N'jired'haz

N'jired'jhaz
Nyíregyháza

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Mad'jaranma
Eläjiden lugu (2018)	117,121 ristitud
Pind	274,54 km²
Pämez'	Ferenc Kovač (reduku 2010—, Ferenc Kovács)
Telefonkod	+36−42
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Lidnan sijaduz agjas i valdkundas (2017)

N'jired'jhaz (mad'j.: Nyíregyháza ['ɲi:rɛcha:zɒ], slovak.: Níred'háza, rom.: Mestecănești) om Mad'jaranman seičemenz' lidn eläjiden lugun mödhe. Se om Sabol'č-Satmar-Bereg-agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn, sijadase valdkundan pohjoižpäivnouzmas.

Istorii

Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan vl 1209 kuti N'jir (mad'j.: nyír «koiv»). Vl 1236 jumalankodi (mad'j.: egyház) oli jo lidnas, sišpäi lidnan nimituz om sündnu. 16. voz'sadal Osmanan imperijan turkad murenziba lidnad, i se om elänzoittud tošti 17. voz'sadan keskespäi. 19. voz'sadal lidn eli industralizacijas läbi. Vl 1858 raudte tuli lidnha.

2000-nziden voziden krizisan jäl'ghe kaikiš järedambad radonandajad oma Lego- i Mišlen-kompanijad.

Geografijan andmused

Lidnan kart (2009)

Lidn sijadase Tis-jogen hural randpolel (Dunain hura ližajogi), 116 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Budapešthasai om 270 km suvipäivlaskmha. Lähembaižed järedad lidnad oma Debrecen 50 km suvhe i Miškol'c 70 km päivlaskmha. Om Mad'jaranman lähembaižeks järedaks lidnaks Ukrainan röunannoks (50 km pohjoižpäivnouzmha), Slovakijan i Romanijan röunad oma mugažo 50 kilometras lidnaspäi.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +10,7 C°, kezakun-elokun +19,8..+21,4 C°, tal'vkun-uhokun −1,2..+0,7 C°. Ekstremumad oma −19,2 C° (tal'vku-uhoku) i +39,3 C° (heinku). Kezaaigan minimum om +6,8 C° (kezaku, eloku), tal'vaigan maksimum om +18,6 C° (uhoku). Ei voi panda halad kezakus-sügüz'kus (sügüz'kun minimum om +0,9 C°). Paneb sadegid 546 mm vodes, enamba semendkus-heinkus (59..68 mm kus), vähemba vilukus-keväz'kus (26..31 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 61..68 % röunoiš keväz'kus-elokus, 83..88 % kül'mkus-vilukus.

Eläjad

Vn 2011 Mad'jaranman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 119 746 ristitud, se ristitišt oli kaikiš suremb.

Vn 2001 rahvahanlugemižen mödhe 98,5 % eläjiden keskes oliba mad'jaralaižed, 1,0 % — čiganalaižed, 0,5 % — toižed rahvahad.

Sebruzlidnad

Saksanma Izerlon, Pohjoine Rein da Vestfalii, Saksanma (vspäi 1989) Suomenma Kajani, Suomenma (vspäi 1981) Izrail' Kirjat Mockin, Izrail' Francii Massi (Essonn), Francii (1990) Slovakii Prešov, Slovakii

Romanii Satu Mare, Romanii (2000) Sur' Britanii Sent Olbans, Anglii, Sur' Britanii Pol'šanma Žešuv, Pol'šanma (vspäi 1996) Ukrain Užgorod, Ukrain (1999)

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (nyiregyhaza.hu). (mad'j.)