2020
Uiterlijk
't Joar 2020 is e schrikkeljoar die begunt ip e woensdag. 't Is 't 20e joar van 't 3e millennium en van d' 21e êeuwe en 't êeste joar van 't decennium 2020-2029.
Gebeurtenissn
[bewerkn | brontekst bewerken]- januoari
- 1 - Krowoasje pakt 't voorzitterschap van de Road van d' Europeesche Unie over.
- 3 - By e luchtanval van de Vereenigde Stoatn ip 't vliegpling van Bagdad, hoofdstad van Irak, sterft den Iraneesche generoal Qassem Soleimani. Doa komt astrabansje van in 't Middn-Oostn.
- 7 - Al sedert november 2019 roazn extreme busbrandn in 't zuud-oostn van Austroalië. Achter 3 moandn zyn der al meer of 'n half miljard beestn an hunder ende gekommn en meer of 25 menschn hèn 't nie overleefd.
- 8 - Vanuut Iran wordn viftien rakettn ofgeschootn ip twèe Amerikoansche luchtmachtboasissn in Irak, woaby dan der teminste 11 menschn gekwetst geroakn.
- 8 - Ukraine International Airlines-vlucht 752 stort nere met 176 menschn an boord, kort achter 't ipstygn van 't vliegpling Imam Khomeini by Teheran. E poar doagn loater gèeft Iran toe dan ze de vlieger per oengeluk hèn neregeschootn.
- 23 - Vanwege de coronavirusepidemie platst de Chineesche overheid de steedn Wuhan, Huanggang en Ezhou in quarantaine.
- 24 - Deur 'n eirdbevienge in 't oostn van Turkeye valln der teminste 41 dooie.
- 24 - In Vrankryk hèn d' eiste drie menschn binn Europa 't nieuw coronavirus ipgeloop'n. D' uytbroake begost ip 't ende van 2019 in Wuhan in China.
- 26 - In de Vereenigde Stoatn stervn den NBA-basketter Kobe Bryant, zyn dertienjoarige dochter Gianna en nog zeevn andere menschn, in 'n helikopteraccident in Calabasas, Californië.
- 31 - 't Vereenigd Keunienkryk stapt uut d' Europeesche Unie (Brexit).
- februoari
- 4 - 't Nieuw coronavirus (COVID-19) wordt vo d'n eiste kèer in België vastegesteld. 't Goat over e West-Vloamynk die uyt China gerepatrieerd is.
- 8 - By de parlementsverkieziengn in Ierland gerakt de republikeynsche partie Sinn Féin vo den eeste kèer an kop in de geschiedenisse van 't land.
- 8 - In e wienkelcenter in de Thaise stad Nakhon Ratchasima schiet e militair zeker 29 menschn dood en der zyn ook 57 gekwetste. Den doader wordt loater zelve doodgeschootn.
- 9 - In de Vereenigde Stoatn wint de Zuud-Koreoansche film Gisaengchung (Parasite) van regisseur Bong Joon-ho den Oscar (Academy Award) vo de beste film. 't Is den eeste kèer oois dat e nie-Iengelstoalige film die prys wint.
- 10 - Oost-Afrika beleeft d' ergste ploage van woestynsprienkoanders in 70 joar.
- 10 - Storm Ciara bereykt de Britsche eylandn en West- en Noord-Europa. Der valln teminste zeevn dooie en der is serieuze materiële schoa in verschillige landn.
- moarte
- 11 - De Weireldgezoendheidsorganisoasje verkloart 't besmettelyk coronavirus SARS-CoV-2 officieel toet e pandemie.
- 12 - De Belgische federoale regerynge beslist over e lockdown in de stryd teegn 't coronavirus.
- 17 - Vrankryk goat in lockdown deur SARS-CoV-2.
- 17 - Vanwege de coronapandemie beslist d'n UEFA vo 't EK Foetbal, gepland vo de zomer van 2020, uyt te steln toet 2021.
- 20 - België sluyt zyn grenzn in de stryd teegn 't coronavirus.
- 22 - Zagreb wordt getrofn deur 'n eirdbevynge met e kracht van 5,3 ip de Schoale van Richter.
- 27 - Noord-Macedonië wordt lid van de NAVO.
- april
- 5 - Vanwege de coronacrisis wordt de Roende van Vloandern, die voorziën was vo de 5dn april, voorlopig uytgesteld.
- 6 - De 99-joarign Iengelsche veteroan Tom Moore begunt binst de COVID-19-pandemie en inzoameliengsacsje vo National Health Service (NHS) Charities Together deur in zyn hof achter zyn rollator roendjes te loopn, die uytendelyk e recordbedrag van bykan £ 33 miljoën ipbriengt.
- 18 - De poliesje van Hongkong pakt tiën leiders van de democratiseriengsbewegienge ip.
- 28 - Colombia wordt lid van d' Organisoasje vor Economische Soamnwerkienge en Oentwikkelienge (OESO).
- meie
- 25 - Binst en arrestoasje in Minneapolis sterft George Floyd, e zwarte mens. E poliesjeagent drukt minuutnlange zyn knië in de nekke van Floyd binst dat ie geboeid ip de groend ligt en toogt dat ie zoender oasem gerakt. Der volgt were vele protest teegn racistisch poliesjegeweld in de Verênigde Stoatn.
- juni
- 8 - Terreurgroep Boko Haram vermôordt zeker 69 menschn in 't noordn van Nigeria.
- 22 - Der zyn al mêer of 9 miljoen bevestigde gevalln van COVID-19 weireldwyd.
- 30 - Keunienk Filip van België is den êeste Belgische keunienk die zyn spyt betuugt vo de kolonialistische periode van zyn land in Congo, by de vierienge van 60 joar oenofhankelykheid.
- juli
- 22 - 't Antal bevestigde gevalln van COVID-19 passeert de 15 miljoen weireldwyd.
- ogustus
- 9 - De Wit-Russischn dictator Aleksander Loekasjenko roept hemzelve uyt toet winnoare van de presidentsverkiezingn.
- 11 - De Russische president Vladimir Poetin lat weetn da Rusland 't êerste COVID-19-vaccin van de weireld hè goegekeurd.
- 22 - 't Antal doë weireldwyd deur COVID-19 passeert de 800.000.
- 30 - 't Antal bevestigde gevalln van COVID-19 passeert de 25 miljoen weireldwyd. Indië registreert d' hoogste doagelikse toenoame van gevalln.
- september
- 11 - In 't westn van de Verênigde Stoatn valln zekers 15 doë deur zwoare busbrandn.
- 18 - 't Antal COVID-19-besmettingn is de 30 miljoen gepasseerd. Bykans êen miljoen menschn zyn an de ziekte gestorvn.
- 29 - In België is achter e formoasje van 493 doagn de vorminge van e nieuwe regeringe roend, oender leidinge van Alexander De Croo.
- oktober
- 16 - In Conflans-Sainte-Honorine, e vôorstad te nôordwestn van Parys, wordt de geschiedenislêroare Samuel Paty ip stroate oenthoofd omdat 'n spotprentn van de Profeet Mohammed in zyn klaslokoal zoud ipg'hangn hèn. Den achttienjoarige Tsjetsjeenschn doader wordt deur de poliesje dôodgeschootn.
- november
- 3 - De 59e Amerikoansche presidentsverkiezingn goan deure. 't Goat tussch Donald Trump, die herverkiesboar is vo de Republikeinsche Partie, en Joe Biden vo de Democroatische Partie.
- 7 - Mêerdere Amerikoansche media roepn Joe Biden uyt toet winnoare van de presidentsverkiezingn. Donald Trump lat weetn dat 'n noa de rechter goa stappn.
- 9 - 't Amerikoans farmaciebedryf Pfizer makt bekend da 't ols êerstn e COVID-19-vaccin ip de markt wil briengn.
- 23 - 't Zweeds-Brits AstraZeneca komt ols derde farmaceutisch bedryf met e COVID-19-vaccin, achter Pfizer en Moderna.
- december
- 8 - In e klinieke van Coventry in 't Verênigd Keuninkryk wordt e 90-joarige vrouwe ols êerste gevaccineerd teegen COVID-19. 't VK is 't êerste land ter weireld die begost is mè 't massoal inentn teegn 't coronavirus.
- 24 - 't Verênigd Keuninkryk en d' Europeesche Unie bereikn achter lange oenderhandeln e vryhandelsakkôord, woarmee da 't scenario van e "no-deal-brexit" is ofgewend.
- 25 - In Ukkel wordt deur 't KMI e joargemiddelde temperateure van 12,1 °C gemeetn. 't Joar 2020 is doamee 't warmste joar in België sedert 't begun van de metingn in 1833.
- 27 - 't Aantal bevestigde gevalln van COVID-19 passeert weireldwyd de 80 miljoen.
Geboorn
[bewerkn | brontekst bewerken]Gestorvn
[bewerkn | brontekst bewerken]- januoari
- 10 - Werther Vander Sarren (78), West-Vlamschn acteur
- 12 - Aart Staartjes (81), Hollanschn acteur, regisseur, presentateur, documentairemoaker en schryver
- 19 - Pirana (72), Vlamsche cartoonist
- 21 - Terry Jones (77), Britsche komiek, schryver en regisseur
- 24 - Rob Rensenbrink (72), Hollansche foetballist
- 26 - Kobe Bryant (41), Amerikoansche basketter
- februoari
- moarte
- 17 - Johny Voners (74), Vlamschn acteur
- 20 - Kenny Rogers (81), Amerikoansche countryzanger
- 25 - Liesbeth List (78), Hollansche zangeresse en actrice
- april
- 16 - Christophe (74), Fransche zanger
- meie
- 9 - Little Richard (87), Amerikoansche zanger en pianist
- 31 - Christo (84), Bulgoars-Amerikoanschn architect en kunstnoare
- juni
- 10 - Aad van den Heuvel (84), Hollansche journalist, programmoaker en schryver
- 16 - Gerda Mylle (66), West-Vlamsche politica
- 18 - Vera Lynn (103), Yngelsche zangeresse
- juli
- 6 - Ennio Morricone (91), Italioansche compositeur
- 12 - Roger Simons (93), Vlamsche radiojournalist
- 17 - Zizi Jeanmaire (96), Fransche balletdanseresse, zangeresse en actrice
- 24 - Jan Verroken (103), Vlamsche pollitieker
- ogustus
- 4 - Ilse Uyttersprot (53), Vlamsche politica
- 11 - Trini Lopez (83), Amerikoansche zanger
- 24 - Robbe De Hert (77), Vlamsche filmregisseur
- 28 - Antoinette Spaak (92), Belgische politica
- september
- 4 - Annie Cordy (92), Belgische zangeresse en actrice
- 4 - Lucille Starr (82), Canadeesche zangeresse en liedjesschryfster
- 9 - Shere Hite (77), Duytsche sekuologe en feministe
- 23 - Juliette Gréco (93), Fransche zangeresse en actrice
- 29 - Aster Berkhof (100), Vlamsche schryver
- oktober
- 12 - Gerty Christoffels (62), Vlamsche presentatrice
- 15 - Fons Verplaetse (90), Vlamschn econoom
- 30 - Nobby Stiles (78), Yngelsche foetbalspeelder
- 31 - Sean Connery (90), Schotschn acteur
- 31 - Ward Verrijcken (47), Vlamsche filmjournalist
- november
- 15 - Lutgart Simoens (92), West-Vlamsche radiopresentatrice
- 17 - Willy Kuijpers (83), Vlamsche pollitieker
- 22 - Corrie van Gorp (78), Hollansche actrice en zangeresse
- 23 - Jan Ceuleers (85), Vlamsche journalist
- 25 - Diego Maradona (60), Argentynsche foetbalspeelder en trainer
- december
- 2 - Valéry Giscard d'Estaing (94), president van Vrankryk
- 20 - Jacky Morel (88), Vlamschn acteur
- 29 - Pierre Cardin (98), Frans-Italioansche mode-oentwerper
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie 2020 van Wikimedia Commons. |