Gaan na inhoud

Aleksander Poesjkin

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Aleksander Poesjkin
Portret van Aleksander Poesjkin deur Wasilij Tropinin
Gebore
Aleksander Sergejewitsj Poesjkin

6 Junie 1799
Moskou, Russiese Ryk
Sterf10 Februarie 1837 (op 37)
Sint Petersburg, Russiese Ryk
NasionaliteitVlag van Rusland Rusland
BeroepDigter, romanskrywer, dramaturg
Bekend virEugene Onegin, Die Kaptein se Dogter, Boris Godoenof, Roeslan en Ljoedmila
EggenootNatalja Poesjkina (1831–1837)
KindersAleksander, Grigori, Maria en Natalja
Ouer(s)Sergei Lwowitsj Poesjkin
Nadezjda Ossipowna Gannibal
Handtekening

Aleksander Sergejewitsj Póésjkin (Russies: Александр Серге́евич Пу́шкин luister (hulp·inligting)), wetenskaplike transliterasie: Aleksandr Sergeevič Puškin; 6 Junie [O.S. 26 Mei] 1799 tot 10 Februarie [O.S. 29 Januarie] 1837), was ’n Russiese Romantieke skrywer wat beskou word as die grootste Russiese digter [1][2][3][4] en die vader van moderne Russies.[5][6]

Hy het voorbrand gemaak vir die gebruik van omgangstaal in sy gedigte en toneelstukke en so ’n storie-styl – drama, romanse en satire gemeng – geskep wat sedertdien met die Russiese letterkunde verbind word en wat ’n groot invloed op latere Russiese skrywers gehad het.

Poesjkin is in Moskou gebore en het op 15-jarige ouderdom sy eerste gedig gepubliseer. Hy is wyd in die letterkundige wêreld erken teen die tyd dat hy aan die Keiserlike Liseum in Tsarskoje Selo gegradueer het. Hy het sosiale hervorming voorgestaan en het in die vroeë 1820's met die regering gebots. Daarvoor is hy na Suid-Rusland verban. Terwyl hy streng deur regeringsensors dopgehou is en nie toegelaat is om te reis en te skryf soos hy wou nie, het hy sy beroemdste toneelstuk, die drama Boris Godoenof, geskryf, maar hy kon dit eers jare later publiseer. Sy rymroman Eugene Onegin het van 1825 tot 1832 in dele verskyn.

Poesjkin en sy vrou, Natalja Nikolajewna Gontsjarow, met wie hy in 1831 getroud is, het later in hoë sosiale kringe beweeg. In 1837, terwyl sy skuld al hoe groter geword het te midde van gerugte dat sy vrou ’n buite-egtelike verhouding het, het Poesjin haar vermeende minnaar, Georges d'Anthès, tot ’n tweegeveg uitgedaag. Poesjkin is noodlottig gewond en het twee dae later gesterf.

Biografie en afkoms

[wysig | wysig bron]

Poesjkin se pa, Sergei Lwowitsj Poesjkin, stam af van ’n vooraanstaande adellike familie en sy ma, Nadezjda Ossipowna Gannibal, van Duitse en Skandinawiese adel.[7][8]

Haar pa se pa, dus Poesjkin se oupagrootjie, wat deur Pieter die Grote grootgemaak is, was Abram Gannibal, ’n Afrikaan. Volgens een teorie het hy gekom van ’n dorpie met die naam Logon in Noord-Ethiopië (toe bekend as Abissinië). Meer onlangse navorsing toon egter dat hy van Kameroen was. Nadat hy in Frankryk ’n militêre ingenieur geword het, het hy goewerneur van Rewal geword en eindelik hoof van die bou van seeforte en kanale in Rusland.

Poesjkin het vier kinders uit sy huwelik met Natalja gehad: Aleksander, Grigori, Maria en Natalja.

Invloed op die taal

[wysig | wysig bron]

Aleksander Poesjkin word beskou as die vader van die Russiese letterkunde. Hy het nie net die hoogs genuanseerde vlak van taal geskep wat Russiese letterkunde ná hom kenmerk nie, hy het ook die Russiese leksikon aansienlik aangevul. Waar daar gapings in die Russiese woordeskat was, het hy leenwoorde geskep.

Sy ryk woordeskat en hoogs sensitiewe styl is die grondslag van die moderne Russiese letterkunde. Die Russiese letterkunde begin in werklikheid by Poesjkin. Hy het Rusland bekend gestel aan al die Europese letterkundige genres asook ’n groot aantal Wes-European skrywers. Hoewel hy jonk dood is, het hy voorbeelde nagelaat van feitlik elke letterkundige genre van sy tyd: die liriese gedig, die roman, die kortverhaal, die drama, die kritiese essay en selfs die persoonlike brief. Sy werke het feitlik al die skrywers ná hom beïnvloed, van Leo Tolstoi tot Maksim Gorki.

Werke

[wysig | wysig bron]
Gedenkteken vir Poesjkin in Sjanghai, China

Baie van sy werke word as meesterstukke beskou, soos die gedig Die Brons Ruiter en die drama Die Klipgas, ’n verhaal oor die val van Don Juan. Sy poëtiese kort drama Mozart en Salieri was die inspirasie vir Peter Shaffer se Amadeus.

Poesjkin se werke het ook materiaal verskaf vir onder andere Russiese komponiste. Michail Glinka se Roeslan en Ljoedmila is die vroegste belangrike opera wat deur Poesjkin geïnspireer is en ’n mylpaal in die tradisie van Russiese musiek. Pjotr Tsjaikofski se operas Eugene Onegin (1879) en Die Skoppensvrou (1890) het dalk buite Rusland beter bekend geword as Poesjkin se eie werke met dieselfde name. Modest Mussorgsky se grootse Boris Godoenof (twee weergawes, 1868-9 en 1871-2) tel onder die heel beste en oorspronklikste Russiese operas.

Van sy werke sluit in:

Gedigte
  • 1820 – Руслан и Людмила; Roeslan en Ljoedmila
  • 1820–1821 – Кавказский пленник; Die Gevangene van die Kaukasus
  • 1821–1822 – Братья разбойники; Die Diewebroers
  • 1824 – Цыганы; Die Sigeuners
  • 1825 – Граф Нулин; Graaf Noelin
  • 1833 – Медный всадник; Die Brons Ruiter
Dramas
  • 1825 – Борис Годунов Boris Godoenof
    • Каменный гость; Die Klipgas
    • Моцарт и Сальери; Mozart en Salieri
Drama in rymvorm
Prosa
  • 1831 – Повести покойного Ивана Петровича Белкина; Die Verhale van Wyle Iwan Petrowitsj Belkin
    • Гробовщик; Die Begrafnisondernemer (kortverhaal)
    • Станционный смотритель; Die Stasiemeester (kortverhaal)
  • 1834 – Пиковая дама; Die Skoppensvrou (kortverhaal)
  • 1836 – Капитанская дочка; Die Kaptein se Dogter (roman)
  • 1837 – Арап Петра Великого; Pieter die Grote se Neger (onvoltooide roman oor sy oupagrootjie)
  • 1837 – Египетские ночи; Egiptiese Nagte (onvoltooide kortverhaal)
Verhale in digvorm
  • 1831 – Сказка о царе Салтане; Die Verhaal van Tsaar Saltan
  • 1833 – Сказка о рыбаке и рыбке; Die Verhaal van die Visserman en die Vis
  • 1833 – Сказка о мертвой царевне; Die Verhaal van die Dooie Prinses

Verwysings

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Alexander Pushkin
  1. ↑ "Short biography from University of Virginia". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 April 2019. Besoek op 2 Oktober 2008.
  2. ↑ Allan Reid, "Russia's Greatest Poet/Scoundrel"
  3. ↑ BBC News, 5 June 1999, "Pushkin fever sweeps Russia"
  4. ↑ BBC News, 10 June 2003, "Biographer wins rich book price"
  5. ↑ Biography of Pushkin at the Russian Literary Institute "Pushkin House"
  6. ↑ Maxim Gorky, "Pushkin, An Appraisal"
  7. ↑ Лихауг [Lihaug], Э. Г. [E. G.]. "Предки А. С. Пушкина в Германии и Скандинавии: происхождение Христины Регины Шёберг (Ганнибал) от Клауса фон Грабо из Грабо [Voorvaders van A. S. Poesjkin in Duitsland en Skandinawië: Afstammeling van Christina Regina Siöberg (Hannibal) van Claus von Grabow zu Grabow]". Генеалогический вестник [Genealogical Herald].–Санкт-Петербург [Sint Petersburg]. 27: 31–38. {{cite journal}}: Onbekende parameter |maand= geïgnoreer (hulp)
  8. ↑ Lihaug, Elin Galtung. "Aus Brandenburg nach Skandinavien, dem Baltikum und Rußland. Eine Abstammungslinie von Claus von Grabow bis Alexander Sergejewitsch Puschkin 1581–1837". Archiv für Familiengeschichtsforschung. 11: 32–46.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Elaine Feinstein (red.): After Pushkin: versions of the poems of Alexander Sergeevich Pushkin by contemporary poets. Manchester: Carcanet Press; Londen: Folio Society, 1999 ISBN 1-85754-444-7
  • Serena Vitale: Pushkin's button; vertaal uit Italiaans deur Ann Goldstein. New York: Farrar, Straus & Giroux, 1998 ISBN 1-85702-937-2
  • T. J. Binyon: Pushkin: A Biography (Londen: HarperCollins, 2002; ISBN 0-00-215084-0); VSA-uitgawe: New York: Knopf, 2003; (ISBN 1-4000-4110-4).

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Poesjkin&oldid=2702940"