Verbrandiengsdriehoek
De verbrandiengsdriehoek of de vierdriehoek is een simpel model vô te verstoan waffer elementn dan der nôdig zyn vôr een vier an de gang t' houdn, of deur êen of mêer elementn weg te neemn, een vier te blussn. De vierpyramide is een bitje minder simpel deurdan scheikundige reaksjes die de verbrandienge kunn'n vertraagn of verrappern ook in rekenienge wordn genoomn.
Verbrandiengsdriehoek
[bewerkn | brontekst bewerken]De verbrandiengsdriehoek toogt dan der drie elementn nôdig zyn vor een vier te startn en voart te loatn brandn: hitte, brandstoffe, en een oxiderende stoffe (mêestol zeurstoffe). Zounder êen van die drie elementn kand een vier nie beginn'n of verderbrandn.
- Zounder genoeg hitte (bvb. een temperateure ounder 't ountstekiengspunt van een brandstoffe) kan een vier nie beginn'n of bluvn deurebrandn. Hitte kan weggenoomn wordn deur woater up 't vier te smytn; nie ollêne is de vormienge van stoom endothermisch ('t hè warmte nôdig voa deure te goan), moa bovendien stygt de stoom up, en nimt azô de hitte ook weg. Poeier kand ook 't zelst' effect hèn deur hitte t' absorbeern. 't Ofsluutn van de bronne van de hitte hèt 't zelste resultoat: de gaze ofdroain ounder een frietepot, of den illetriek ofleggn van een illetriek vier neemn d' ountstekiengsbronne weg.
- Zounder brandstoffe kand een vier nie verderbrandn. Da kan nateurlik gebeurn od een vier hemzelve uutbrandt, oftewel kan nieuwe brandstoffe verhinderd wordn van in contact te kommn met 't vier. Da kan byvôorbêeld gebeurn mè busbrandn, woardan corridors tusschn de boomn maakn da 't vier van êen dêel van 't bus noar een ander kan overspriengn.
- Zounder genoeg zeurstoffe kand een vier nie beginn'n of verderbrandn. Met een lêgere zeurstofconcentroasje gebeurt de verbrandienge trager en gif minder hitte of. Dat is de methode die gebruukt wordt in elektrische substoasjes woardat de lucht uutgedreevn wordt met een massoale toevloed van koolstofdioxide.
Vierpyramide
[bewerkn | brontekst bewerken]
't Wegneemn van hitte is over 't olgemêen genoeg voar een vier te stoppn (rechstreeks of deur 't wegneemn van brandstoofe of zeurstoffe), moar scheikundige reaksjes speeln ook een rolle. Azô werkn halogeengassn as een inhibitor deurdan ze de concentroasje van brandboare gassn in de vlamme verlêegn. An den andere kant is een vier woadan der metoaln gelik lithium, magnesium of titanium (een klasse D vier) by betrokkn zyn gevoarlik omdan ze mè woater reageern en nog mêer hitte verôorzaakn.