Ti-ko-phiau Ti-pat-kài oá khì bí-jîn hit pêng, ah Hiân-chōng lāu-sîn-chāi-chāi (18 sè-kí)
Se-iû-kì (西遊記/西游记) sī Tiong-kok kó·-tián bûn-ha̍k ê 1 ê keng-tián chok-phín, tī Bêng-tiâu 1590 nî-tāi chó-iū chhut-pán--ê. Goân chok-chiá siáⁿ-lâng kàu taⁿ iáu-ū cheng-gī, thoân-thóng ê kóng-hoat jīn-ûi sī Gô· Sêng-un (吳承恩) chit ūi ha̍k-chiá. Se-iû-kì biô-siá ê kò·-sū sī kin-kù Tông-tiâu Hiân-chōng (玄奘) chit ūi hoe-siūⁿ kiâⁿ-kha khì Ìn-tō· ê si̍t-chāi le̍k-sú, cheng-chha iōng siáu-soat ê ki-su̍t thàu-lām kóa Tiong-kok pún-thó· ê sîn-oē ê sêng-hūn--ji̍p-khì. Se-iû-kì te̍k-pia̍t siū tio̍h gín-á, siàu-liân-ke ê hoan-gêng. I ê ki-pún ke̍k-chêng bat hông kái chò chē-chē chhut-thâu, pau-koat pò·-tē-hì, tiān-iáⁿ, tiān-sī-kio̍k, ang-á-oē hē-lia̍t kah bú-tâi-ke̍k.
Tùi Se-iû-kì chit-pún tù-chok, ē-tàng khòaⁿ-chhut Hu̍t-kàu liû-thôan kàu Tiong-kok liáu-āu, chham Tō-kàu, Khóng-chú-kàu hō·-siong chi-kan ê éng-hiáng chiâⁿ chhim.
Se-iû-kì tī Tang-a tē-khu ê bîn-kan bûn-hòa tang-tiong ū it-tēng ê tē-ūi. Chêng ùi Tiong-kok thôan-kàu chhù-piⁿ kok-ka liáu-āu, taⁿ koh-chài thàu-kòe Ji̍t-pún bàng-gah iáⁿ-chi̍p liû-thoân kàu Au-Bí tē-khu. Sui-bóng sī têng-sin pau-chong--kòe ê sin chhut-thâu, jī-chhiáⁿ ki-pún ê kò·-sū, jîn-bu̍t bô-piàn, put-jī-kò se-hng ê koan-chiòng iu-gôan chiâⁿ-chē lóng m̄-chai-iáⁿ chit-ê kò·-sū pún-té sī hō·-chò Se-iû-kì.
Kò·-sū hoat-seng tī Tông-thài-chong Lí Sè-bîn ê sî-tāi, Tē-it ko-seng Hiân-chōng ha̍k hu̍t chin-chhim, chiâⁿ ū châi-chêng, Thài-chong hông-tè him-bō· i ê châi-chêng, sù hō· i hoat-hō "Sam-chōng" (三藏). Hit-ê sî-chūn Tông-thài-chong thiaⁿ-kóng se-hng ū 1-ê só·-chāi (chit-chūn ê Ìn-tō· ) tī-kok ê keng-giām chin hong-hù, i to̍h àn-sǹg beh phài lâng khì hia ha̍k-si̍p, kā in ê hó phiat-pō· o̍h--tǹg-lâi. Jû-lâi hu̍t-chó· chai-iáⁿ chit-chân tāi-chì liáu-āu, to̍h àm-tiong tiám-tuh Tông-thài-chong, ài i ún-chún Sam-chōng khì se-hng chhú-keng. Āu--lâi, Jû-lâi hu̍t-chó· iū-koh hoan-hù Koan-sè-im Phô·-sat to̍h-ài àm-tiong pó·-hō· chí-tiám chhù-keng-jîn, hō· i ē-tàng sūn-lī lâi-kàu se-hng. Iah.. Se-thian lī Tiong-gôan chiâⁿ hn̄g, chi̍t-lō· khâm-khia̍t koh hiong-hiám, kok-lō· iau-mô· kúi-kòai put-chí-á chōe. In-ūi án-ne ê khoan-hē, tī Koan-sè-im Phô·-sat ê chí-sī hā, Sam-chōng sian-āu tiàm pòaⁿ-lō· khioh 3 ê tô·-tē lâi thè i hâng-iau tû-mô·, kái-thoat gûi-hiám. Àn-chiàu Bân-lâm-lâng thôan-thóng ê kóng-hoat, chit 3 ê tô·-tē sī: Kâu-chê-thian (猴齊天/猴齐天), Ti-pat-kài (豬八戒) kah Sa-sēng (沙僧). Chit 3 ê tô·-tē lia̍h-gōa, Sam-chōng ôan-á koh siu-ho̍k 1-chiah Pe̍h-liông-bé. Chū-án-ne, Sam-chōng in su-tô· 4 ê lâng kah chit-chiah Pe̍h-liông-bé, chi̍t-lō· hiang-iau tû-mô·, keng-le̍k kiú-kiú peh-cha̍p-it lān, siū-chīn bû-hān ê hong-song kah khó·-chhó·, kiâⁿ-kòe lóng-chóng cha̍p-bān peh-chheng lí lō·, chòe-āu kàu-teh se-thian Lûi-im-sī, chhú-tit 35-pō· chin-cheng tò-tńg-khì Tāi-tông kò·-hiong. In-ūi tài-liām Sam-chōng su-tô· chèng-lâng chhú-keng chō-hok jîn-kan, kong-tek bû-liōng, Jû-lâi hu̍t-chó· koat-tēng ún-chún in su-tô· 4 ê lâng sêng-hu̍t, chiūⁿ-thiⁿ chò sîn-sian.
|
|---|
| | Chú-tê | |
|---|
| | Jîn-bu̍t | |
|---|
| | Seng-bu̍t | |
|---|
| | Tē-hng | |
|---|
| | Bûn-ha̍k | |
|---|
|
|
|---|
| | Siōng-thâu-á kun-sū tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á Súi-bûn tē-lí tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á bûn-ha̍k lí-lūn kap phoe-phêng tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á sîn-ōe tē-lí-chì | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kho-ha̍k phó͘-ki̍p tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á jī-tián | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kó͘-tāi chè-tō͘-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kang lông-gia̍p seng-sán ki-su̍t tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á lông-gia̍p pek-kho-choân-su | |
|---|
| | Siōng-thâu-á io̍h-tián tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tiong-i-ha̍k tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kiàn-tio̍k-ha̍k tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á si̍t-bu̍t-ha̍k tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á hōe-ōe lí-lūn tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tê-sim tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tē-lí-ha̍k tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á Hì-khek-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á lūi-phian kó͘-tāi bûn-hòa tián-che̍k | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tô͘-su hun-luī chóng bo̍k-lo̍k | |
|---|
| | Siōng-thâu-á si-koa chóng-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á si-koa lí-lūn kap phín-phêng tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á hong-giân jī-tián | |
|---|
| | Siōng-thâu-á bûn-soán | |
|---|
| | Siōng-thâu-á Le̍k-sú phêng-lūn tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tiat-lí sòaⁿ-bûn chóng-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á chèng-lūn-bûn chóng-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á siáu-soat chóng-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pit-kì siáu-soat chóng-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pian-liân-thé sú-chheh | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kok-pia̍t-thé sú-chheh | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kí-toān-thé thong-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pian-liân-thé thong-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kí-toān-thé toān-tāi-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á gí-lo̍k | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kò-jîn giân-hêng le̍k-sú sòaⁿ-bûn | |
|---|
| | Siōng-thâu-á ji̍t-kì-thé iû-kì | |
|---|
| | Siōng-thâu-á sû-tián | |
|---|
| | Siōng-thâu-á ūn-bûn tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á jī-chheh | |
|---|
| | Siōng-thâu-á siáu-soat-sú | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kò-jîn tan-to̍k tù-chok bûn-giân-bûn siáu-soat-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á cha̍p-bûn-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pe̍h-ōe-bûn té-phiⁿ siáu-soat-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pe̍h-ōe-bûn sòaⁿ-bûn si-chi̍p | |
|---|
| | Siōng-thâu-á sin-bûn-ha̍k siā-thoân | |
|---|
| | Siōng-thâu-á si-koa | |
|---|
| | Siōng-thâu-á kò-jîn si-koa pian tù-chok | |
|---|
| | Siōng-thâu-á le̍k-sú siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á chì-koài siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á lōng-bān chú-gī sîn-ōe tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á khau-sé-thé tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á khián-chek-thé tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tiong-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á le̍k-sú tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á lông-bîn kap kiap-khek tê-châi ê tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á ka-têng tê-châi ê tn̂g-phiⁿ siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tn̂g-phiⁿ su-chêng-si | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tn̂g-phiⁿ sū-sū-si | |
|---|
| | Siōng-thâu-á oân-chéng chhet-giân-si | |
|---|
| | Siōng-thâu-á bîn-chú su-sióng chèng-lūn-bûn | |
|---|
| | Siōng-thâu-á bîn-koa-thé sū-sū tn̂g-si | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pe̍h-ōe-bûn toán-phian siáu-soat | |
|---|
| | Siōng-thâu-á pò-kò bûn-ha̍k | |
|---|
| | Hiān-iú siōng-thâu-á kio̍k-pún | |
|---|
| | Siōng-thâu-á tián-che̍k goā-bûn e̍k-pún | |
|---|
| | Siōng-thâu-á chhut-thâu | |
|---|
| | Siōng-thâu-á hoat-i chheh | |
|---|
|
