Phineas Gage
| Phineas Gage | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
9-iyul 1823-yil Grafton okrugi, New Hampshire, AQSh |
| Vafoti |
21-may 1860-yil (36 yoshda) San Francisco boʻgʻozi, Kaliforniya, AQSh |
| Fuqaroligi |
 AQSh |
| Turmush oʻrtogʻi | Yoʻq |
| Bolalari | Yoʻq[M](p39,319,327) |
Phineas P. Gage (talaffuzi: Fineas Geyj; 1823 — 1860) — baxtsiz hodisa tufayli miyasiga katta zarar yetishiga qaramay omon qolgan[B1](p19) amerikalik temir yoʻl inshooti ustasi boʻlgan. Miyasining chap manglay qismini temir chiviq yorib oʻtgan. Bu shikastlanishdan soʻng, u 12 yil umr koʻrdi. Oʻtgan 12 yil ichida, uning orttirgan bu jarohati uning shaxsiyatiga yetarli darajada keskin taʼsir etdi, hatto doʻstlari uni „endi Gage emas“ deb hisoblashdi. [H](p14)
Uzoq vaqtlardan buyon „Amerikadagi lom hodisasi“ nomi bilan mashhur boʻlgan ushbu hodisa „boshqa hodisalardan koʻra koʻproq hayratda qoldirgan, prognozlarni larzaga solgan va hatto fiziologik tamoyillarni chetlab oʻtgan hodisadir“,[1] deb ifodalandi. Phineas Gage 19-asrning oʻrtalarida muhokama qilinmish miyaga oid munozaralarga taʼsir koʻrsatib, birinchilar qatorida miyaning ayrim qismlarining shikastlanishi shaxs va uning feʼl-atvoriga taʼsir etishi, hatto ruhiy oʻzgarishlarni keltirib chiqarishi mumkinligini koʻrsatdi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| B1. | Bigelow, Henry Jacob (1850-yil iyul). „Dr. Harlow's Case of Recovery from the Passage of an Iron Bar through the Head“. American Journal of the Medical Sciences. New series. 20-jild, № 39. 13–22-bet.
{{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam) |
| H. | Harlow, John Martyn (1868). „Recovery from the Passage of an Iron Bar through the Head“. Publications of the Massachusetts Medical Society. 2-jild, № 3. 327–47-bet. Reprinted: David Clapp & Son (1869) [scan]
|
| M. | Macmillan, Malcolm B.. An Odd Kind of Fame: Stories of Phineas Gage. MIT Press, 2000. (hbk, 2000) (pbk, 2002). ISBN 978-0-262-13363-0.
*Shuningdek qarang "An Odd Kind of Fame § Corrections". |
- ↑ Campbell, H. F. (1851). „Injuries of the Cranium – Trepanning“. Ohio Medical & Surgical Journal. 4-jild, № 1. 20–4-bet. (Southern Medical & Surgical Journal, nomaʼlum sana).
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Phineas Gage haqida maʼlumpt — Akron universiteti (ingl.)
- Phineas Gage hodisasi (ingl.)
- (Wayback Machine saytida 2021-12-05 sanasida [https://web.archive.org/web/20211205080138/https://countway.harvard.edu/center-history-medicine/collections/notable-holdings arxivlangan) Phineas Gagening bosh suyagi] — Harvard tibbiyot maktabi (ingl.)
- (Wayback Machine saytida 2021-12-05 sanasida [https://web.archive.org/web/20211205080231/https://3dprint.nih.gov/discover/3dpx-003118 arxivlangan) Phineas Gagening bosh suyagi] (3D) (ingl.)
 |
