Lasowiacy

Lasowiacy hay Lesioki, là một nhóm người thuộc chủng tộc Ba Lan, cư trú tại Lesser Ba Lan, tại ngã ba sông Vistula và sông San, Subcarpathian Voivodeship, đông nam Ba Lan. Họ là hậu duệ của các nhóm dân tộc khác nhau, định cư trong Rừng Sandomierz dày đặc trong nhiều thế kỷ, với yếu tố Ba Lan thống trị. Lasowiacy được thành lập như một nhóm dân tộc riêng biệt vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Họ sử dụng phương ngữ riêng của họ, thuộc về phương ngữ Lesser Poland của ngôn ngữ Ba Lan. Giống như hầu hết người Ba Lan, Lasowiacy là những người Công giáo La Mã.

Khu vực

Khu vực có Lasowiacy sinh sống từ Sandomierz và Nisko ở phía bắc, đến Głogów Małopolski, Leżajsk và Ropczyce. Theo nhà dân tộc học người Ba Lan, ông Franciszek Kotula, lãnh thổ của họ rộng hơn nhiều, vươn tới Tarnogród, Janów Lubelski và Biłgoraj.

Nguồn gốc

Lasowiacy được thành lập như một nhóm dân tộc riêng biệt trong thế kỷ 19. Rừng Sandomierz, một trong những khu rừng lớn nhất ở miền nam Ba Lan, trong nhiều thế kỷ có người ở thưa thớt. Vào giữa thế kỷ 14, vua Kazimierz Wielki đã thành lập một số thị trấn nằm ở bìa rừng. Vào thế kỷ 16, những người định cư từ Mazovia bắt đầu đến đây, thành lập một số ngôi làng (ví dụ Mazury). Hơn nữa, vào thế kỷ 16 và 17, theo lệnh của hoàng gia, khu rừng đã bị thuộc địa hóa bởi các tù nhân chiến tranh từ một số quốc gia, như Đế quốc Thụy Điển, Hãn quốc Krym, Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ, Muscovy, Sa quốc Nga, Đại Công quôqc Litva Wallachia, cũng như Lính đánh thuê người Đức, những người phục vụ trong các quân đội khác nhau.

Vào cuối thế kỷ 18, miền nam Lesser Ba Lan và nước láng giềng Red Ruthenia bị Đế chế Habsburg sáp nhập, là tỉnh Galicia mới được thành lập. Chẳng mấy chốc, những người định cư nói tiếng Đức đầu tiên đã đến Rừng Sandomierz, trong hành động do Hoàng đế Joseph II khởi xướng. Hơn nữa, sau Đại hội Vienna năm 1815, biên giới giữa Áo và Đế quốc Nga được thiết lập dọc theo Vistula. Kết quả là, cư dân của khu rừng trong 100 năm bị tách khỏi Sandomierzanie, một nhóm người địa phương khác, được đặt tên theo thị trấn Sandomierz, nơi làm sâu sắc thêm sự cô lập của họ.

Ngôn ngữ

Phương ngữ Lasowiacy (tiếng Ba Lan gwara lasowiacka hoặc gwara lasowska) thuộc về phương ngữ Lesser Poland của ngôn ngữ Ba Lan. Kể từ khi khu rừng được người Mazovia định cư, phương ngữ Lasowiacy có một số đặc điểm của phương ngữ Masovia, như mazurzenie. Melchior Wańkowicz trong cuốn sách năm 1939 của mình, Sztafeta đưa ra một ví dụ thú vị về phương ngữ Lasowiacy. Năm 1938, ông đến làng Pławo của Lasowiacy, nơi xây dựng một thị trấn công nghiệp hoàn toàn mới Stalowa Wola. Wańkowicz đã nói chuyện với người dân địa phương, viết trong cuốn sách:"Người dân trong ngôi làng này tự gọi mình là Lasowiacy, nói một giọng hài hước, nghe như một sự pha trộn của phương ngữ goral và ngôn ngữ Kurpie".^[1]

Các hoạt động của Lasowiacy

Do phần lớn Lasowiacy sinh sống trong khu rừng rộng lớn, họ đã thực hiện các hoạt động lâm nghiệp, với các hoạt động như săn bắn, làm mật ong, làm nhựa đường và sản xuất than củi. Ngoài ra còn có các nghệ nhân lành nghề - thợ mộc, thợ đúc, thợ làm nồi, thợ đan lát và thợ dệt. Vì các phần của rừng bị chặt phá và biến thành các trang trại, một số loại ngũ cốc và rau được trồng ở đây. Tuy nhiên, đất địa phương không màu mỡ, cho phép trồng khoai tây, củ cải đường, lúa mạch đen và yến mạch.

Nhà máy nước từ bảo tàng ngoài trời ở Kolbuszowa

Nhà và quần áo

Lasowiacy từng sống trong các cabin gỗ, với một số người trong số họ lập ấp, nằm trong rừng. Quần áo của họ được làm bằng vải lanh, với hầu hết các màu phổ biến là trắng, đen và đỏ. Bảo tàng ngoài trời ở Kolbuszowa (trước đây gọi là Bảo tàng khu vực Lasowiacy) có một số ví dụ ban đầu về văn hóa Lasowiacy. Năm 1956, Đoàn múa Lasowiacy được thành lập ở Stalowa Wola.

Nguồn

^ Melchior Wańkowicz, Sztafeta. Prószyński i Spółka, Warszawa 2012, pages 320–322

Liên kết ngoài

Xem thêm

Lesser Poland

[1] Melchior Wańkowicz, Sztafeta. Prószyński i Spółka, Warszawa 2012, pages 320–322

[1]