronne.[49]

Ander bedreigings

[wysig | wysig bron]
Die geraamte van 'n blouwalvis, buite die seelaboratorium van die Universiteit van Kalifornië.

As gevolg van hulle enorme grootte, krag en spoed, het volwasse blouwalvisse byna geen natuurlike vyande nie. Daar is egter 'n aangetekende geval in National Geographic van 'n blouwalvis wat deur moordvisse aangeval is. Alhoewel die moordvisse nie daarin geslaag het om die walvis tydens die aanval dood te maak nie, het hy ernstige wonde opgedoen en waarskynlik kort ná die aanval daaraan gevrek.[50] Sedertdien is die moordvis as die enigste natuurlike vyand van die blouwalvis bevestig.[23][37]

Blouwalvisse doen soms ook lewensgevaarlike wonde op ná botsings met seevaartuie of wanneer hulle verstrik raak in visvanggereedskap.[51] Die toenemende hoeveelheid onderwater geraas, insluitende dié afkomstig van militêre sonars, beteken dat dit vir walvisse moeiliker word om te kommunikeer.[51] 'n Ander moontlike menslike bedreiging is die versameling van polichloor-bifeniele (PCB's) in die walvis se liggaam.[52]

Met die toename in aardverwarming, smelt gletsers en ysgrond teen 'n vinniger tempo. Dit veroorsaak dat 'n groot hoeveelheid varswater die oseane in stroom en daar bestaan kommer dat die hoeveelheid varswater in die oseane 'n breekpunt kan bereik wat moontlik 'n versteuring in die oseane se sirkulasiestelsel teweeg kan bring. Die sirkulasiestelsel is verantwoordelik vir die vloei van warm en koue water om die planeet. Siende dat blouwalvisse se migrasiepatrone aan oseaantemperatuur gekoppel is, sal 'n versteuring in hierdie sirkulasie waarskynlik 'n effek op hul migrasie hê.[53] Die walvisse bring hulle somers in koel, hoë breedteliggings deur, waar hulle die planktonkrefies vreet wat daar volop voorkom. In die winter beweeg hulle na warmer, laer breedteliggings, waar hulle paar en geboorte skenk.[54]

Die verandering in oseaantemperatuur kan ook 'n effek op die blouwalvis se voedsel hê. Die verwarming en laer soutgehalte kan die beskikbare hoeveelheid planktonkrefies (en hulle ligging) affekteer.[55]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Aantekeninge en verwysings

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel (of dele daarvan) is vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel "Blue Whale"
  1. ↑ Reilly, S.B., Bannister, J.L., Best, P.B., Brown, M., Brownell Jr., R.L., Butterworth, D.S., Clapham, P.J., Cooke, J., Donovan, G.P., Urbán, J. & Zerbini, A.N. 2008. Balaenoptera musculus Geargiveer 29 Januarie 2009 op Wayback Machine.
  2. ↑ "Animal Records" (in Engels). Smithsonian National Zoological Park. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2016. Besoek op 29 Mei 2007.
  3. ↑ "What is the biggest animal ever to exist on Earth?" (in Engels). How Stuff Works. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2008. Besoek op 29 Mei 2007.
  4. ↑ FI – Species fact sheets. Fisheries and Aquaculture Department, Food and Agriculture Organization.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 "Assessment and Update Status Report on the Blue Whale Balaenoptera musculus" (PDF). Committee on the Status of Endangered Wildlife in Canada. 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 21 Mei 2004. Besoek op 19 April 2007.
  6. ↑ International Whaling Commission, Whale Population Estimates Geargiveer 21 April 2012 op Wayback Machine, besoek op 28 Februarie 2009
  7. ↑ 7,0 7,1 Alex Kirby, BBC News (2003). "Science seeks clues to pygmy whale" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2020. Besoek op 21 April 2006.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 T.A. Branch, K. Matsuoka and T. Miyashita (2004). "Evidence for increases in Antarctic blue whales based on Bayesian modelling". Marine Mammal Science. 20: 726–754. doi:10.1111/j.1748-7692.2004.tb01190.x.
  9. ↑ T. A. BRANCH et al, Past and present distribution, densities and movements of blue whales Balaenoptera musculus in the Southern Hemisphere and northern Indian Ocean, Mammal Rev. 2007, Volume 37, No. 2, 116–175. Gedruk in Singapoer.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 "American Cetacean Society Fact Sheet – Blue Whales". http://www.acsonline.org/factpack/bluewhl.htm. Besoek op 2007-06-20. 
  11. ↑ Barnes LG, McLeod SA. (1984). "The fossil record and phyletic relationships of gray whales.". In Jones ML (red.). The Gray Whale (in English). Orlando, Florida: Academic Press. pp. 3–32. ISBN 0-12-389180-9.{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  12. ↑ 12,0 12,1 Mead, James G., and Robert L. Brownell, Jr. (16 November 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (red.). Mammal Species of the World (3rd uitg.). Johns Hopkins University Press. pp. Bl. 725. ISBN 0-8018-8221-4.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  13. ↑ Arnason, U., Gullberg A. & Widegren, B. (1993). "Cetacean mitochondrial DNA control region: sequences of all extant baleen whales and two sperm whale species". Molecular Biology and Evolution. 10: 960–970. Besoek op 25 Januarie 2009.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  14. ↑ Sasaki, T. (23 Februarie 2005). "Mitochondrial Phylogenetics and Evolution of Mysticete Whales". Systematic Biology. 54 (1): 77–90. doi:10.1080/10635150590905939. Besoek op 25 Januarie 2009.{{cite journal}}: CS1 maint: date and year (link)
  15. ↑ A. Arnason and A. Gullberg (1993). "Comparison between the complete mtDNA sequences of the blue and fin whale, two species that can hybridize in nature". Journal of Molecular Ecology. 37: 312–322.
  16. ↑ Simpson, D.P. (1979). Cassell's Latin Dictionary (5 uitg.). London: Cassell Ltd. p. 883. ISBN 0-304-52257-0.
  17. ↑ Linnaeus, C (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiae. (Laurentii Salvii). p. 824.
  18. ↑ "Blue Whale Fact Sheet" (in Engels). New York State Department of Environmental Conservation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2017. Besoek op 29 Junie 2007.
  19. ↑ Ichihara T. (1966). The pygmy blue whale B. m. brevicauda, a new subspecies from the Antarctic in Whales, dolphins and porpoises Page(s) 79-113.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 "Size and Description of the Blue Whale species". http://www.wdcs.org/dan/publishing.nsf/allweb/F8FE8974A62E12F88025696D004A8EE9. Besoek op 2007-06-15. 
  21. ↑ Bonaparte J, Coria R (1993). "Un nuevo y gigantesco sauropodo titanosaurio de la Formacion Rio Limay (Albiano-Cenomaniano) de la Provincia del Neuquen, Argentina". Ameghiniana. 30 (3): 271–282.
  22. ↑ Carpenter, K. (2006). "Biggest of the big: a critical re-evaluation of the mega-sauropod Amphicoelias fragillimus." In Foster, J.R. and Lucas, S.G., eds., 2006, Paleontology and Geology of the Upper Jurassic Morrison Formation. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 36: 131-138.[1] Geargiveer 2 Desember 2007 op Wayback Machine
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 Sears R, Calambokidis J. "Update COSEWIC status report on the Blue Whale Balaenoptera musculus in Canada.". Committee on the Status of Endangered Wildlife in Canada, Ottawa..
  24. ↑ 24,0 24,1 The Scientific Monthly. American Association for the Advancement of Science. 1915. p. 21.
  25. ↑ Jason de Koning and Geoff Wild (1997). "Contaminant analysis of organochlorines in blubber biopsies from Blue Whales in the St Lawrence" (in Engels). Trent University. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Oktober 2017. Besoek op 29 Junie 2007.
  26. ↑ Blue Planet: Frozen seas (BBC documentary)
  27. ↑ Caspar, Dave (2001). "Ms. Blue's Measurements" (PDF) (in Engels). Seymour Center, University of California, Santa Cruz. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 10 September 2008. Besoek op 1 September 2006.
  28. ↑ "Detailed Information about Blue Whales" (in Engels). Alaska Fisheries Science Center. 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 April 2020. Besoek op 14 Junie 2007.
  29. ↑ Hjort J, Ruud JT (1929). "Whaling and fishing in the North Atlantic". Rapp. Proc. Verb. Conseil int. Explor. Mer. 56.
  30. ↑ Christensen I, Haug T, Øien N (1992). "A review of feeding and reproduction in large baleen whales (Mysticeti) and sperm whales Physeter macrocephalus in Norwegian and adjacent waters". Fauna Norvegica Series a. 13: 39–48.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  31. ↑ Sears R, Wenzel FW, Williamson JM (1987). "The Blue Whale: A Catalogue of Individuals from the Western North Atlantic (Gulf of St. Lawrence)". Mingan Island Cetacean Study, St. Lambert, Quebec.: 27.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  32. ↑ "Afp.google.com Hunted, rammed, poisoned, whales may die from heartbreak too". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Augustus 2008. Besoek op 26 Augustus 2008.
  33. ↑ Nemoto T (1957). "Foods of baleen whales in the northern Pacific". Sci. Rep. Whales Res. Inst. 12: 33–89.
  34. ↑ Nemoto T, Kawamura A (1977). "Characteristics of food habits and distribution of baleen whales with special reference to the abundance of North Pacific sei and Bryde's whales". Rep. Int. Whal. Commn. 1 (Special Issue): 80–87.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 "Blue Whale – ArticleWorld". http://www.articleworld.org/index.php/Blue_Whale. Besoek op 2007. 
  36. ↑ "www.npca.org". http://www.npca.org/marine_and_coastal/marine_wildlife/bluewhale.html. Besoek op 2007-06-21. 
  37. ↑ 37,0 37,1 J. Calambokidis, G. H. Steiger, J. C. Cubbage, K. C. Balcomb, C. Ewald, S. Kruse, R. Wells and R. Sears (1990). "Sightings and movements of blue whales off central California from 1986–1988 from photo-identification of individuals". Rep. Whal. Comm. 12: 343–348.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  38. ↑ William Perrin and Joseph Geraci. "Stranding" pp 1192–1197 in Encyclopedia of Marine Mammals (Perrin, Wursig and Thewissen eds)
  39. ↑ W.C. Cummings and P.O. Thompson (1971). "Underwater sounds from the blue whale Balaenoptera musculus". Journal of the Acoustics Society of America. 50(4): 1193–1198. doi:10.1121/1.1912752.
  40. ↑ W.J. Richardson, C.R. Greene, C.I. Malme and D.H. Thomson (1995). Marine mammals and noise. Academic Press, Inc., San Diego, CA. ISBN 0-12-588441-9.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  41. ↑ http://www.animalinfo.org/species/cetacean/balamusc.htm#Population – Bron van inligting vir grafiek oor Blouwalvisgetalle
  42. ↑ Scammon CM (1874). The marine mammals of the northwestern coast of North America. Together with an account of the American whale-fishery. San Francisco: John H. Carmany and Co. p. 319.
  43. ↑ Gambell, R (1979). "The blue whale". Biologist. 26: 209–215.
  44. ↑ Best, PB (1993). "Increase rates in severely depleted stocks of baleen whales". ICES J. Mar. Sci. 50: 169–186. doi:10.1006/jmsc.1993.1018. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (hulp)
  45. ↑ Yablokov, AV (1994). "Validity of whaling data". Nature. 367: 108. doi:10.1038/367108a0.
  46. ↑ T.A. Branch, D.S. Butterworth (2001). "Estimates of abundance south of 60°S for cetacean species sighted frequently on the 1978/79 to 1997/98 IWC/IDCR-SOWER sighting surveys". Journal of Cetacean Research and Management. 3: 251–270.
  47. ↑ P.B. Best (2003). "The abundance of blue whales on the Madagascar Plateau, December 1996". Journal of Cetacean Research and Management. 5: 253–260.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 T. A. Branch, K. M. Stafford, D. M. Palacios (2007). "Past and present distribution, densities and movements of blue whales Balaenoptera musculus in the Southern Hemisphere and northern Indian Ocean". Mammal Review. 37: 116–175. doi:10.1111/j.1365-2907.2007.00106.x.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  49. ↑ Die data vir die blouwalvis kan saam 'n spesiesprofiel besigtig word by hul webwerf: [2] Geargiveer 22 Februarie 2005 op Wayback Machine.
  50. ↑ Tarpy, C. (1979). "Killer whale attack!". National Geographic. 155 (4 (April)): 542–545.
  51. ↑ 51,0 51,1 Reeves RR, Clapham PJ, Brownell RL, Silber GK. Recovery plan for the blue whale (Balaenoptera musculus). (1998). Bl. 42. Silver Spring, MD. National Marine Fisheries Service. Verkry op 2007-06-20.
  52. ↑ Environmental Toxicology and Chemistry, deur Robert J. Letcher, Ross J. Norstrom, Derek C.G. Muir, Courtney D. Sandau, Krystyna Koczanski, Robert Michaud, Sylvian De Guise en Pierre Béland.
  53. ↑ Robert A. Robinson, Jennifer A. Learmonth, Anthony M. Hutson, Colin D. Macleod, Tim H. Sparks, David I. Leech, Graham J. Pierce, Mark M. Rehfisch and Humphrey Q.P. Crick (2005). "Climate Change and Migratory Species" (PDF). BTO. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 Mei 2007. Besoek op 9 Julie 2007.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  54. ↑ Hucke-Gaete, Rodrigo, Layla P. Osman, Carlos A. Moreno, Ken P. Findlay, and Don K. Ljungblad (2003). "Discovery of a Blue Whale Feeding and Nursing Ground in Southern Chile". The Royal Society: s170–s173.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  55. ↑ Moline, Mark A., Herve Claustre, Thomas K. Frazer, Oscar Schofield, and Maria Vernet (2004). "Alteration of the Food Web Along the Antarctic Peninsula in Response to a Regional Warming Trend". Global Change Biology. 10: 1973–1980. doi:10.1111/j.1365-2486.2004.00825.x.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Blouwalvis&oldid=2626199"