Adelboden
|
Adelboden | |
|---|---|
| Kaart | Wapen |
 | |
 | |
| Vlag | |
 | |
| Land |  Switserland
|
| Kanton | Bern |
| Koördinate | 46°29′N 7°33′O / 46.483°N 7.550°O |
| Stigting (eerste verwysing) | 1409 |
| Oppervlakte: | |
| - Totaal | 88,2 vk km |
| Hoogte bo seevlak | 1 350 m |
| Bevolking: | |
| - Totaal (31 Desember 2009) | 3 586 |
| - Bevolkingsdigtheid | 40,7 /vk km |
| Tydsone | CET (UTC+1) |
| - Somertyd | CEST (UTC+2) |
| Amptelike Webwerf | Adelboden |
Adelboden is 'n munisipaliteit in die administratiewe distrik Frutigen-Niedersimmental van die Switserse kanton Bern.
Geografie
[wysig | wysig bron]Adelboden is in die weste van die Berner Oberland-streek aan die einde van die Engstligen-vallei geleë. Die dorp lê 1 350 meter bo seevlak, met die bergpiek Grossstrubel (3 242 m) as sy hoogste en die Engstligen-vallei (1 045 m) as sy laagste punt.
Die plaaslike flora sluit Alpynse en sub-Alpynse spesies in. Berghange is dikwels bebos, terwyl die plato's en terrasse as weivelde dien.
Die grootste deel van Adelboden is op 'n suidelike terras bo-oor die Engstligen-vallei geleë. Daarnaas maak ook kleiner Bäuerten ('n soort historiese boerdery-koöperasies) soos Ausserschwand, Boden, Gilbach, Hirzboden en Stigelschwand deel uit van die munisipaliteit.
Die hoogste bergpieke is Lohner (3 048 m bo seevlak), Tschingellochtighorn (2 735 m), Steghorn (3 146 m), Wildstrubel (3 242 m), Fitzer (2 458 m), Tschenten (2 025 m) en Gsür (2 708 m).
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die huidige dorpsnaam verskyn in 'n historiese dokument van 1409 en is heel waarskynlik van 'n plantnaam, Adelgras (of Alpenrispengras, Poa alpina) afgelei. Hierdie eerste woorddeel van die saamgestelde naam is gekombineer met -boden as tweede komponent - letterlik "'n laer geleë plek, dal, bergterras".
Teen die middel van die 19de eeu het misoeste en diersiektes die plaaslike landbougemeenskap ernstig benadeel, en baie bewoners het geëmigreer. Eers met die opkoms van toerisme vanaf die 1870's het Adelboden 'n nuwe ekonomiese opswaai beleef.
In hierdie tydperk is die eerste hotelle en 'n pad langs die Engstlige-rivier gebou. Die bevolking het in die volgende dekades vinnig gegroei. Die plaaslike Grandhotel het in 1901 vir die eerste keer 'n winterseisoen ingevoer, en in die 1930's is die kabelkar gebou wat Adelboden met die Engstligenalp verbind.
Bevolking
[wysig | wysig bron]| Bevolkingsontwikkeling | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jaar | 1764 | 1850 | 1900 | 1910 | 1930 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Inwoners | 1051 | 1513 | 1564 | 2163 | 2417 | 2873 | 2881 | 3326 | 3276 | 3347 | 3634 |
Taal
[wysig | wysig bron]Die plaaslike Alemanniese omgangstaal, genoem Adelbodetütsch, is 'n baie besonderse Hoogste-Alemanniese dialek van die Berner Oberland wat enkele kenmerke met die oorspronklike dialek van Wallis deel.
Toerisme
[wysig | wysig bron]
Die plaaslike toerismebedryf is veral met die oog op gesinsvakansies, sport en ontspanning ontwikkel. Daar is 24 hotelle met altesaam 1 291 beddens, 800 vakansiehuise met 10 000 beddens, drie kampeerplekke en veertig restaurante.
Gedurende die somerseisoen is daar 300 km se wandelroetes wat van maklike stap- tot Alpynse klimroetes. Ander moontlikhede sluit fietsry, die bou van modelvliegtuie, valskermspring en tennis in.
Op 9 Julie 2005 is Adelboden as eerste Alpynse ontspanningsoord in Switserland gesertifiseer.
Die skigebied van Adelboden-Frutigen-Lenk beskik oor 56 vervoerfasiliteite met meer as 170 km se ski-lopies in verskillende moeilikheidsgrade. Daarnaas is daar 23 km se oorland-skiroetes, 74 km se winterwandelpaaie en 'n binnenshuise ysskaatsbaan.