Farao
| Farao | |
|---|---|
  ’n Tipiese uitbeelding van ’n farao.
| |
| Heerser van | Antieke Egipte |
| Eerste farao | Narmer (of Menes) |
| Laaste farao | Cleopatra en Caesarion |
| Woning | Wissel van eeu tot eeu |
| Aangestel deur | Goddelike mag |
| Begin | c. 3150 v.C. |
| Einde | 30 v.C. |
| ||
| pr-ˤ3 "Groot huis" in hiërogliewe |
|---|
Farao is die algemene titel van die konings van Antieke Egipte. Die naam kom van die Egiptiese per 'āa, wat "groot huis" of "paleis" beteken. Die eintlike woord vir koning was nesoet. Gedurende die regeringstyd van Toetmoses III (ongeveer 1479-1425 v.C.) in die Nuwe Ryk, ná die buitelandse regering van die Hyksos gedurende die Tweede Oorgangstydperk, het farao die aanspreekvorm vir ’n koning geword.[1]
In die vroeë tydperk het Egiptiese konings tot drie titels gehad: die Horusnaam, die praenomen (nswt-bjtj) en die Nebty-naam (nbtj). Die Goue Horus-naam en nomen is later bygevoeg.
In die Egiptiese gemeenskap was godsdiens baie belangrik in die alledaagse lewe. Een van die farao se rolle was om as bemiddelaar tussen die gode en die mense op te tree; hy was dus die godsdienstige en burgerlike leier. Hy het al die grond in die land besit, wette gemaak, belasting ingesamel en Egipte as aanvoerder van die leër teen invallers beskerm.[2] Op godsdiensgebied het hy toesig gehou oor seremonies en die terreine vir nuwe tempels gekies. Hy was verantwoordelik vir die handhawing van die Maät (mꜣꜥt), of kosmiese balans, en vir die reg.[3]
In die vroee dae, voor die vereniging van Benede- en Bo-Egipte, het die Desjret of "Rooi Kroon" die koninkryk Benede-Egipte verteenwoordig en die Hedjet of "Wit Kroon" die koninkryk Bo-Egipte. Ná die vereniging van die twee koninkryke in een Egipte is die krone gekombineer. Mettertyd is nuwe hoofbedekkings ingevoer en soms is ’n paar selfs gelyk gedra.
Vyf name van die farao
[wysig | wysig bron]Horusnaam
[wysig | wysig bron]| |
Die Horusnaam (hor) is die oudste naam. Dit het bestaan uit ’n afbeelding van ’n paleis (serech) met die valkgod Horus bo-op. Die naam van die farao het in die paleis gestaan. Horus beskerm hier die koning se naam. Die eerste farao's (van die Predinastiese Periode en die 1ste, 2de en 3de Dinastie) het dit al gebruik.
Nebty-naam
[wysig | wysig bron]| |
Die Nebty (letterlik: "twee dames") is ’n naam wat ingestel is nadat Bo- en Neder-Egipte verenig is en bestaan uit die twee godinne van Egipte wat die eenheid moes waarborg:
- Nechbet, ’n ouwêreldse aasvoël van Bo-Egipte
- Wadjet, ’n slang van Benede-Egipte
Goue Horus-naam
[wysig | wysig bron]
| |
Die naam van die goue Horus bestaan uit ’n valk (Horus) wat sit op die goudsimbool (neboe). Daaragter kom die naam van die farao. Dié naam is in gebruik geneem ná die vereniging toe daar ’n sterk invloed van Horus was. Die betekenis van dié naam is nie heeltemal seker nie, maar daar is twee teorieë:
- ’n Oorwinning deur Horus oor die god Seth. Die goud kan ’n simbool wees van die oorwinning.
- Die goud kan die ewigheid van Horus uitbeeld.
Praenomen
[wysig | wysig bron]| |
Dit is die troonnaam wat die farao aangeneem het wanneer hy die troon bestyg het. Hy het dit saam met die nomen gebruik. Dit word voorafgegaan deur twee simbole: ’n riet (nesoet) en ’n by (bit) wat die twee lande simboliseer. Daarby staan die farao se naam in ’n cartouche. Die cartouche bestaan uit ’n tou wat om die naam gespan is. Later is twee aparte cartouches gebruik.
Nomen
[wysig | wysig bron]| |
Dit is die naam wat die farao by geboorte gekry het, maar dit was gewoonlik die belangrikste naam, byvoorbeeld Ramses. Dit het bestaan uit ’n gans (sa, seun) en ’n son (ra, van die songod Ra) met die naam van die farao in ’n cartouche.
Voorbeeld van ’n volledige naam
[wysig | wysig bron]Hier is die volledige naam van Toetankamen as voorbeeld. Die vyf name word gevolg deur die transliterasie en die Afrikaanse betekenis.
| Hiërogliewe | Transliterasie | Afrikaans | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Ka-nacht toet mesoet | Sterk bul, hulp van geskape vorme. | ||||||||||||||||||||
|
Nefer-hepoe segereh-tawy sehetep-netjeroe neboe | Dinamiese wetgewer, wat die Twee Lande tot rus bring, wat al die gode gunstig stem. | ||||||||||||||||||||
|
Wetjes-chaoe sehetep-netjeroe | Hy wat die ampstekens het, wat al die gode gunstig stem. | ||||||||||||||||||||
|
Nebcheperoere | Hoë manifestasie van die god Ra. | ||||||||||||||||||||
|
Toetanchamon heka-ioenoe-sjema | Lewende beeld van die god Amon, heerser van die stad Heliopolis. |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Redmount, Carol A. "Bitter Lives: Israel in and out of Egypt." p. 89–90. The Oxford History of the Biblical World. Michael D. Coogan, ed. Oxford University Press. 1998.
- ↑ "Pharaoh". AncientEgypt.co.uk (in Engels). The British Museum. 1999. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2019. Besoek op 20 Desember 2017.
- ↑ Mark, Joshua (2 September 2009). "Pharaoh - Ancient History Encyclopedia". ancient.eu (in Engels). Ancient History Encyclopedia Limited. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2020. Besoek op 20 Desember 2017.
Bronne
[wysig | wysig bron]- (nl) L. Adkins, Roy Adkins, Egypte ontraadseld. De bezeten archeoloog en zijn speurtocht naar de betekenis van hiërogliefen, Utrecht, 2000. ISBN 9021585421
