Gaan na inhoud

Atoem

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Atoem
Atoem, skepper van die wêreld.
Atoem, skepper van die wêreld.
Soort god  Egipties
God van Die skepping
Naam in hiërogliewe
t
U15		 A40
Kultussentrum  Heliopolis
Metgesel Ioesaas[1]
Portaal  Portaalicoon   Antieke Egipte

Atoem (ook Atem of Tem) was in die Egiptiese mitologie ’n belangrike god wat met die skepping van die wêreld verbind is.

Naam

[wysig | wysig bron]

Daar word geglo Atoem se naam kom van die woord tem, wat "volledig" of "klaarmaak" beteken. Dit word geïnterpreteer as dat hy die "volledige een" was of die een wat die wêreld klaargemaak, dus klaar geskep, het. As die skepper is hy die onderliggende wese van die wêreld; alles het óf uit sy vlees óf uit sy ka ontstaan.[2]

Rol

[wysig | wysig bron]

Atoem is as beide ’n skepper van die wêreld en die vader van die koning beskou. In die Heliopolis-weergawe van die skepping is Atoem beskou as die eerste god; hy het homself geskep uit die oerwaters, Noe.[3] Hy het volgens die vroeë mites sy kinders, Sjoe en Tefnoet, geskep deur hulle uit te spoeg.[4] Om te verduidelik hoe hy dit gedoen het, word die metafoor van masturbasie gebruik; die hand waarmee hy gemasturbeer het, verteenwoordig sy vroulike sy.[5]

In die Ou Ryk het die Egiptenare geglo Atoem het die afgestorwe koning se siel uit sy piramide opgelig na die hemele.[6] Hy was ook ’n songod wat verbind is met die hoofsongod, Ra. Hy is spesifiek met die aandson verbind, terwyl die god Chepri verbind is met die oggendson en Ra met die son in die algemeen.[7]

Verhouding met ander gode

[wysig | wysig bron]

Atoem was selfgeskep, die eerste wese wat voor die skepping uit die donker, eindelose oerwaters te voorskyn gekom het; ’n produk van die energie en materie in hierdie chaos. Hy het toe sy kinders, die eerste gode, uit eensaamheid geskep: Sjoe, die god van die hemele, en Tefnoet, die godin van vogtigheid. Die broer en suster was nuuskierig oor die oerwaters wat hulle omring het en het dit gaan verken. Hulle het verdwyn en Atoem, wat baie hartseer was, het ’n boodskapper, die Oog van Ra, gestuur om hulle te gaan soek. Die trane wat hy gestort het, was die eerste mense.[8]

Uitbeelding en kultus

[wysig | wysig bron]

Atoem word gewoonlik uitgebeeld as ’n man met óf die koninklike kopdoek óf die dubbele rooi Desjret- en wit Hedjet-kroon van Benede- en Bo-Egipte, wat klem lê op sy verbintenis met koningskap. Soms is hy ’n slang of ander dier.[2]

Sy kultus was gesentreer in die stad Heliopolis.[2]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 150
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. pp. 99–101
  3. ↑ The British Museum. "Picture List" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 4 April 2012.
  4. ↑ Egyptian gods Atum Geargiveer 20 Desember 2008 op Wayback Machine Besoek op 30 Desember 2006.
  5. ↑ Wilkinson, Complete Gods and Goddesses, pp. 18, 99.
  6. ↑ http://www.philae.nu/akhet/NetjeruA.html#Atum Geargiveer 20 Desember 2008 op Wayback Machine Besoek op 9 November 2006
  7. ↑ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. pp. 205
  8. ↑ Pinch, Geraldine (2004). Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt. Oxford University Press. pp. 63–64

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Atoem&oldid=2449491"